Ayşe Bayraktar yazdı
Zamanı kim belirledi? Neden bir gün 24 saat, bir saat 60 dakika? Mısır'dan Babil'e, zamanın matematiğini keşfedin.
Zaman, tarihin başlangıcından beri insanların merak konusu olmuştur. Günler, saatler, dakikalar ve saniyeler... Peki bu bölünmeler neden bu şekildedir? Kim bu sayıları belirledi ve neden?
Zamanın Kökenleri: Eski Uygarlıkların Katkıları
Mısır'dan 24 Saate
Yere dikilen yüksek bir taşın gölgesi, Mısırlıların günü 12'ye bölmelerine ilham vermiştir. Sabahın ilk ışıklarıyla batıya, akşamın son ışıklarıyla doğuya kayan gölge, günü 12 bölüme ayırmalarına sebep olmuştur. Bu durum, bir günün 24 bölüm, yani 24 saat olmasına yol açmıştır.
12 sayısı 2, 3, 4 ve 6 ile bölünebildiğinden, o zamanlar en çok kullanılan sayı birimi idi ki, bugün bile düzine adı altında sayı birimi olarak kullanılmaktadır.
Babil'in 60'a Olan İlginç Tutkusu
Yaklaşık 3 bin yıl önce, bugün Irak olarak bilinen yerde yaşayan Babilliler, zamanın matematiğine kendi izlerini bırakmışlardı. 60 sayısını matematik sistemlerinde temel olarak almışlardı. Bu sayının birçok sayıya bölünebilir olması onun zaman ölçümünde kullanılmasını sağlamıştır.
O zamanlar için onluk sistem, yani on sadece 2 ve 5'e bölünebilen zavallı bir sayı idi.
Ondalık Sistem ve Saniyenin Bölümleri
Saniyelerin alt bölümlerinin ölçülebilmesi için teknolojinin ilerlemesi gerekiyordu. Ancak bu ölçümler gerçekleştiğinde, dünya ondalık sistemi benimsemişti. Bu sebeple saniyelerin bölünmeleri ondalık sistemle gerçekleştirilmiştir.
Zamanın bu karmaşık matematiği, eski uygarlıkların izlerini bugünlere taşıyan bir mirastır. Bu bölünmelerin arkasındaki mantığı anladığınızda, zamanın sadece saatler ve dakikalar olmadığını, aynı zamanda tarihin ve kültürün bir yansıması olduğunu görebilirsiniz.
Bugün bütün dünyanın kabul ettiği
zaman sistemine bakalım;
Bir yıl 12 aydır.
Bir yıl 52 haftadır
Bir ay 28-31 gündür.
Bir ay 4-5 haftadır.
Bir hafta 7 gündür.
Bir gün 24 saattir.
Bir saat 60 dakikadır.
Bir dakika 60 saniyedir.
Bir saniye 100 mili saniyedir.
