“Türkiye’de ilk futbol oynayanlar aynı zamanda ilk hakemler olmuşlardır. Önceleri takımının maçı olmayan futbolcular, diğer takımlar arasındaki maçlarda hakemlik yaparken, zaman ilerledikçe hakemler de mümkün mertebe eski ünlü futbolcular arasından seçilmeye başlamıştı.”
Ülkemizdeki ilk hakem kursu 1932 yılında düzenledi.
1 Ekim 1940 tarihinde de ilk hakem lisansları sahiplerine dağıtıldı.1949-1950 sezonu başlayan, Bursa Amatör Küme maçlarında lisanslı hakemler görev yaptılar.
İlçede futbolun başladığı 1923 yılından itibaren ilçe takımlarının birbirleri ile yaptıkları maçlarda, tıpkı ülkemizde olduğu gibi eski futbolcu ağabeyler ya
da maçı olmayan takımların futbolcuları hakemlik yapıyordular. 1970’li yıllara kadar da öyle devam etti.
İletişim imkânlarının günümüzdeki kadar gelişmediği, 1970’li yıllara kadar hakemler sporcu tespitlerinde de önemli bir referans noktasıydı.
Hıfzı Doğdubay “Bölge maçları yapılırken, şimdiki gibi asker hakemler vardı. Mesela Bedri Kaya Yüzbaşı, Türkiye çapında futbolcuları Ankara Karagücü’ne ayarlar, Zülbahar Sağnak da havacı. Ö da hakem, hem maçları oynatır, o da birtakım şeyleri Havagücü’ne ayarlardı.”
İsmail Kemankaş; “Güçlü kadrolara sahip Bursa takımlarının futbolcuları, maçları yönetmek için İstanbul ve Ankara’dan gelen hakemler tarafından göz hapsinde tutulur. Özellikle silahlı kuvvetlerin takımlarına bu yöntemle oyuncu seçilmesi adeta gelenekselleşmiştir” der.
1950’li ve 1960’lı yıllarda ilçemizde Remzi Sert, Ahmet Özaras, Ahmet Tas, Fikret Ulusoy, Yaşar Faruk İnal, Mesut Cumhur, Ahmet Şengöz, Ömer Şengöz, Seyfettin Özak, Eyüp Varışlısoy gibi isimler hakemlik yapıyordular.
1970 ve 1980’li yıllarda, İsmet Yaman, İlhan Özçiftçi, Ali Çınarbaş, Bekir Hamlakay, Adil Çetinkaya, Saffet Soral gibi isimler de eklendi. 1980’li yıllardaki gayri federe turnuvalarda Saffet Soral, İrfan (Karagümrük), Ali Çınarbaş, Bekir Hamlakay, Nazım Erdoğan Yılmaz gibi isimlerin de hakemlik yaptıklarını görüyoruz.
Hakemlik yapan kişilerin en önemli amacı tabii ki, ilçedeki futbol oynama isteğinin devamına katkı sağlamaktı. Saffet Soral ilçedeki amatör takımların maçları, gayri federe turnuvalar ve halı sahalarda, yirmi yıldan fazla hakem olarak İnegöl’ün yükünü çekti.
Abdi Parlakay ve Nuri Kelebek ilçenin bilinen en eski resmi hakemleridir.
1918 İnegöl Hamidiye Mahallesi doğumlu Abdi Parlakay İnegöl’de bulunduğu yıllarda Doğanspor’da da futbol oynamış.
Oğlu Tuncay Parlakay da 1971-1972 sezonu Doğanspor’da forma giydi.
Abdi Parlakay Bursa bölgesi hakemi olarak milli liglerimizde uzun yıllar başarıyla görev yaptı. Babacan, sevecen hakemliği ile bugün için de hatırlanır.
TURHAN ŞAHİN'İN İNEGÖL'DE FUTBOLUN 100 YILI isimli eserinden düzenlenip yayına hazırlanmıştır.
