1945 – 1946 yıllarında İnegöl’deki Zanaatkarlar:
Arabacı – Demirci,Duvar Ustası,Berber,Terzi,Marangoz,Nalbant
Saraç,Saatçi,Bakırcı,Sobacı – Tenekeci,Hazır Elbisesi,Susam Yağcısı
Taşcı,Kiremitçi,Süthaneci,Çömlekçi,Yorgancı,Döğenci,Bıçakçı
Semerci,Ubuthane,Kuyumcu,Şekerci
1940’larda Konaklama için Eski Tahıl Hanı, Şerif Hanı, Tavşanlı Hanı ile Yeşil Bursa Oteli, Osmaniye Oteli, Konya Oteli, Nezafet Oteli, Kaşıkçı Hanı, Bekarzade Hanı, Karlıova Hanı, Vahit Akarsu Hanı 1950’li yıllarda Kaptan Oteli, Akarsu Oteli, Bayraktar Oteli, Şimşek Oteli, Çiçek Oteli, Ferah ve Topuz Otelleri, Şehir Palas Oteli, Çınar Oteli eklenmiştir.
1950’li yıllara gelindiğinde ise Ali Osman SÖNMEZ ve Mehmet ÇELİK ortaklığında 10 tezgahtan oluşan dokumahane kurulmuştur.
Daha sonraki yıllarda 5 – 6 işletmeci daha dokuma işine girmiştir.
Yusuf Ziya AKİPEK 1. Dünya Savaşı sonrası İnegöl Cerrah Köyünde ipekçiliğe başlayıp, kurduğu fabrika ile ipek üretimi yapmıştır.
1950’li yıllarda İnegöl’e gerek ticaret amacıyla gerekse de gezmek amacıyla gelenler, eski hükümet önünde, kapalı çarşıda, uzun sokak ve çevresinde, çınarlaraltı ve çevresinde zaruri ihtiyaçlarını karşılarlardı.
Yemek için Hamdi ve oğlu Ekrem ÖZAŞÇI, Emin ve oğlu Fehim ÇAĞLAR, Köfteci Mustafa ve İbrahim BESLER, İsmail TATLIDİL, Zeynel METE, daha sonraları da Kıbrıs Lokantası tercih edilirdi.
1950 – 1960 yılları arasında İnegöl Ticareti incelenecek olursa, daha çok çarşı esnafı ve henüz toparlanmaya çalışan mobilyacı esnafı göze çarpmaktadır.
1955 yılında İnegöl şehir merkezinde 20.000 kişinin yaşadığı bir tarım kasabası özelliğini yansıtır.
İnegöllü 150 müteşebbissin bir araya gelerek 1953 yılında kurduğu İnegöl Toprak Sanayi Fabrikası’nın (Tuğla Fabrikası) 1957 yılında üretime geçmesi ile birlikte İnegöl’de sanayileşmeye dikkat çekilir.
Ardından 700 ortağın iştirakiyle 1966 yılında İSTAŞ Soğuk Hava Tesisleri kurulur.
1954 yılında şehrin doğusunda kurulan 160 işletmelik Küçük Sanayi’nin ardından 1955 yılından sonra Büyük Sanayi bölgesi kurulur.
1960’ların sonlarına doğru İnegöl insanı büyük düşünmeye yönlenir. Keresteci ve bıçkıcılar bu bölgede toplanmaya başlar.
METİN ANIL
Uluslararası İnegöl Tarihi ve Kültürü Sempozyumu-1