Bayramlar; sevdiklerimizle bir araya gelip uzun sofralar kurduğumuz, tatlı sohbetler eşliğinde ikramların bolca sunulduğu özel zamanlardır. Ancak bu özel günlerde beslenme düzeni çoğu zaman ikinci planda kalır, “bir kereden bir şey olmaz” düşüncesiyle kontrolsüz tüketim artabilir. Neyse ki birkaç bilinçli adımla bayramın hem tadını çıkarabilir hem de sağlığınızı koruyabilirsiniz. İşte bu konuda size yardımcı olacak 6 öneri:
1. Tabağınızı Dengelemeyi Unutmayın
Bayram sofralarında ana yemekler genellikle protein ve karbonhidrattan zengin olur: kavurma, pilav, börek... Ancak tabağınızı yalnızca bu besinlerle doldurmak sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden öğününüzde mutlaka lifli besinlere, sebzelere ve yoğurt gibi fermente gıdalara yer açın. Özellikle salata, zeytinyağlı sebzeler veya cacık gibi ferahlatıcı yan yemekler, sindiriminizi destekleyip tokluk hissinizi artıracaktır.
2. Tatlı, Şekerleme ve Çikolatada Miktar Önemlidir
Bayramların vazgeçilmezi olan tatlılar, bayram şekeri ve çikolatalar kısa vadede mutluluk verse de aşırı tüketildiğinde kan şekeri dalgalanmalarına ve halsizliğe neden olabilir.
Mümkünse şerbetli tatlılar yerine sütlü veya meyveli tatlılar tercih edin. Tatlıyı yemek sonrası hemen değil, 1–2 saat sonra küçük bir porsiyon olarak tüketmek hem sindirimi kolaylaştırır hem de fazla kaçırmayı önler.
3. Porsiyon Kontrolünü Elinizde Tutun
Bayramda farklı evlerde birkaç kez yemek yemek zorunda kalabilirsiniz. Bu durumda her sofrada tıka basa doymak yerine, küçük porsiyonlarla her şeyden tatmak daha akılcı bir yaklaşımdır.
Açlık değil, ikram bahanesiyle yemek yiyorsanız kendinize “Gerçekten aç mıyım yoksa reddetmek mi zor geliyor?” sorusunu sorun. Bedeninizin ihtiyacına göre karar verin.
4. Su İçmeyi Hatırlayın, Şekerli İçeceklerden Uzak Durun
Tatlı ve tuzlu tüketimin arttığı bayram günlerinde suya olan ihtiyacınız da artar. Ancak çoğu zaman su içmek unutulur, yerine meyve suyu, gazoz veya kola gibi şekerli içecekler tercih edilir.
Bu tür içecekler susuzluğu gidermek yerine daha çok şeker yükü oluşturur. Gün içinde 6–8 bardak su içmeyi hedefleyin. Ayrıca sade maden suyu ve şekersiz bitki çayları da destekleyici alternatiflerdir.
5. Hareketi Gün İçine Dahil Edin
Bayramda uzun oturmalar, misafirlikler ve yolculuklar nedeniyle hareket miktarı düşer. Ancak özellikle yemeklerden sonra yapılacak 15–20 dakikalık bir yürüyüş, sindirime büyük destek sağlar.
6. İkramlara Nazikçe “Hayır” Diyebilmek de Bir Öz Bakımdır
Bayramda karşılaştığımız en büyük zorluklardan biri de ısrarla yapılan ikramlardır. “Ayıp olmasın” diye istemediğiniz bir tatlıyı ya da ikinci tabağı yemek, bedeninizi değil sosyal normları memnun eder. Kendinizi zorlamadan, kibar ama net bir dille “Çok teşekkür ederim, şu an tokum” demek hem bedeninize hem de sınırlarınıza saygı duymaktır. İkramı reddetmek kişiyi reddetmek değildir, sadece o anda ihtiyacınız olmayan bir şeyi almamaktır.
Peki Kaçırırsam Ne Yapmalıyım?
Bayramda kontrolü kaçırmanız dünyanın sonu değil. Suçluluk duygusuna kapılmak yerine ertesi günü dengeye dönmeye odaklanın.
Gün boyunca yeterli su için, taze sebzelerle öğünlerinizi hafifletin. Yoğurt, kefir, probiyotik içeren besinler sindirim sisteminize yardımcı olur. Öğün atlamadan ama miktarı hafifleterek ilerlemek, kan şekerinizi düzenler.
Unutmayın: Denge bozulabilir ama yeniden kurulabilir. Önemli olan bu dönüşü sakin ve nazikçe yapabilmektir.
Bayramı bedeninizle barış içinde geçirmek, yıl boyu sürecek sağlıklı alışkanlıkların en güzel başlangıcı olabilir. Şimdiden iyi bayramlar!
Diyetisyen Berre Sude MESTAN
@dyt.berremestan