İnegöl’ün fethi, beş aşamada gerçekleşmiştir. Hayrullah Efendi Tarihi’ne göre bu beş aşama, şöyledir:

a) 1284 ‘te Ermenibeli Savaşı ve Bay Koca’nın şehit olması,

b) 1285 ‘te Kolcahisar baskını ve kalenin tahribi,

c) 1287‘de Domaniç Derbendi Savaşı ve Karachisar tekfuru’nun kardeşi baş

komutan Filatoz’un öldürülmesi ve Savcı Beyin şehit olması,

d) 1292’de Osman Bey tarafından Karachisar’ın fethi; camiye çevrilen Karacahisar Kalesi’nin mabedinde, Osman Bey’in emriyle, Dursun Fakîh tarafından Cuma hutbesinin, Osman Bey adına okunmuş olması,

e) 1299’da Çakırpınar/Çampınar olayı, Bilecik,Yarhisar ve İnegöl’ün fethi.

A- GELİŞEN STRATEJİK TARİHÎ SÜREÇ:

Karacahisar’ın fethinden sonra Harmankaya tekfuru Köse Mihal dışında bütün tekfurlar, Osman Bey’e karşı cephe almışlardır.

 İnegöl tekfuru Nikola’nın israrlı tahrikleri sonunda yıllardır Osman Bey’in yakın dostu olan Bilecik tekfuru bile Osman Bey’in ortadan kaldırılması için hazırlanan sûikast planına ortak olmuştur.

Hazırlanan suikast planına göre Yarhisar tekfurunun kızı ile Bilecik tekfuru’nun evlenmesi dolayısıyla yapılan düğün merasimine davet edilen Osman Bey’in üzerine: eğlencenin kızıştığı bir anda gizlenmiş fedâiler tarafından, saldırılacak ve hemen orada işi bitirilecektir.

Ne var ki Harmankaya tekfuru Köse Mihal, Bilecik tekfuru tarafından gönderilen düğün davetiyesini Osman Bey’e iletirken bu arada onun öldürülmesi için hazırlanan suikast planını da Osman Bey’e haber vermiştir.

Bunun üzerine Osman Bey, yapılan düğün davetiyesini kabul ettiğini Bilecik tekfuruna bildirmiş ve ardından da hazırlanan suikast planını geçersiz hale getirmek ve hatta başarılı bir fethe dönüştürmek için gerekli tüm tedbirleri almıştır.

Şöyle ki:İnegöl ve Noktacı Kasım Efendi Yıllardır Domaniç yaylasına çıkarken Bilecik Kalesi’ne emânet etmekte olduğu yaşlı kadınları ve eşyayı, kaleye göndermiştir.

Ancak bu sefer, yaşlı kadın kıyafetinde Bilecik Kalesi’ne gidenler kadın değil, kadın kıyafetine girmiş, gözü pek cengaverlerdir. Kapalı sandıklarda götürülen mallar da, eşya değil, silahlı fedâilerdir.

Tüm kale halkının, eğlence için, Çakırpınar’da toplandığı bir sırada Bilecik Kalesi’ne giren Osman Bey’in fedâileri, derhal kale muhafızlarının işini bitirmiş ve Bilecik Kale’sini teslim almışlardır. Bunun haberini alan ve Çakırpınar çevesinde pusuya yatmış olan Osman Bey’in diğer fedâileri de süratle harekete geçmişler ve Çakırpınar’ı basmışlardır. Neye uğradıklarını anlamayan ve de şaşıran tekfurlar, can derdine düşmüşler ve hıyanetlerini hayatları ile ödemişlerdir.

Çakırpınar baskını sonuçlandırıldıktan sonra süratle Yarhisar Kalesi üzerine gidilmiş; kale, fetih edilerek tekfurun kızı gelin Holafira da Osman Bey’in oğlu Orhan Bey ile evlendirilmiştir. Orhan Bey ile evlenen Holafira, Müslüman olmuş ve Nilüfer adını almıştır.

Diğer yandan Osman Bey, Turgut Alp’i, bir miktar asker ile, İnegöl üzerine göndermiş ve 1299 yılının ilk baharında İnegöl’de Türk hakimiyeti başlamıştır. Yapılan bu askerî harekât sonunda sırasıyla: Bilecik-Yarhisar ve İnegöl, Osman Bey’in eline geçmiştir. Böylece, aşiretten devlete doğru ilk adım atılmıştır.

Recep Akakuş Hocanın eserinden düzenleyip yayına hazırlayan

Ayhan Talha Bayraktar