İNEGÖL’DE KAMU YARARRINA İLİŞKİN DERNEK VE CEMİYETLER-1

1-KIZILAY DERNEĞİ: Kızılay Derneği’nin kuruluşu, Cumhuriyet öncesi yıllara dayanmaktadır. İlk kurulduğu yıllarda adı, “Hilâl-i Ahmer Cemiyeti”dir. Dernek statüsünde bulunmakla birlikte yasal açıdan vergi muâfiyetine sahip bir dernektir. Türk Kızılayı, sağlık ve tabiî âfetlerle ilgili olarak hem yurt içinde ve hem de yurt dışında son derece önemli hizmetlerin altına imza koymaktadır. Üstlendiği hizmetleri yerine getirme konusunda hem halk ve hem de devlet tarafından geniş ölçüde desteklenmektedir. Milletler arası kardeş kuruluşlar ile de yakın ilişki içinde bulunduğu ve bu konuda milletler arası yapılan antlaşmaların ışğında yurt dışında da geniş bir faâliyet alanına sahip ol duğu gözlenmektedir. Merkezi Ankara’da bulunmakla birlikte her il ve ilçe merkezinde bir “Kızılay Şubesi” bulunmaktadır. İnegöl Kızılay Şubesi, 1929 Yılında kurulmuş ve o tarihten bu yana tabiî âfetler ve sağlık alanında halka ve de insanlığa çok yararlı hizmetler sunmaktadır.

2- TÜRK HAVA KURUMU: Türk Hava Kurumu, Cumhuriyet’in bânisi Gazi Mustafa kemal Paşa’ nını emriyle 1925 Yılında Merkezi, Ankara’da olmak üzere kurulmuştur. Dernek statüsünde kurulmuş olmakla birlikte kamu yararına sahip dernekler arasında yer aldığı için vergi muâfiyetine sahip bir dernektir. Derneğin amacı, havacılığın, hem sivil ve hem de askerî açıdan taşıdığı önemi, Türk gençlerine anlatmak ve bu konu ile ilgili olarak tesis olunan kardeş kuruluşlara maddi-manevî destek sağlamaktır. Merkezi, Ankara’ da bulunmakla beraber, her il ve ilçede bir şube açmıştır. Şube başkanlıklarını da-genellikle-o yörenin mülkî âmirleri, üstlenmiştir. Türk Hava Kurumu’nun, Kızılay Derneği gibi uluslar arası bir hizmet boyutu bulunmamakla birlikte özellikle silahlı kuvvetlerden emekli olan subayların yakın ilgi duyduğu bir kuruluştur. Yakın zamanlara kadar-fiilî bir durum oluşturularak Müslümanlar tarafından kesilen kurbanların derilerine Hava Kurumu adına, el konmuş ise de günümüzde mevzûât dışı olan bu uygulamaya son verilmiştir. Böylece; Kestiği kurbanın derisini, kurban sahibinin dilediği hayır kurumuna bağışlama yolu açılmıştır.

3- YARDIM SEVENLER DERNEĞİ: Bu dernek, ilk defa, 1928 Yılında “Yoksul Kadınlara Yardım Cemiyeti” adıyla kurulmuş ise de 1938 Yılına gelindiğinde derneğin adı, 28-1-1938 gününden geçerli olmak üzere, Gazi Mustafa Keml Paşa tarafından “Yardım Sevenler Derneği” şeklinde değiştirilmiştir. İsmet Paşa’nın eşi Merhume Mevhibe İnönü Hanım Efendi, vefat edinceye değin Yardım Sevenler Derneği’nin fahrî başkanlığını yapmıştır. 22. 6. 1940 gün ve 2/13763 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile bu dernek, kamu yararına çalışan dernekler arasına alınmış ve Yardım Sevenler Derneği, vergi muâfiyetine sahip dernekler arasına alınmıştır. 1941 Yılına gelindiğinde kaymakam Remzi Emiroğlu’ nun eşi tarafından Yardım Sevenler Derneği’nin İnegöl şubesi açılmıştır. İl ve ilçelerde mülkî âmirlerin eşleri tarafından kurulan ve de yönetilen Yardım Sevenler derneği şubeleri, zaman zaman faâliyetlerini askıya almışlardır. Sözgelimi: Yardım Sevenler Derneği’nin İnegöl Şubesi de –muhtemelen 1950 Yılında vuku bulan iktidar değişikliği nedeniyle olsa gerek; 25. 05. 1987‘de İnegöl Kaymakamlığı’na atanan Nihal İçoğulları’nın göreve başladığı güne kadar, faâliyetlerini askıya almıştır. Söz konusu tarihte kaymakam Nihal İçoğuulların eşi tarafından ikinci defa olmak üzere; Yardım Sevenler Derneği’nin İnegöl şubesi kurulmuş ve amacı doğrultusunda çalışmalarını sürdürmüştür. Edinilen bilgiye göre söz konusu derneğin üyeleri, çoğunlukla, o yörede hizmet yapan üst seviyedeki bürokratların hanımlarından oluşturulması, dernek tüzüğünün âmir hükmüdür. (YARIN DEVAM EDECEK İNŞALLAH!) RECEP AKAKUŞ HOCANIN ESERİNDEN DÜZENLEYİP YAYINA HAZIRLAYAN AYHAN BAYRAKTAR