Kur'an Ayetlerini şöyle değerlendirmemiz gerekir:
1-Ayet ne diyor?
2-Ayet ne demek istiyor?
'Ayet ne diyor'u anlamak için manasına bakmak lazımdır.
Ancak 'Ayet Ne Demek İstiyor'u anlamak için ayetin tefsirine/ geniş açıklamasına bakmak gerekir.
Bugünkü konumuza da uygun olduğu için şu ayeti örnek verelim.
(Hz. Şuayb'ın ( as) kızları kendilerine yardım eden kişi ( Hz.Musa (as) için babalarına isteklerini şöyle dile getirmişlerdi).
‘’Babacığım, onu ücretle tutsana! Ücretle tutacağın kişilerin en iyisi güçlü ve güvenilir olan bu kişidir’’(Kasas 28/26)
Ayette, Hz.Şuayb' ın ( as) kızlarından birinin Hz Musa ( as) için ‘’güçlü’’ ve ‘’güvenilir’’ demesi bizlere " Damat adayında aranan şartlar konusunda ip ucu veriyor.( Nitekim Hz. Şuayb ( as) kızını Hz.Musa ( as) ile evlendiriyor).
Ayetteki bu detay gerçekten çok önemlidir:
1-“Güvenilir”,
2-“Güçlü”.
Aslında kadınlar bunu arıyor, çünkü fıtratta kodlanan bu özelliklerdir.
Erkek ve kadın davranışları ağırlıklı olarak üreme endeksli mesajlar ve algılarla kodlanır.
Erkeklerin genellikle cinsellik, kadınların ise genellikle duygusal odaklı olmalarının nedeni de budur. Şöyle ki;
Erkeklerin üreme süreci, sperm üretimi ve aktarımından ibarettir; bu süreç oldukça kısa vadeli, zahmetsiz ve düşük maliyetlidir. Bu durum, erkeklerin kısa vadeli cinsel fırsatlara yönelmesine neden olabilir, çünkü cinsel odaklı olmayan, biyolojik olarak sınırlıdır, bunu ancak toplumsal ve ahlaki normlar sayesinde sağlayabilirler.
Buna karşı kadınların üreme süreci gebelik, doğum ve emzirme gibi biyolojik zorunluluklar nedeniyle oldukça uzun vadeli, zahmetli ve yüksek maliyetlidir. Kadın ve yavrusu, her gebelik döneminde, en az 1-3 yıl arasında bakıma muhtaç olur, kaynaklara erişimini sağlayacak bir desteğe ihtiyaç duyar.
Kadın için eş seçiminde rol oynayan asıl etken işte budur; cinselliğin ön planda olmadığı/olmayacağı bu dönemde, hangi erkek kendisine ve yavrusuna bağlılık gösterecek, duygusal destek ve kaynak sağlayacak? Bunu hangi erkek yapabilir?
Bunun için iki teste ihtiyaç var;
1-“Güvenilirlik” ve 2-“Kaynak sağlama [imkân ve kabiliyet]” kriteri.
Kadın, bir erkeğin kendisine ve potansiyel yavrularına bakım sağlayıp sağlayamayacağını değerlendirmek için sosyal etkileşimleri bu amaçla bir tür “test” olarak kullanır. Bu test, erkeğin cinsellik dışı ilgi göstermesi, zaman ayırması ve sosyal bağ kurma kapasitesini yani “güvenilirliğini” ve “kaynak sağlama imkânını’’, bu konudaki imkân ve kabiliyetini ölçmüş olur.
Eğer bir erkek, cinselliğe başvurmadan kadına ilgi gösteriyor, sosyal ortamlarda ona zaman ayırıyor ve duygusal bağ kurabiliyorsa, bu, [üremeye yönelik kodlamada] kadının aradığı “güvenilirlik” ve “kaynak sağlama” kriterlerini karşıladığı anlamına gelir.
Kadın, erkeği, ancak bu durumda “onaylar” ve beraber yaşamayı sürdürülebilir ve buna ancak bu durumda müsaade eder.
Kadın, kaynaklara erişim bakımından erkeğin güç, statü, maddi imkân, yetenek ve zekâ gibi imkân ve kabiliyetlerini de bu amaçla test edebilir, ancak asıl ön koşul “güvenilirlik” ve "duygusal bağlılıktır", farkında olsun veya olmasın, kadın önce bunu test eder.
Zaman ve koşullar, motivasyon araçlarını kısmen değiştirebilir ancak arka planda çalışan temel kodlama budur.
Demek ki "Damat adayında aranan en önemli şartlarından iki tanesi bunlarmış:"
-Güçlü olmak (Sahip çıkmak,imkan ve kabiliyet),
-Güvenirlilik.
UNUTMAYIN: Günümüzde evliliklerin önemli kısmı güvensizlikten dolayı yıkılıyor.
ABDÜLVASİH DURAN
