Ayhan Talha Bayraktar
İnegöl’ün en önemli tarihi mekanı şüphesiz İshakpaşa Camii ve medresesidir.
İnegöl’de maneviyatın en yüksek olduğu yer de burasıdır bence. Çünkü bu cami aynı zamanda Resulullah Efendimiz’e (s.a.v) ait kutsal bir emaneti asırlardır taşımaktadır.
Caminin bulunduğu alan Osmanlı’nın İnegöl’e girdiği ilk yıllardan itibaren İnegöl’ün merkezidir. İnegöl buradan yönetilmiştir. Burası aynı zamanda günümüze kadar eğitimin, kültürel hayatın ve ticaretin de merkezi olmuştur.
Bildiğiniz gibi bu yapının kurucusu, Fâtih Sultan Mehmed devrinde vezîriâzam olarak görev yapan İshak Paşa’dır.
İshakpaşa Vakfiyesi Şubat 1486 tarihinde tamamlanmıştır. Caminin bu tarihten yaklaşık 10 yıl önce tamamlanıp ibadete açıldığı tahmin ediliyor.
İshakpaşa da 30 Ocak 1487 tarihinde vefat etmiştir. Bu vakfiye cami, medrese, türbe, imaret, han ve ahırlardan oluşuyordu. Külliyeden imaret, han ve ahırlar günümüze ulaşmamıştır.
Caminin kuzeyinde bulunan şadırvan da tamamen yeniden yapılmıştır. Fotoğrafta gördüğümüz şadırvan Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki şadırvandır.
Fotoğrafta görüldüğü gibi son cemaat yerinde kapı ve pencere yok. Dış cephe orijinal haline daha yakın durumda.
Yüksek Mimar Ali Saim Ülgen şadırvan hakkında şu raporu kayda almıştır: “Hiç bir mimari hususiyeti bulunmayan son asrm malısulü üstü ahşap çatık bir şadırvan avlunun ortasını işgâl etmekte, medrese ile camiin rüyetini fazlas ile haleldâr eylemektedir.”
Günümüzdeki beton yapı şadırvanı ise hiç söz konusu etmeye bile gerek yok.
AYHAN TALHA BAYRAKTAR
