İNEGÖL’DE İLK DERGİ: SON YARIMAY (1936 – 1949)-3
Son Yarımay’daki ifade ile söyleyecek olursak: “Medeniyetin gereği, medeni insanların ihtiyacı olan sinema” gösterimleri 1937 yılı sonlarından itibaren İnegöl’de düzenli bir biçimde haftada iki kez olmak üzere başlamıştır. Ayrıca halkevi bünyesinde yeni bir müzik dershanesi açılmış; arzu edenlere müzik bilgisi, keman ve piyano dersleri verilmiştir. Dershanenin devam eden sekiz tane talebesinin olduğunu 30 Temmuz 1938 tarihli Son Yarımay’ın haberinde yazılıdır. İnegöl’ü yakından ilgilendiren; halkı eğlendiren sportif faaliyetler de Son Yarımay’ın sayfalarında yer bulmuştur. Bu türden dikkat çekici bir örnek olarak 9 Mayıs 1937’de İnegöl’de yapılan tarihi bir futbol karşılaşmasını gösterebiliriz. O gün Bursa’dan gelen önemli bir takım olan Acar İdman Yurdu ile İnegöl Yenidoğan Spor arasında büyük bir kalabalık önünde yapılan 3-3 berabere biten çekişmeli karşılaşmaya yer verilmiştir. Büyük bir güreş müsabakasının yapılması için İlçebay(kaymakam) Ahmet Bayoğlu himayesinde hazırlıklara başlanmış ve söz konusu müsabaka 3 Ekim 1937 Pazar günü İnegöl’de gerçekleştirilmiştir. Müsabakadan elde edilen hasılat Yenidoğanspor Kulübüne verilmiştir. Memleketin en nâmlı pehlivanlarından Dinarlı Mehmet başta olmak üzere çok sayıda ünlü pehlivan yağlı ve serbest kategorilerinde düzenlenen bu müsabakaya katılmıştır. Cumhuriyetle birlikte yaşanan onca inkılaba/değişime rağmen ata sporu olan güreşe ilgi azalmamıştır. O yüzden bu müsabakaya sadece İnegöl değil; Bursa, Bozöyük, Yenişehir, İznik gibi civar şehir ve kasabalardan da çok sayıda izleyici gelmiştir Son Yarımay, iki yılı aşan bir süre boyunca, neredeyse muntazam bir biçimde 53 sayı yayınlandıktan sonra, 15 Şubat 1939’da yayınına ara vermek zorunda kaldı. II. Dünya Savaşına doğru giden sıkıntılı dönemin, Türkiye’yi de olumsuz etkilemesi; halkevi azası gençlerin çoğunun silahaltına alınması gibi nedenler derginin yayın hayatını durdurmasında başlıca etkenlerdi. On yıldan fazla süren uzun bir aradan sonra, İnegöl Halkevi tarafından bu kez “Amaç” adıyla yeni bir gazete yayınlandı. İlk sayısı 1 Ağustos 1949’da yayımlanan bu gazete bir bakıma Son Yarımay’ın devamı sayılabilir. “Halkevinin Gayri Siyasi Aylık Kültür Gazetesi” alt başlığını kullanan gazetenin sahibi Nuri Ergun ve yayın yönetimi Reşat Şenalp olarak gösterilmiştir. Bu süreli yayın Bozöyük’te basılmış dört sütun üzerinde iki sayfa şeklinde çıkarılmış olup, kısa bir süre sonra 16 Eylül 1949’da adını ve basım yerini değiştirmiştir. Bu kez “İnegöl” adını alan gazete, haftalık bir yayına dönüşmüş; Bursa Ant Matbaasında basılmaya başlanmışsa da, yine İnegöl Halkevi’nin yayını olma özelliğini sürdürmüş; sahibi ve yazı işleri müdürü aynı kalmıştır. Yaptığımız araştırmalar sonucunda İnegöl Gazetesinin 1949 yılının sonuna kadar yayınlandığını tespit ettik. Yazımızı İnegöl’ün Yunan işgalinden kurtuluşunun 1936’da yapılan 14. yıldönümü etkinliklerinden bir pasajla sonlandıralım. “On dört sene evvelki bir hadise” olarak İnegöl’ün Kurtuluşunun detaylı bir anlatımı yapılarak; ardından kurtuluş şenliklerinde neler yapıldığı anlatılmıştır. Bir sonraki yılın Eylülünde yapılan kurtuluş şenliklerinden bir pasaj sunalım: “Bütün mektepler ve halk Şükrü Naili Paşa Okulu önündeki meydanda toplanıyor. Köylerden ve kasabadan toplanan süvariler saat onda şehre temsili bir giriş yapıyorlar. Meydanda bayrak direği dibinde vatanın halini temsilen siyahlara bürünmüş bir kız, elinde bayrakla etrafı zincirli bir biçimde duruyor. Süvari komutanı kılıcını çekmiş bir biçimde hızla gelerek, zincirleri parçalıyor. Kız(vatan) kurtarılıyor. Belediye reisi bir buket sunuyor kıza. Bando bir marş çalıyor. Öğretmen bir nutuk çekiyor. Halk yürüyüşe geçiyor. Alay askerlik şubesi önüne geliyor. Reis ve kız arabadan inerek şubeye giriyor. Şube reisine teşekkür ediliyor. Ardından hep beraber hükümet önüne geliniyor. Jandarma ve okullar sırayla resmi geçit töreni yapıyorlar ve gündüz etabının programı burada bitiyor.” Gündüz yapılan tören ve kutlamaların yanı sıra gece boyunca yapılan fener alayı ve oyunlarla bu yakın ve önemli tarihi olay anılmıştır. Bütün bu kutlama ve törenlerde halkevi en ön sıradadır. (Not: İnegöl Halkevi ve İnegöl’ün ilk dergisi hakkında daha ayrıntılı bilgi için bakınız: Salih Erol, “İnegöl’ün İlk Süreli Yayını Son Yarımay Dergisi’ne Göre İnegöl’de Yaşam”, İnegöl Sempozyum Kitabı, 2016). SALİH EROL
