Fregoli Sendromu Nedir? Herkesi Aynı Kişi Sanmak Gerçekten Mümkün mü?

Düşünsene, sokağa çıkıyorsun, bir kafede oturuyorsun ya da işe gidiyorsun… Etrafında onlarca, belki yüzlerce insan var. Ama sen hepsinin aslında tek bir kişi olduğunu düşünüyorsun. Herkesin kılık değiştirip seni takip ettiğine, sana zarar vermeye çalıştığına inanıyorsun. İşte bu akıl almaz durumun adı: Fregoli Sendromu. Halk arasında "Binbir Surat Sendromu" olarak da bilinir. 

Bu sendroma sahip kişiler, çevrelerinde gördükleri herkesi tanıdıkları bir kişinin kılığına girmiş hali sanırlar. Yani bir anlamda beyin, gördüğü herkesi tek bir kişiye dönüştürür. Bazen komşu, bazen marketteki kasiyer, hatta bazen televizyondaki haber spikeri bile o “tek kişi” sanılır. 

Hastalığın Kısa Hikâyesi 

Fregoli Sendromu, ilk kez 1927 yılında tıp literatürüne girdi. 27 yaşında bir kadın, bir tiyatro oyunundaki oyuncunun sürekli kılık değiştirip kendisini takip ettiğini söyleyince doktorlar bu durumu incelemeye başladı. Sendromun adı da bu oyuncudan geliyor: Leopoldo Fregoli. Fregoli, sahnede sık sık karakter değiştirerek tek başına onlarca rolü canlandıran ünlü bir İtalyan sanatçıydı. 

İşte o kadının her yerde Fregoli’yi gördüğünü söylemesiyle, bu nadir psikolojik rahatsızlık tanımlandı ve “Fregoli Sendromu” olarak adlandırıldı. 

Beyin Neden Böyle Bir Yanılsamaya Düşer? 

Normal şartlarda birini tanıdığımızda ya da gördüğümüzde beynimiz onunla ilgili bir “kayıt” oluşturur. Bu kayıt sayesinde tanıdık yüzleri ayırt edebiliriz. Ama Fregoli Sendromu’nda işler karışır. Beyinde yüz tanımayla ilgili bölge ile duygularımızı yöneten limbik sistem arasında aşırı bir bağlantı gelişir. 

Yani kişi biriyle bir bağ kurmuştur ama bu bağ her gördüğü kişiye yansır. Beyin “bu kişiyi tanıyorum, o zaman bu da o olmalı” diye bir mantık yürütür. Sonuç? Gördüğü herkesi aynı kişi sanır. 

Fregoli Sendromu Belirtileri Nelerdir? 

Bu sendroma sahip bireylerde şu belirtiler sıkça görülür: 

• Etrafındaki herkesin aynı kişi olduğunu düşünme 

  

  Filizlenen Patates Yenir mi? Filizlenen Patatesi Tüketmenin Zararları Nelerdir?

  İçeriği Görüntüle

• Sürekli takip edildiği hissi 

• Herkesin kılık değiştirdiğini sanma 

• Paranoid düşünceler 

• Sürekli tedirginlik ve stres 

• Gerçeklik algısında bozulma 

Hastalar genelde çok gergin olur. Sırf biri bakıyor diye kendini izleniyormuş gibi hisseder. Hatta sevdiği biri bile, bir anda “kılık değiştirmiş bir düşman” gibi algılanabilir. 

Capgras Sendromu ile Farkı Nedir? 

Fregoli Sendromu ile sıkça karıştırılan bir diğer rahatsızlık da Capgras Sendromu’dur. Capgras’ta kişi, tam tersi şekilde, yakını olan birinin yerine bir başkasının geçtiğine inanır. Mesela annesini görür ama “bu annem değil, onun kopyası” der. 

Fregoli’de ise tam tersidir. Gördüğü herkes, tek bir kişinin farklı kılıktaki halleri olarak algılanır. 

Nedenleri Neler Olabilir? 

Uzmanlara göre Fregoli Sendromu’nun net bir nedeni yok ama bazı etkenlerin bu sendromun gelişiminde rol oynadığı düşünülüyor: 

• Şizofreni ve diğer psikotik bozukluklar 

• Beyin travmaları 

• Epilepsi 

• Parkinson hastalığı 

• Aşırı stres ve travmalar 

• Uyuşturucu veya bazı ilaçların yan etkileri 

Özellikle limbik sistemle bağlantılı hastalıklar, bu tür yanılsamaları tetikleyebilir. 

Tedavisi Mümkün mü? 

Fregoli Sendromu çok nadir görülen bir rahatsızlıktır ve tedavisi kişiye özel planlanır. Öncelikle altta yatan neden tespit edilir. Eğer kişi şizofreni gibi bir psikiyatrik hastalığa sahipse, öncelik bu hastalığın kontrol altına alınmasıdır. Tedavi sürecinde şunlar uygulanabilir: 

• Psikiyatri uzmanı tarafından ilaç tedavisi 

• Bilişsel davranışçı terapi 

• Aile desteği ve düzenli psikolojik takip 

• Beyin travması varsa nörolojik rehabilitasyon 

Erken teşhis ve doğru tedaviyle belirtiler hafifletilebilir. Ancak bazı hastalarda kronikleşebilir. 

Fregoli Sendromu Günlük Hayatı Nasıl Etkiler? 

Bu hastalık, kişiyi sadece kendi iç dünyasında değil, sosyal hayatta da çok zor durumda bırakabilir. İnsanlara güvenmemeye, ilişkileri koparmaya ve yalnızlaşmaya yol açar. İş hayatı, aile yaşantısı ve sosyal ilişkiler derinden etkilenir. 

Bir düşün, her gördüğün insanın aslında seni kandıran tek bir kişi olduğunu düşünmek nasıl bir korku yaratır? İşte bu hastalar, her gününü böyle bir gerçekle yaşıyormuş gibi hisseder. 

Fregoli Sendromu, nadir ama oldukça karmaşık bir psikolojik rahatsızlıktır. Kişi için yaşam kalitesini düşüren ve çevresindekilerle olan bağını koparan bir yanılsama halidir. Doğru tedavi ve psikolojik destekle bu süreç daha yönetilebilir hale getirilebilir.