Uzmanlar, astımın çocuklarda tamamen farklı şekillerde ortaya çıkabileceğini vurguluyor. İşte ailelerin asla hafife almaması gereken tüm işaretler ve alınması gereken önlemler…
Çocuğun Öksürüğünü Hafife Almayın
Astım; bronşların belirli dönemlerde daralmasıyla gelişen, tekrarlayan öksürük ve hırıltı ataklarıyla seyreden kronik bir hastalık. En temel belirti ise öksürük. Öksürük olmayan bir astım neredeyse yoktur.
Türkiye’de çocuklarda astım görülme oranı %5 ile %9 arasında değişiyor. Nemli ve deniz kıyısı bölgelerde daha fazla görülmesi de dikkat çeken bir detay. Ne yazık ki birçok çocuk uzun süre astım ilacı kullanmasına rağmen aileler bu durumu fark etmiyor ve “bronşit”, “alerjik bronşit” ya da “zatürre başlangıcı” gibi yanlış tanılarla süreci yönetmeye çalışıyor.
Doğru tanı için hem akciğerler hem de burun içi mutlaka detaylı değerlendirilmelidir. Çünkü alerjik rinit çoğu zaman astıma eşlik edebilir.
Astımı Fark Etmek İçin Bu 9 İşaret Çok Önemli
Astım her çocukta aynı şekilde ortaya çıkmaz. Bazılarında sadece kuru öksürük, bazılarında ise hırıltı ve nefes darlığı görülebilir. Ebeveynlerin özellikle şu belirtilere dikkat etmesi gerekiyor:
* Gece uykudan uyandıran öksürük
* Hırıltılı solunum
* Nefes verirken duyulan ıslık sesi
* Sık tekrarlayan kuru veya balgamlı öksürük
* Koşma, gülme ya da ağlama sonrası gelen öksürük nöbetleri
* Atak anında göğüs duvarında içe çekilmeler
* Şiddetli nöbetlerde halsizlik, huzursuzluk
* Geçmişte besin alerjisi veya egzama öyküsü
* Ailede alerjik hastalık bulunması
Bu belirtilerden birkaçının birleşmesi büyük ihtimalle astımı işaret eder ve mutlaka uzman kontrolü gerekir.
Alerjiler Kontrol Edilmezse Durum Ağırlaşabilir
Çocukluk çağı astımının %70’ten fazlası alerjik kökenlidir. Yani ailede alerji varsa çocukta astım gelişme riski de artar.
Astımı olan çocuklarda sıkça şu rahatsızlıklar da görülür:
* Besin alerjileri (özellikle inek sütü proteini)
* Egzama
* Alerjik nezle (burun tıkanıklığı, kaşıntı, hapşırma, gözlerde yanma)
Özellikle alerjik nezlenin tedavi edilmemesi, astımın kontrol edilmesini oldukça zorlaştırabilir.
Uzun Süreli Bir Tedavi Planı Şart
Astım, yıllarca devam edebilen bir hastalıktır. Bu nedenle yalnızca atak dönemlerinde değil, atak dışı dönemlerde de düzenli ve uzun süreli tedavi gerekir.
Son yıllarda solunum yoluyla verilen kortizonlu ilaçlar, astım tedavisinin temel taşlarından biri haline geldi. Bu ilaçlar düşük doz içerdiği için ağızdan alınan kortizon ilaçlarındaki yan etkiler görülmez. Doktor kontrolüyle uzun süre güvenle kullanılabilir.
İnhaler veya nebülizer cihazlarının doğru kullanılması da tedavinin başarısı için oldukça önemlidir.
Doğru Tedavi Çocukların Yaşam Kalitesini Yükseltir
Astım doğru yönetildiğinde çocuklar rahatça koşabilir, oyun oynayabilir ve günlük hayatlarına sağlıklı şekilde devam edebilir. Önemli olan erken fark etmek, doğru tedaviyi uygulamak ve tetikleyicileri hayatlarından uzaklaştırmaktır.
Tedavide amaç:
* Atak sayısını azaltmak
* Atakların şiddetini hafifletmek
* Büyüme ve gelişimi korumak
* Çocuğun aktif yaşamını desteklemek
* Komplikasyonların önüne geçmek
* Aileyi bilinçlendirmek
Ebeveynlerin sigara içmesi ise astımı tetikleyen en ciddi faktörlerden biridir ve mutlaka uzak durulmalıdır.
Ev Tozu Akarı Alerjisi Olan Çocuklar İçin Öneriler
Eğer çocuğunuzda ev tozu akarına karşı alerji varsa, şu adımlar astım ataklarını azaltabilir:
* Yatak odasında halı bulundurmayın.
* Tüylü oyuncakları ve yünlü eşyaları azaltın.
* Toz tutan eşyaları kapalı dolaplarda saklayın.
* Nevresim takımlarını haftada iki kez 60 derecede yıkayın.
* Yatak, yorgan ve yastığın kuştüyü olmamasına dikkat edin.
* Akar barındırmayan özel yatak ve yastıklar tercih edin.
* Gerekirse HEPA filtreli hava temizleyici kullanın.
* Düzenli doktor kontrollerini aksatmayın.
* Doktor uygun görürse alerji aşı tedavisi değerlendirilebilir.
