Çocukların Bakım Hakkı 

İslami kaynaklara göre boşanma sürecinde, çocukların bakım hakkı genellikle annelere verilir. Bu, annelerin şefkatli ve merhametli yapısı ve çocuklara özgü bakım becerilerine sahip olmaları nedeniyle tercih edilir.

Çocuğun doğumdan itibaren beslenmesi, bakım ve temizliği en iyi anne tarafından yerine getirilir. Bu sebeple çocukların bakım hakkı öncelikle anneye tanınmıştır.

Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v) Tavsiyeleri

Bir kadın Hz. Peygamber Efendimiz'e (s.a.v.) gelerek, “Ey Allah’ın Elçisi! Şu benim oğlumdur. Karnım ona yuva, göğsüm pınar, kucağım da sıcak bir kundak oldu. Şimdi ise babası beni boşadı ve çocuğu benden çekip almak istiyor.” diye şikâyette bulundu. Bunun üzerine Peygamber Efendimiz'e (s.a.v.); “Başkası ile evlenmediğin sürece onun üzerinde önce sen hak sahibisin.” buyurdu. (Ebû Dâvûd, Talâk, 35)

Hz. Ebû Bekir  (r.a.) eşinden ayrılan bir babaya; “Annesinin çocuğu okşaması, kucağına alması ve kokusu, çocuk açısından senin yanında kalmasından daha hayırlıdır. Sonra çocuk büyüyünce seçimini yapar.” demiştir.

Çocuğa bakacak kişide aranan şartlar nelerdir?

Çocuğun bakım ve terbiyesinden sorumlu olan kişi; akıllı, ergin, bu işi yapabilecek güçte ve çocuğu koruma konusunda güvenilir olmalıdır.

Çocuğa bakan erkeğin Müslüman olması, bakacağı çocuk kız ise ona mahrem olması şartı aranır.

Kadının da çocuğa yabancı yani mahrem olmayan biriyle evli olmaması  özel şartlardandır.

Çocuğun bakım süresi ne zaman biter?

Hukukçular, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesinin süresi için  çocuğun kendi başına yemek yiyip giyinebileceği yaşa ulaşmasını ölçü alarak belirlemişlerdir.Bu süre erkek çocukta yedi-dokuz; kız çocukta dokuz-on bir yaşlarında sona erer.

Mâlikî hukukçular, erkek çocukta ergenlik çağına, kız çocukta ise evlenmesine kadar çocukların bakım süresini uzatmışlardır. Bakım süresi sona erince çocuğun sorumluluğu, hukukçuların çoğunluğuna göre babaya intikal eder.

Şâfiî ve Hanbelî hukukçular, bakım süresi sona erdiğinde kararın çocuk tarafından verileceğini, anne-babasından hangisini seçerse onun yanında kalacağını söylemişlerdir.

Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), anne-babası boşanmış bir erkek çocuğu, onlardan hangisini seçeceği konusunda özgür bırakmıştır. (Ebû Dâvûd, Talâk, 35)

Çocukların Nafaka sorumluluğu kime aittir?

Kuran-ı Kerim'e göre; Ailede çocukların ve annelerinin nafakalarını temin etmek, temel ihtiyaçlarını karşılama görev ve sorumluluğu babaya aittir (Bakara,233; Talâk,/6)

Nafaka borcu, babanın ekonomik gücüne göre tespit edilir. (Talâk,7)

Çocukların nafaka sorumluluğu ne zaman sona erer?

Kız çocuklar büyük de olsa küçük çocuklar gibi olup, evleninceye kadar nafakaları babaya aittir. Evlendikten sonra nafakaları kocaya aittir.

Erkek çocuklar, çalışıp kazanır hâle gelinceye kadar baba nafakalarını temin eder.  Erkek çocuk çalışıp para kazanabilecek hâle gelince babanın nafaka sorumluluğu sona erer. Ancak çocuk büyük de olsa nafakasını kazanamayacak bir özre sahip olduğunda, nafakası yine babaya aittir.