Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan “Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması” sonuçlarına göre, Türkiye’de kadınların yaşamlarının herhangi bir döneminde yüzde 28,2’si psikolojik, yüzde 18,3’ü ekonomik ve yüzde 12,8’i fiziksel şiddete maruz kaldı. Araştırmada, şiddetin türleri, nedenleri ve sosyoekonomik dağılımları detaylı biçimde incelendi.
Kadına yönelik şiddet kapsamlı biçimde incelendi
Araştırma, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı adına, TÜBİTAK 1007 Programı kapsamında Marmara Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirildi. 18 Kasım 2024 – 31 Ocak 2025 tarihleri arasında yürütülen çalışmada, Türkiye genelinde 22 bin 110 hane belirlendi ve 18 bin 275 kadınla yüz yüze görüşme yapıldı. Anketlerde şiddet deneyimleri, ekonomik durum, sağlık, farkındalık düzeyi ve kurumsal hizmetlerden yararlanma gibi konular ele alındı.
Psikolojik şiddet en yaygın tür
Sonuçlara göre; yaşamının herhangi bir döneminde kadınların:
- %28,2’si psikolojik şiddete,
- %18,3’ü ekonomik şiddete,
- %12,8’i fiziksel şiddete maruz kaldı.
Fiziksel şiddetin en yüksek olduğu yaş grubu 35-44 yaş olurken, en fazla şiddete uğrayan medeni grup boşanmış kadınlar olarak belirlendi. Boşanan kadınların yüzde 62’si psikolojik, yüzde 42’si ekonomik, yüzde 41’i fiziksel şiddete maruz kaldı.
Dijital şiddet ilk kez araştırmaya dahil edildi
Teknolojinin etkisiyle dijital şiddet ve ısrarlı takip türleri de araştırma kapsamında ilk kez incelendi. Dijital şiddette, kadınların yüzde 62’si saldırganın yabancı biri olduğunu belirtirken, yüzde 15,7’si şiddeti eş veya eski eşinin uyguladığını söyledi. Israrlı takipte ise yine en yüksek oran yüzde 39,6 ile yabancılarda görüldü.
Ekonomik şiddet eğitimsiz kadınlarda daha yaygın
Ekonomik şiddete maruz kalma oranı eğitim seviyesine göre değişti. Bir okul bitirmeyen kadınlarda oran %31,8 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran %8,9’a düştü. Psikolojik şiddete maruz kalan kadınların yüzde 34’ü özel sektörde, yüzde 31,9’u kamu sektöründe çalışıyor.
Fiziksel şiddet en fazla Kuzeydoğu Anadolu’da
Bölgesel dağılımda, fiziksel şiddetin en yoğun görüldüğü bölge %25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu olurken, en düşük oran %8,8 ile Ortadoğu Anadolu olarak kaydedildi. Son 12 ayda kadınların yüzde 11,6’sı psikolojik, yüzde 3,7’si dijital, yüzde 3,2’si ekonomik, yüzde 2,6’sı ise fiziksel şiddete maruz kaldı.
Genç kadınlar daha fazla risk altında
Son bir yılda şiddet oranları yaş grubuna göre incelendiğinde, en yüksek oranın %7,3 ile 15-24 yaş aralığındaki kadınlarda görüldüğü belirlendi. Bu yaş grubunu sırasıyla 25-34 yaş (%4,1) ve 35-44 yaş (%3,2) izledi.
Şiddetin temel nedeni: Öfke kontrolsüzlüğü
Eşi veya birlikte olduğu kişi tarafından fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kalan kadınlar, en yaygın nedenin erkeklerin öfke kontrol sorunu (%21,7) olduğunu belirtti. Bu nedeni erkeklerin yetiştirilme tarzı (%13,3) ve maddi sıkıntılar (%13) izledi. Kadınların yüzde 47,7’si ise yaşadıkları şiddeti hiç kimseyle paylaşmadı.
