Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2025 Mayıs ayına ait verileri süt sektöründeki dikkat çekici değişimi gözler önüne serdi. Toplanan inek sütü miktarında düşüş yaşanırken, yoğurttan tereyağına kadar birçok süt ürününde üretim patladı. Rakamlar bir yandan üreticinin yaşadığı zorluklara, öte yandan tüketicinin değişen taleplerine ışık tutuyor.
Süt Azaldı, İşlenmiş Ürün Arttı…
Mayıs 2025’te ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2 azalarak 999 bin 348 tona geriledi. 2025’in ilk beş ayında ise toplamda 4 milyon 834 bin 761 ton süt toplandı. Bu da geçen yılın aynı dönemine göre yalnızca yüzde 0,7’lik bir artışa işaret ediyor.
Ancak sütteki bu gerileme, süt ürünlerinde frene basmak anlamına gelmedi. Aksine; üretimde ciddi artışlar görüldü:
- Yoğurt üretimi yüzde 7,8 artarak 121 bin 555 tona yükseldi.
- Ayran ve kefir üretimi yüzde 11,9 arttı.
- Tereyağı ve sadeyağ üretimi yüzde 22,6 artarak 10 bin 980 tona çıktı.
- İçme sütü üretimi yüzde 8,8 arttı.
- İnek peyniri üretimindeki artış ise yüzde 2,3 oldu.
Ocak-Mayıs döneminde de bu artış trendi sürdü. İçme sütü üretimi yüzde 3,8, yoğurt yüzde 4, ayran ve kefir yüzde 6,8, tereyağı üretimi ise yüzde 9,9 oranında yükseldi.
Süt Neden Azalıyor?
Süt toplama miktarındaki düşüş; yem maliyetleri, üretici kârlılığının azalması, mevsimsel etkiler ve hayvancılık sektöründeki yapısal sorunlar gibi birçok nedene bağlanıyor. Üretici tarafında artan maliyetlere rağmen sabit kalan alım fiyatları, sektördeki daralmanın temel nedenlerinden biri olarak görülüyor.
TÜİK verileri, 2025’in Mayıs ayında bir önceki aya göre inek sütü toplama miktarının yüzde 1,9 arttığını da belirtiyor. Ancak bu artış bile geçen yılın altında kalmayı değiştirmedi.
İçme Sütünde Sert Düşüş!
İçme sütü üretimi, Nisan ayına göre yüzde 8,2 oranında azalarak 131 bin 232 tona geriledi. Bu da doğrudan süt tüketiminde yaşanan düşüşü ortaya koyuyor. Tüketicinin taze süt yerine işlenmiş süt ürünlerine yönelmesi, market raflarındaki ürün çeşitliliğini artırırken doğrudan süt tüketimini sınırlıyor.
Raflardaki yoğurt, peynir, ayran ve tereyağı artarken, çiftliklerdeki çiğ süt üretimi istenen seviyeye çıkamıyor. Veriler, Türkiye'de süt ürünlerine olan talebin hızla arttığını, ancak çiğ süt üretiminin bu talebe ayak uydurmakta zorlandığını gösteriyor.
Üretici ise daha az sütle daha çok kazandıran işlenmiş ürünlere yöneliyor. Bu da süt sektöründe yaşanan dönüşümün ayak sesleri olabilir.
Not: TÜİK’in bir sonraki süt ve süt ürünleri verisi 14 Ağustos 2025 tarihinde yayımlanacak. Bu süreçte, üretici maliyetleri, perakende fiyatlar ve tüketici tercihleri gündemi belirlemeye devam edecek.
