Sis: Yatay görüş mesafesini 1 km.nin altına düşüren meteorolojik bir olaydır.
Sis: Stratus bulutunun yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak da bilinir.
Sis Nedir?
Sis, atmosferin yere yakın katmanlarında asılı duran, çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden oluşan, görüş mesafesini azaltan bir hava olayıdır.
Temel olarak yere inmiş bir bulut olarak düşünebiliriz.
Sis Nasıl Oluşur?
Sis, havadaki nemin soğuyarak yoğuşması sonucu oluşur. Bu yoğuşma genellikle iki ana yolla gerçekleşir:
-
Havanın Soğuması: Sıcak, nemli hava, soğuk bir yüzeyle temas ettiğinde veya soğuk hava kütlesiyle karıştığında sıcaklığı düşer. Bu düşüş, havanın taşıyabileceği maksimum nem miktarının (doygunluk noktası) altına inmesine neden olur. Fazla nem, mikroskobik su damlacıklarına dönüşerek sisi oluşturur. Bu, genellikle geceleri veya sabahın erken saatlerinde, yeryüzünün hızla ısı kaybetmesiyle meydana gelir.
-
Havadaki Nemin Artması: Bazen hava soğumaz, ancak suya yakın ortamlarda (göller, denizler, nehirler) buharlaşma sonucu havaya aşırı nem eklenmesiyle de sis oluşabilir. Bu durum, özellikle soğuk su yüzeyleri üzerinden geçen sıcak, nemli hava kütlelerinde görülür.
Sis oluşumu için havada yoğuşma çekirdekleri (toz, polen, tuz kristalleri vb.) de bulunması gerekir. Su buharı bu çekirdeklerin etrafında toplanarak damlacıklar haline gelir.
Sis En Çok Ne Zaman ve Nerede Oluşur?
-
Zaman: Sis en çok sonbahar ve kış aylarında, özellikle geceleri ve sabahın erken saatlerinde oluşur. Bu dönemlerde yeryüzü daha hızlı soğur ve hava sıcaklığı düşüş gösterir. Güneşin doğuşuyla birlikte hava ısındıkça sis genellikle dağılır.
-
Yer: Sis oluşumu için nemli bir ortam ve soğuk hava gereklidir. Bu nedenle sisin en sık görüldüğü yerler:
-
Deniz, göl ve nehir kenarları: Su kütlelerinden buharlaşan nem, soğuk havayla birleşerek sis oluşturur.
-
Vadiler ve çukur alanlar: Soğuk hava, sıcak havadan daha yoğun olduğu için vadilerde birikme eğilimindedir. Bu da buralarda sis oluşumunu artırır.
-
Dağlık ve yüksek rakımlı bölgeler: Özellikle bulutların alçalmasıyla sis görülebilir.
-
Büyük su kütlelerinin kıyıları: Ilıman deniz havası, soğuk kara havasıyla karşılaştığında yoğun sis oluşabilir.
-
Sisli Havalarda Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Sisli havalar görüş mesafesini ciddi şekilde düşürdüğü için özellikle trafikte büyük risk taşır. Dikkat etmemiz gerekenler:
-
Trafikte:
-
Hızınızı azaltın: Görüş mesafesi kısıtlı olduğundan güvenli bir hızda seyredin.
-
Takip mesafesini artırın: Önünüzdeki araçla aranızdaki mesafeyi normalden daha fazla tutun.
-
Kısa farlarınızı ve sis lambalarınızı kullanın: Uzun farlar sis ışığını dağıtarak görüşü daha da kötüleştirebilir.
-
Dörtlü flaşörleri gereksiz yere yakmayın: Bu, diğer sürücüleri yanıltabilir. Sadece durduğunuzda veya acil bir durumda kullanın.
-
Şerit takibine özen gösterin: Yol çizgilerini dikkatli takip edin.
-
Ani fren yapmaktan kaçının: Yavaşlamak için motor freni kullanmak daha güvenlidir.
-
Mümkünse yolculuk yapmayın: Eğer çok gerekli değilse, sisin dağılmasını beklemek en güvenli seçenektir.
-
-
Genel Olarak:
-
Ayakkabı seçimi: Kaygan zeminlerde düşme riskine karşı kaymayan ayakkabılar tercih edin.
-
Dışarıda spor yapıyorsanız: Görünürlüğünüzü artırmak için açık renkli ve reflektörlü giysiler tercih edin.
-
Gereksiz yere dışarı çıkmayın: Özellikle kronik rahatsızlığı olanlar ve yaşlılar için dışarı çıkmak riskli olabilir.
-
Sis Hakkında İlginç Bilgiler
Sis Çeşitleri
Sis, oluşum mekanizmalarına göre farklı isimler alır:
-
Radyasyon Sisi: En yaygın sis türüdür. Berrak, rüzgarsız gecelerde yeryüzünün ısı kaybetmesiyle soğuyan havanın yoğunlaşmasıyla oluşur. Genellikle sabah güneşin yükselmesiyle dağılır.
-
Adveksiyon Sisi: Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey (örneğin soğuk deniz suyu veya karla kaplı arazi) üzerinden geçmesiyle oluşur. Özellikle kıyı bölgelerinde sık görülür.
-
Yamaç Sisi (Orografik Sis): Nemli havanın bir dağ yamacı boyunca yükselirken soğuması ve yoğuşmasıyla oluşur.
-
Buhar Sisi: Soğuk hava, sıcak su kütlesi (göl, nehir gibi) üzerinden geçerken suyun buharlaşmasıyla oluşur. Özellikle sonbaharın başlarında sabahları göl ve nehir yüzeylerinde görülebilir.
-
Buz Sisi: Sıcaklıkların donma noktasının çok altına düştüğü kutup bölgelerinde, su buharının doğrudan buz kristallerine dönüşmesiyle oluşur.
Sisin Etkileri
-
Ulaşım: Karayolu, havayolu ve deniz yolu ulaşımını olumsuz etkiler, kazalara neden olabilir, gecikmelere yol açar.
-
Sağlık: Solunum yolu rahatsızlığı olan kişilerde nefes almayı zorlaştırabilir. Hava kirliliğini yere yakın tutarak etkisini artırabilir.
-
Tarım: Bazı bitkiler için nem sağlayarak faydalı olabilirken, aşırı nem mantar hastalıklarına yol açabilir.
-
Psikolojik Etkiler: Bazı insanlarda depresyon ve moral düşüklüğüne yol açabilir.
Günlük Hayatta Sis Hakkında İlginç Bilgiler
-
Bulutlar ve Sis: Temel olarak sis, yere yakın oluşan bir bulut çeşididir. Aralarındaki tek fark yüksekliktir.
-
Görüş Mesafesi: Meteorolojide sisin tanımı, görüş mesafesinin 1 kilometrenin altına düşmesidir. Eğer görüş 1 kilometrenin üzerindeyse, buna pus adı verilir.
-
Sisli Şehirler: Dünyada sisin sıkça görüldüğü şehirler arasında Londra, San Francisco (Golden Gate Köprüsü çevresi), ve Newfoundland, Kanada gibi yerler bulunur.
-
Sesin Yayılması: Sisli havalarda sesin daha uzak mesafelere yayıldığına dair yaygın bir inanış vardır. Ancak bilimsel olarak, sisin ses dalgalarını önemli ölçüde etkilediği veya daha uzağa taşıdığı kanıtlanmamıştır.
-
Sis Avcıları: Bazı bölgelerde, kuraklığı hafifletmek için sis ağları veya sis yakalayıcıları kullanılarak sis suyundan faydalanılır. Özellikle Güney Amerika'da bu tür projeler bulunur.
-
Optik İllüzyonlar: Sis, ışıkla birleştiğinde Brocken Hayaleti gibi ilginç optik illüzyonlara neden olabilir. Bu fenomen, gözlemcinin gölgesinin sis perdesi üzerine yansımasıyla oluşur ve genellikle gökkuşağı halkalarıyla çevrilidir. ATB
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
