Tom Amca’nın Kulübesi Basıldı
1851’de, Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe’un kölelik karşıtı romanı "Tom Amca’nın Kulübesi", ilk kez bir gazetede tefrika olarak yayımlanmaya başladı. Roman, Amerikan toplumunda köleliğe karşı büyük bir farkındalık yarattı. Dönemin siyah-beyaz ayrımcılığına tokat gibi gelen bu eser, Abraham Lincoln’e göre "bu büyük savaşı başlatan küçük kadın"ın eseriydi. Kitap, sadece edebiyatta değil, siyasette ve toplumsal dönüşümde de büyük rol oynadı.
Musul’un Bedeli 500 Bin Sterlin
1926’da Türkiye, Birleşik Krallık ve Irak arasında imzalanan Ankara Antlaşması'yla Musul üzerindeki haklarından feragat etti. İlk etapta, Türkiye, Musul petrollerinden 25 yıl boyunca yüzde 10 gelir alma hakkı kazansa da, bu hakkını 500 bin sterline satarak tamamen vazgeçti. Osmanlı mirasının önemli parçalarından biri olan Musul, böylece Türkiye'nin dış politikasında bir dönüm noktasına dönüştü.
Marshall Planı’nın Tohumları Atıldı
1947’de ABD Dışişleri Bakanı George Marshall, Harvard Üniversitesi’nde yaptığı konuşmayla savaş sonrası Avrupa’nın ekonomik kalkınması için büyük bir yardım programı önerdi. Bu konuşma, sonradan "Marshall Planı" adını alacak yardımın fitilini ateşledi. Türkiye de bu plana dahil olan ülkeler arasında yer aldı ve ekonomik modernleşme sürecinde önemli destekler aldı.
GATA’nın Temelleri Atıldı
1957’de, Gülhane Askerî Tıp Akademisi (GATA) resmen teşkilatlandırıldı. Türkiye’de askeri sağlık alanındaki en önemli eğitim ve hizmet kurumlarından biri haline gelen GATA, hem doktor yetiştirdi hem de birçok savaş ve kriz döneminde sağlık hizmeti verdi.
Profumo Skandalı Patladı
1963’te, İngiltere Savaş Bakanı John Profumo, Christine Keeler isimli bir kadınla ilişkisi olduğu ve bu kadının Sovyet ajanlarıyla bağlantıları bulunduğu ortaya çıkınca istifa etmek zorunda kaldı. Skandal, sadece bir aşk meselesi değil; aynı zamanda Soğuk Savaş döneminde casusluk ve güvenlik krizi olarak da değerlendirildi.
Johnson’dan Sert Uyarı
1964’te, Türkiye'nin Kıbrıs’a müdahale etmeye karar vermesi üzerine ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, dönemin Başbakanı İsmet İnönü’ye çok sert bir mektup gönderdi. Bu mektup, Türkiye’ye, Amerikan silahlarının izinsiz kullanılamayacağı yönündeydi. “Johnson Mektubu” olarak tarihe geçen bu belge, Türkiye'nin dış politikada daha bağımsız hareket etmesine neden oldu.
Altı Gün Savaşı Başladı
1967’de İsrail ile Mısır, Ürdün ve Suriye arasında başlayan Altı Gün Savaşı, Orta Doğu’nun kaderini değiştirdi. Savaş sonunda İsrail; Gazze, Batı Şeria, Golan Tepeleri gibi geniş toprakları ele geçirdi. Bu durum, bugüne kadar süren pek çok çatışmanın da fitilini ateşledi.
Süveyş Kanalı Tekrar Açıldı
1975’te, Altı Gün Savaşı’nın ardından tam 8 yıl kapalı kalan Süveyş Kanalı tekrar deniz trafiğine açıldı. Dünya ticareti için hayati öneme sahip olan kanalın açılması, hem bölge ekonomisini hem de küresel deniz taşımacılığını yeniden hareketlendirdi.
Teton Barajı Yıkıldı
1976’da, ABD’nin Idaho eyaletinde bulunan Teton Barajı aniden çöktü. 11 kişi hayatını kaybetti, binlerce insan evsiz kaldı. Bu olay, mühendislik hataları ve yeterli denetimin yapılmaması sonucu yaşanan en büyük felaketlerden biri olarak kayda geçti.
Apple II Satışta
1977’de, Apple, kişisel bilgisayar devrimini başlatan “Apple II” modelini piyasaya sürdü. Bu bilgisayar, ev kullanıcıları için tasarlanan ilk pratik cihazlardan biri oldu. Bugün elimizdeki akıllı telefonlara kadar uzanan dijital dönüşümün belki de ilk adımı o gün atıldı.
AIDS İlk Kez Tanımlandı
1981’de, ABD’de yayımlanan bir tıbbi raporda, Los Angeles’ta yaşayan beş genç erkekte alışılmadık bir zatürre vakası bildirildi. Bu kişiler, daha sonra AIDS olarak tanımlanacak olan hastalığın bilinen ilk vakalarıydı. O günden itibaren dünya genelinde milyonlarca insanın yaşamını etkileyen büyük bir sağlık krizi başlamış oldu.
Eşcinsellere Sahne Yasağı
Yine 1981’de, Türkiye’de bazı valilikler genel ahlaka aykırı buldukları gerekçesiyle eşcinsellerin sahneye çıkmasını yasakladı. Bu karar, insan hakları ve ifade özgürlüğü bağlamında büyük tepkilere neden oldu. Yıllar boyunca süren bu yasaklamalar, bugün hâlâ tartışılan konular arasında yer alıyor.
12 Eylül’ün İdamları
1983’te, 12 Eylül askeri darbesi sonrasında iki idam daha gerçekleşti. Turgutlu’da dört kişiyi öldüren sağ görüşlü militanlar Halil Esendağ ve Selçuk Duracık, idam edildi. Bu infazlar, darbe sürecinde sağ-sol ayrımı gözetilmeksizin yürütülen yargılamaların bir örneğiydi.
Karadağ NATO’ya Girdi
2017’de, Karadağ resmen NATO üyesi oldu. Balkanlar’daki bu küçük ülkenin üyeliği, Rusya ile NATO arasındaki gerilimi biraz daha artırdı. Karadağ’ın katılımı, NATO’nun doğuya doğru genişlemesinin bir başka adımıydı.
Peki Sizin İçin 5 Haziran’da Yaşanan En Önemli Olay Nedir?
