"Yanlışlıkla olması dışında bir müminin bir mümini öldürmeye hakkı olamaz. Yanlışlıkla bir mümini öldüren kimsenin, mümin bir köle azat etmesi ve ölenin ailesine teslim edilecek bir diyet vermesi gereklidir. Meğerki ölünün ailesi o diyeti bağışlamış ola. (Bu takdirde diyet vermez). Eğer öldürülen mümin olduğu halde, size düşman olan bir toplumdan ise mümin bir köle azat etmek lazımdır. Eğer kendileriyle aranızda antlaşma bulunan bir toplumdan ise ailesine teslim edilecek bir diyet ve bir mümin köleyi azat etmek gerekir. Bunları bulamayan kimsenin, Allah tarafından tevbesinin kabulü için iki ay peşpeşe oruç tutması lazımdır. Allah her şeyi bilendir, hikmet sahibidir." (NİSA 92)

BÜTÜN İNSANLARI ÖLDÜRMÜŞ GİBİ: Kanun ve savaş hukuku dışında hiç kimsenin başka bir cana kıyma hakkı ve yetkisi yoktur. Haksız yere bir insanı öldürmek, en büyük günahlardan biridir. Bir insanı öldüren bütün insanları öldürmüş gibi günahkar olur.

K.Kerim'de Allah (c.c.) şöyle buyurmaktadır: "Kim, kısas veya yeryüzünde bozgunculuk yapma cezası dışında, bir cana kıyarsa, bütün insanları öldürmüş gibi olur. Her kim de bir canı kurtarırsa, bütün insanları yaşatmış gibi olur."[1]

Allah katile gazap ve lanet etmiştir. Katilin dünyadaki cezası kısastır. Ahirette de en büyük cezalardan birine uğrar. Resulullah Efendimiz'in (sav) bildirdiğine göre ahirette insanlar arasında görülecek ilk hesap işlenen cinayetlerle ilgilidir:

"Kıyamet gününde insanlar arasında görülecek ilk hesap, haksız yere dö­külen kan hususundadır."[2]

KATİLİN TEVBESİ: İmam Ebu Hanife'ye (ra) göre, kasden adam öldürene kefaret yoktur. Hatta İbni Abbas (ra) kasden adam öldürenin tövbesinin kabul edilmeyeceği görüşündedir. Alimlerimizin çoğuna göre ise; katil gerçekten pişman olup tövbe ederse ve dünyadaki cezasını çekerse tevbesi kabul olunur.[3]

Bu konuyla ilgili ayet-i kerime mealen şöyledir:

"Kim de bir mü'mini kasten öldürürse onun cezasi; içinde sürekli kalacağı cehennemdir. Allah ona gazab etmiş, la'net etmiş ve büyük bir azab hazırlamıştır."[4]

Bir Müminin bir mümini kasten öldürmesi mümkün değildir. Bu ancak yaşanan bir kaza sonucu, hata ile olabilir. Resulullah Efendimiz (sav) şöyle buyurmuşlardır: "Dünyanın yok edilmesi Allah katında mümin bir kimsenin kasden öldürülmesinden daha hafiftir." [5]

"Bir müminin kasden öldürülmesine en küçük bir yardımda bulunan kişinin alnına kıyamet günü, «Allah'ın (cc) rahmetinden ümitsizdir.» yazılacaktır."[6]

KAZAYLA ADAM ÖLDÜRMEK: Allah korusun, insanlık hali bir kaza yaşandı. Örneğin bir trafik kazası yaşandı ve bu kaza sonucu bir mümin öldü. Yanlışlıkla, kaza ile adam öldürmede kısas yok, kefaret ve diyet vardır.

Bu ölümlü kazaya sebep olan kişi K.Kerim'e göre bir insanı hürriyetine kavuşturmalıdır. Ölenin ailesine de diyet ödemesi gerekir. İnsanın diyetinin bedeli; 100 deve ya da 200 inek ya da 2000 koyundur. Bu ölçüye göre diyet paraya çevrilir.

Allah (c.c.) yanlışlıkla adam öl­dürme halinede iki şeyi farz kılmıştır: keffaret ve diyet. Buna imkanı olmayan kimse tevbe edip, iki ay peş peşe oruç tutmalıdır.

Ölenin ailesi, mirasçıları; ölümlü kazaya sebep olan kişiyi affedip diyet almayabilirler. Öldürülen kişinin yakınları katili affederlerse diyet düşer. Fakat katilin kefaret vermesi gerekmektedir. (DEVAM EDECEK İNŞALLAH)


[1] Maide suresi 32

[2] Müslim K. el-Kasame, bab: 28, Hadis no: 1678

[3] Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberi, Taberi Tefsiri

[4] Nisa suresi93

[5] Tirmizi, diyat: 7/Îbn Mace, diyat:1/Nesai, tahrim:2

[6] İbn Mace, Diyat, 1