Türkiye dış ticaretinde Mayıs ayı, dikkat çeken çelişkilerle dolu bir tablo sundu. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ihracatın birim fiyatı yükselirken, fiilen satılan miktar azaldı. İthalatta ise tam tersi bir hareket yaşandı: Daha ucuza alınan malların miktarı arttı. Bu durum, dış ticarette kazananın kim olduğu sorusunu yeniden gündeme taşıdı.
Birim Değer Artıyor, Miktar Geriliyor..
2025 Mayıs ayında, Türkiye'nin ihraç ettiği ürünlerin birim değeri bir önceki yıla göre %3,1 oranında yükseldi. Özellikle gıda, içecek ve tütün ürünleri %10,5, ham maddeler %5,8, imalat ürünleri %3,2 artış kaydederken, yakıt fiyatlarında ciddi bir düşüş (%16,3) yaşandı. Ancak bu fiyat artışlarına rağmen ihracatın miktar bazında performansı zayıf kaldı. Toplam ihracat hacmi, geçen yılın aynı ayına göre %0,5 oranında geriledi.
En çarpıcı düşüş, gıda sektöründe %9,5, yakıtlarda %8,9, ham maddelerde %4,9 oranlarında gerçekleşti. Bu veriler, ihracatta kalite ya da değer artışı yaşanırken pazar payının miktar olarak daraldığını gösteriyor.
İthalatta Miktar Arttı, Değer Geriledi!
İthalat tarafında tablo tersine döndü. Mayıs ayında ithal edilen malların birim değeri %0,3 oranında azaldı. Fiyat düşüşü özellikle yakıtlar (%14,4) ve ham maddeler (%1,1) kalemlerinde dikkat çekerken, gıda, içecek ve tütün grubu ithalatı ise tam tersine %18,9’luk bir fiyat artışıyla rekor kırdı.
Buna rağmen toplam ithalat miktarı yıllık bazda %2,9 oranında artış gösterdi. Yani Türkiye, daha fazla malı daha ucuza ithal etti. Bu artışın büyük kısmı imalat sanayi ürünlerinden (%4,8) kaynaklandı.
Mevsimsel Veriler: İhracatta Canlanma, İthalatta Yavaşlama..
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, ihracat miktar endeksi Nisan 2025'e göre %12,6 artış gösterdi. Bu güçlü yükseliş, ihracatta kısa vadeli bir toparlanmanın habercisi olabilir.
Aynı dönem içinde ithalat miktar endeksi ise %6,6 oranında geriledi. Bu, Türkiye’nin ithalata olan talebinde geçici bir duraksama yaşandığına işaret ediyor.
Dış Ticaret Haddi Türkiye Lehine Yükseldi!
Dış ticaret haddi, 2024 yılı Mayıs ayında 86,2 iken bu yıl 89,1 seviyesine yükseldi. Yani Türkiye, 1 birim ithalat karşılığında daha yüksek değerli ürünler ihraç etmeye başladı. Bu gelişme dış ticaret dengesine olumlu yansıma potansiyeli taşıyor.
