Kurban ibadeti, helal maldan yapılmalıdır. Haram yolla elde edilen kazançla kesilen kurban, ibadet değeri taşımaz. İşte bu konuda Diyanet'in açıklaması!
İslam’da kazanç yolu, ibadetin geçerliliğini etkiler
Haram kazançla yapılan ibadetler makbul değildir
İslam’da bir ibadetin geçerli olabilmesi için hem niyetin hem de kullanılan aracın meşru olması gerekir. Kurban ibadeti de malî bir ibadet olduğu için, kullanılan paranın helal olmasızorunludur.
Haram kazançla yapılan ibadetlerin Allah katında bir değeri olmayacağı, hem Kur’an ayetleri hem de sahih hadislerle sabittir.
“Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve yerden sizin için çıkardıklarımızdan infak edin. Kötü olanından vermeye kalkmayın.” (Bakara, 267)
Bu ayet, sadaka ve benzeri malî ibadetlerde olduğu gibi kurban ibadetinde de verilen malın temiz ve helal olması gerektiğini ortaya koyar.
Fıkıh âlimlerinin ittifakı: Haram parayla kurban olmaz
Hanefî, Şafiî, Malikî ve Hanbelî mezheplerindeki klasik kaynaklar incelendiğinde, gayrimeşru kazançla ibadet yapılamayacağı görüşünün ittifakla benimsendiği görülür.
İmam Serahsi, Mebsut adlı eserinde, "haram mal sadaka olarak verilemez; çünkü Allah ancak tayyib (temiz) olanı kabul eder" diyerek bu konuyu açıkça belirtir.
Şafiî fıkıhçısı İmam Nevevî, el-Mecmû adlı eserinde, "haram kazançla alınan kurbanlık hayvanın kesilmesiyle ibadet gerçekleşmiş olmaz" ifadesini kullanır.
Gayrimeşru kazancın akıbeti: Sahibe iade veya tasadduk
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun da belirttiği gibi, bir kimse haram yolla kazandığı parayı kullanmak yerine, bu parayı elden çıkarmalıdır: Eğer sahibi biliniyorsa, bu kişiye aynen iade edilmelidir. Sahibi bilinmiyorsa, fakir ve muhtaçlara sadaka olarak verilmelidir.
Bu sadaka, sevap kastıyla değil, sadece kul hakkından kurtulmak ve günahı azaltmak amacıyla verilir. Sevap beklentisi haram mala dayandığı için söz konusu değildir.
Kurbanlık helal maldan alınmazsa ibadet yerine gelmiş sayılmaz
Bir kişi, örneğin rüşvet, hırsızlık, kumar veya faiz yoluyla elde ettiği gelirle kurbanlık hayvan alırsa, bu hayvan ne kadar kusursuz görünse de kesildiğinde kurban ibadeti yerine gelmiş sayılmaz.
Dıştan şeklen kurban kesilmiş olur ancak Allah katında bu sadece bir hayvan kesimidir; ibadet değildir.
Toplumda yaygın yanlışlar: “İbadetim ibadet, paramın kaynağı beni ilgilendirir” düşüncesi
Bazı bireyler, haram para ile yapılan ibadetlerin “yine de Allah’a yaklaşma amacı taşıdığını öne sürse de bu, fıkıh ilminde ve akide esaslarında geçerli bir düşünce değildir. Niyet ne kadar iyi olursa olsun, araç haramsa, sonuç da meşru olmaz.
Sonuç: Haramla ibadet olmaz, kurban da buna dahildir
İslami fıkıh literatüründe ve alimlerin genel görüşünde, ibadetlerin kabulü için niyetin temizliği kadar, ibadetin yapıldığı malın/kazancın helal olması da temel bir şarttır. Bu konuda ek olarak şunlar belirtilebilir:
- İbadet ve Temizlik İlişkisi: İslâm'da ibadetler, Allah'a yaklaşma ve O'nun rızasını kazanma amacı taşır. Bu nedenle, ibadetin maddi yönünü oluşturan malın kirli veya haram yollardan elde edilmiş olması, ibadetin ruhuna aykırı düşer ve kabulünü olumsuz etkiler. Haram kazançla yapılan ibadetler, "kirli bir şeyle temizlik yapmaya" benzetilebilir.
- Malın Mülkiyeti ve Hukuku: Haram yolla elde edilen malın gerçekte kişinin mülkiyetine geçmediği kabul edilir. Bu tür bir mal, sahibine yükümlülük getirir ve ondan kurtulunması gerekir. Kurban ibadeti ise, kişinin helal malından Allah yolunda tasadduk etmesidir. Malın haram olması durumunda bu tasadduk gerçekleşmez.
- Toplumsal Etkisi: Gayrimeşru kazançla ibadetlerin yapılmasına izin verilmesi, toplumda haksız kazancın ve haram yolların meşrulaşmasına zemin hazırlayabilir. İslâm, adaletli ve helal kazanca dayalı bir ekonomik sistem öngörür.
- Haram Kazancın Türleri: Kumar, faiz, hırsızlık, rüşvet, gasp, dolandırıcılık gibi her türlü haksız ve gayrimeşru kazanç bu kapsamdadır. Bu yollarla elde edilen parayla kurban kesmek veya diğer ibadetleri yerine getirmek geçerli değildir.
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun Görüşleri ve İslami İlkeler
Gayrimeşru yolla kazanılan parayla kurban kesilmesi İslami açıdan caiz değildir. Din İşleri Yüksek Kurulu'nun bu konudaki görüşleri ve genel İslami prensipler şu şekilde özetlenebilir:
- Helal Kazanç Esastır: İslâm dini, kişilerin geçimlerini meşru ve helal yollardan sağlamalarını emreder.
- Haram Kazançla İbadet Olmaz: Gayrimeşru (haram) yollarla elde edilen kazanç ile ibadetler yerine getirilemez. Bu tür bir kazançla kurban kesmek caiz değildir.
- Haram Malın İadesi veya Tasfiyesi:
- Haram yoldan mal kazanan kişi, eğer malın gerçek sahibini tespit edebiliyorsa, bu malı ona iade etmelidir.
- Eğer gerçek sahibini tespit edemiyorsa, bu malı ihtiyaç sahiplerine vererek elinden çıkarmalıdır.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
