Her yıl 24 Kasım'da kutladığımız Öğretmenler Günü, sadece öğretmenlerimize duyduğumuz minneti ifade ettiğimiz bir gün değil, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin eğitim ve aydınlanma mirasına derinden bağlı, tarihi bir anlam taşıyan özel bir gündür. Bu tarih, bir ulusun yeniden doğuşunda eğitimin oynadığı merkezi rolü ve bu rolün başrol oyuncuları olan öğretmenlere verilen değeri simgeler.
Peki, Öğretmenler Günü neden 24 Kasım'da kutlanır? Bu günün hikayesi nedir ve hangi tarihten itibaren resmi olarak kutlanmaya başlanmıştır? İşte tüm detaylarıyla Öğretmenler Günü'nün hikayesi.
Öğretmenler Günü Ne Zaman?
Türkiye'de Öğretmenler Günü, her yıl 24 Kasım tarihinde kutlanır. Bu tarih, ulusal bir kutlama günüdür ve Türkiye'ye özgü bir anlam taşır.

24 Kasım'ın Tarihi Kökeni: Başöğretmen Atatürk
Öğretmenler Günü'nün hikayesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile doğrudan bağlantılıdır. Bu özel günün temelinde, Atatürk'ün eğitime verdiği sonsuz önem ve O'na verilen "Başöğretmen" unvanı yatar.
Hikaye, Cumhuriyet'in en büyük devrimlerinden biri olan Harf Devrimi ile başlar:
-
Harf Devrimi (1 Kasım 1928): Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasım 1928'de Arap harfleri yerine yeni Türk harflerinin (Latin alfabesi) kabul edildiği 1353 sayılı kanunu kabul etti. Bu, okuma-yazma oranını artırmak ve modern dünyayla entegrasyonu sağlamak için atılmış dev bir adımdı.
-
Millet Mektepleri'nin Açılışı: Yeni harfleri halka öğretmek, yani tüm ulusu "okur-yazar" kılmak için büyük bir seferberlik başlatıldı. Bu amaçla 1 Ocak 1929'dan itibaren "Millet Mektepleri" (Ulus Okulları) açıldı. 7'den 70'e herkesin bu okullarda eğitim alması hedeflendi.
-
Başöğretmen'in İlanı: Mustafa Kemal Atatürk, bu eğitim seferberliğinin liderliğini bizzat üstlendi. Yurt gezilerinde elinde tebeşirle kara tahta başına geçerek yeni harfleri halka tanıttı ve öğretti. Bu eşsiz çabası ve önderliği nedeniyle, Millet Mektepleri Talimatnamesi'nin yayımlandığı Bakanlar Kurulu toplantısında, 24 Kasım 1928 tarihinde kendisine "Millet Mektepleri Başöğretmeni" unvanı verildi.
İşte 24 Kasım tarihi, Atatürk'ün bu onurlu unvanı kabul ettiği gündür. Bu tarih, O'nun sadece askeri bir lider ve devlet başkanı değil, aynı zamanda bir ulusun başöğretmeni olduğunu da tescillemiştir.

Hangi Tarihten İtibaren Kutlanıyor?
Atatürk'ün 24 Kasım 1928'de "Başöğretmen" unvanını alması çok önemli bir tarihi olay olmasına rağmen, bu günün "Öğretmenler Günü" olarak kutlanması için yıllar geçmesi gerekti.
Öğretmenler Günü'nün resmiyet kazanması, Atatürk'ün doğumunun 100. yılı olan 1981'de gerçekleşti.
-
Atatürk Yılı (1981): O dönemki askeri yönetim, Atatürk'ün 100. doğum yılını "Atatürk Yılı" olarak ilan etti. Bu yıl dönümü kapsamında, Atatürk'ün "Başöğretmen" kimliğini ve eğitime verdiği önemi vurgulamak amacıyla bir dizi karar alındı.
-
Resmi Karar: Dönemin Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, 12 Eylül 1981'de yaptığı bir konuşmada, Atatürk'ün "Başöğretmen" oluşunun yıl dönümü olan 24 Kasım'ın artık "Öğretmenler Günü" olarak kutlanacağını duyurdu.
-
İlk Kutlama: Bu kararın ardından, Türkiye'de ilk Öğretmenler Günü 24 Kasım 1981 tarihinde kutlandı.
Dolayısıyla, 24 Kasım 1928 olayın gerçekleştiği tarih, 24 Kasım 1981 ise bu olayın anısına kutlamanın başladığı tarihtir.

Neden Öğretmenler Günü'nü Kutluyoruz?
Öğretmenler Günü'nü kutlamamızın hem ulusal hem de evrensel olmak üzere iki temel nedeni vardır:
1. Ulusal ve Tarihi Neden (Atatürk'ün Mirası): Türkiye için 24 Kasım, her şeyden önce Başöğretmen Atatürk'ü anma ve O'nun eğitim idealini yaşatma günüdür. Atatürk'ün "Fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller" hedefi, ancak öğretmenler aracılığıyla gerçekleştirilebilirdi. Bu günü kutlayarak, Atatürk'ün başlattığı aydınlanma devrimine ve bu devrimin neferleri olan öğretmenlere saygımızı gösteririz.
2. Evrensel Neden (Öğretmenlik Mesleğine Saygı): Öğretmenlik, bir toplumu şekillendiren, geleceği inşa eden en kutsal mesleklerden biridir. Öğretmenler Günü'nü kutlamak için evrensel nedenler şunlardır:
-
Minnettarlık ve Takdir: Çocuklarımızı ve gençlerimizi hayata hazırlayan, onlara bilgi, beceri ve ahlaki değerler kazandıran öğretmenlere karşı vefa borcumuzu ödemek.
-
Mesleğin Kutsallığını Vurgulamak: Öğretmenliğin sadece bir iş değil, "insan yetiştirme sanatı" olduğunu topluma hatırlatmak.
-
Toplumsal Farkındalık: Eğitimin ve eğitimcilerin toplumdaki rolünün önemini vurgulamak ve öğretmenlerin karşılaştığı zorluklara dikkat çekmek.
-
Motivasyon: Öğretmenleri onurlandırarak mesleki motivasyonlarını artırmak ve bu kutsal görevi yaparken yalnız olmadıklarını hissettirmek.

Dünyada Öğretmenler Günü (5 Ekim Farkı)
Öğretmenler Günü'nün uluslararası alanda kutlanan bir tarihi daha vardır. UNESCO ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 1994 yılında alınan bir kararla, 5 Ekim "Dünya Öğretmenler Günü" olarak ilan edilmiştir.
Bu tarihin seçilmesinin nedeni ise, 5 Ekim 1966'da Paris'te "Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi" belgesinin kabul edilmesidir. Bu belge, öğretmenlerin hakları, sorumlulukları ve mesleki standartları üzerine uluslararası bir çerçeve çizen önemli bir metindir.
Pek çok ülke 5 Ekim'i kutlarken, Türkiye gibi (24 Kasım) veya Hindistan (5 Eylül) gibi birçok ülke, kendi ulusal tarihleri ve kültürleri için anlamlı olan özel günleri "Öğretmenler Günü" olarak belirlemiştir. Türkiye'nin 24 Kasım'ı seçmesi, bu günü doğrudan kendi kurtuluş ve aydınlanma tarihine bağlamasından kaynaklanmaktadır.

24 Kasım Öğretmenler Günü, Türkiye için basit bir kutlama gününün ötesindedir. O, Başöğretmen Atatürk'ün önderliğinde başlayan bir eğitim seferberliğinin yıl dönümü; cehalete karşı açılmış bir savaşın sembolüdür. Bu özel günde, "yeni nesli" emanet ettiğimiz tüm öğretmenlerimizin değerini bir kez daha anlıyor, onların fedakarlıklarını takdir ediyor ve geleceğimizi şekillendirdikleri için onlara şükranlarımızı sunuyoruz.





