Elektronik sigara ya da yaygın adıyla “e-sigara”, içerisinde likit bulunan ve bu sıvıyı buharlaştırarak solunabilir hale getiren bir cihazdır. Genellikle sigarayı bırakmak isteyenlerin tercih ettiği bu ürünler, tütün yakılmadığı için daha “masum” gibi görünse de, içeriğinde bulunan nikotin, aroma vericiler ve kimyasal maddeler sağlık açısından ciddi riskler taşır. Isıtma yoluyla buhar oluşturduğu için, klasik sigaraya göre duman yerine aerosol (ince zerreciklerden oluşan bir sis) solunur.
Elektronik Sigaranın İçeriğinde Neler Bulunur?
Elektronik sigaralarda genellikle dört temel madde yer alır: propilen glikol, gliserin, aroma maddeleri ve nikotin. Bu maddelerden özellikle nikotin, bağımlılık yapıcı etkisi nedeniyle ana sorunlardan biridir. Ayrıca aroma vericiler arasında yer alan bazı kimyasallar, ısıtıldığında toksik bileşiklere dönüşebilir. Örneğin, bazı aroma maddeleri ısıtıldığında akciğer dokusuna zarar verebilecek formaldehit gibi maddelere dönüşebilir.
Elektronik Sigara Normal Sigaradan Daha Mı Zararsız?
Bu sorunun cevabı sanıldığından daha karmaşıktır. Evet, elektronik sigarada katran ve karbonmonoksit gibi klasik sigarada bulunan bazı zararlı maddeler daha azdır ya da yoktur. Ancak bu, onu “zararsız” yapmaz. Çünkü elektronik sigara da nikotin içerdiği için bağımlılık yapar. Ayrıca kullanılan likitlerin kalitesi, içeriği ve ısıtılma sıcaklığına göre vücuda alınan toksik maddeler değişebilir. Üstelik bu ürünlerin çoğu denetimsiz şekilde pazara sunulmaktadır.
Solunum Yolu Sağlığı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Elektronik sigara buharı, doğrudan akciğerlere çekildiği için solunum yollarında tahriş, öksürük, bronşit gibi sorunlara yol açabilir. Araştırmalar, bu cihazların uzun vadede akciğer fonksiyonlarını bozduğunu ve bazı kullanıcıların ciddi solunum problemleri yaşadığını ortaya koymuştur. Özellikle genç yaşta kullanıma başlayanlarda, solunum yolu hastalıklarının görülme riski daha yüksektir.
Kalp ve Damar Sağlığına Etkisi Göz Ardı Edilmemeli
Nikotin, kalp atış hızını artıran ve damarları daraltan bir maddedir. Bu da uzun vadede kalp-damar hastalıklarına davetiye çıkarabilir. Elektronik sigara kullanan kişilerde tansiyon sorunları, kalp ritim bozuklukları ve damar tıkanıklıkları riski artabilir. Bu etkiler, klasik sigarayla benzer düzeyde ciddi olabilir.
Gençler ve Çocuklar İçin Ayrı Bir Tehlike Taşıyor
E-sigaranın özellikle ergenler arasında “trend” hâline gelmesi, bu ürünlerin toplum sağlığı açısından daha büyük bir tehlikeye dönüşmesine neden oluyor. Tatlı aromalı, meyveli ve mentollü likitler sayesinde gençler bu ürünleri masum bir eğlence olarak görmeye başlıyor. Ancak erken yaşta nikotinle tanışmak, bağımlılığın temelini atıyor. Aynı zamanda ilerleyen yıllarda sigara ya da diğer tütün ürünlerine geçiş olasılığını da artırıyor.
Pasif İçicilik Riski Ortadan Kalktı Mı?
Elektronik sigaralar, klasik sigaraya göre daha az duman ürettiği için çevredekiler açısından daha az tehlikeli gibi görünür. Ancak e-sigara buharında da çevreye yayılan kimyasallar vardır. Bu maddeler solunduğunda pasif içicilik etkisi yaratabilir. Özellikle kapalı alanlarda, çocuklar ve astım hastaları gibi hassas gruplar için bu risk göz ardı edilmemelidir.
Dünya Sağlık Örgütü ve Uzman Görüşleri Ne Diyor?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve birçok sağlık kuruluşu, elektronik sigaraların sigarayı bırakmak için bir çözüm aracı olarak görülmemesi gerektiğini vurguluyor. Bilimsel veriler, e-sigaranın birçok ülkede gençler arasında sigara içme oranını artırdığını gösteriyor. Ayrıca uzun vadeli etkileri henüz tam olarak bilinmediği için, temkinli olunması gerektiği savunuluyor.
Elektronik Sigara Da Masum Değil
Elektronik sigara, ilk bakışta klasik sigaraya alternatif gibi görünse de, içerdiği kimyasallar, bağımlılık yapıcı etkisi ve uzun vadeli sağlık riskleri nedeniyle dikkatle değerlendirilmelidir. “Daha az zararlı” olmak, “zararsız” olduğu anlamına gelmez. Sağlık açısından en doğru ve kesin çözüm, hem klasik sigaradan hem de e-sigaradan tamamen uzak durmaktır. Özellikle gençlerin bu konuda bilinçlendirilmesi büyük önem taşır.
