Türkiye genelinde son dönemde peş peşe meydana gelen zehirlenme olayları, halkta ciddi bir farkındalık ve tedirginlik yarattı. Özellikle düğün ve kalabalık yemek organizasyonlarında tavuk ürünlerinden kaynaklanan toplu gıda zehirlenmeleri sık görülürken, İstanbul’da Böcek ailesinin tamamının yaşamını yitirdiği kimyasal kaynaklı zehirlenme olayı kaygıları daha da derinleştirdi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Tıbbi Toksikoloji Uzmanı Dr. Vildan Özer, Türkiye’de en yaygın zehirlenme türünün gıda kaynaklı zehirlenmeler olduğunu belirterek hem gıda güvenliği hem de kimyasal maddelerin kontrolsüz kullanımı konusunda önemli uyarılarda bulundu.
“Tavuk soğukta bozulmaz” yanılgısı tehlike saçıyor
Hava sıcaklıklarının düşmesiyle birlikte halk arasında yaygınlaşan “soğukta tavuk bozulmaz” algısının ciddi risk oluşturduğunu vurgulayan Dr. Özer, özellikle düğün gibi toplu organizasyonlarda dışarıda uzun süre bekleyen tavuk ürünlerinin zehirlenmelere yol açtığını söyledi.
Özer şöyle konuştu:
“Son günlerde zehirlenme haberleri daha fazla görünür hale geldi. Ancak gıda zehirlenmeleri aslında her zaman karşımıza çıkıyor. Soğuk hava, tavuk ürünlerinin bozulmasını engellemez. Özellikle marine edilerek dışarıda bekletilen tavuklar büyük risk taşır. Marketten alınan tavuklar buzdolabında en fazla 48 saat bekletilmeli ve mutlaka en soğuk alt raflarda saklanmalıdır.”
Gıda kaynaklı zehirlenmelerin en sık bulantı, kusma ve ishal ile başladığını belirten Özer, özellikle şüpheli tavuk, mantar veya et tüketimi sonrası bu belirtilerin ilk 8 saat içinde görülmesi halinde acil başvuru yapılması gerektiğini vurguladı.
Böcek ailesinin ölümüne yol açan olay: “Yanlış ürün, yanlış amaçla kullanıldı”
Otel ve konutlarda yapılan ilaçlamalarda kullanılan kimyasalların ciddi tehlikeler barındırdığını belirten Dr. Özer, Böcek ailesinin ölümüne yol açan olayın herkes için önemli bir ders olduğunu söyledi.
“Böyle kimyasal ajanları vatandaşların fark etmesi mümkün değildir. Adli Tıp ve olay yeri incelemesi bile bazı durumlarda zehirlenme türünü günler sonra belirleyebilir. Bu nedenle, insanların aktif olarak yaşadığı alanlarda kullanılmaması gereken bu ürünlere erişimin kısıtlanması ve denetimlerin artırılması şarttır.”
Kimyasal zehirlenmelerde belirtilerin genellikle gıda zehirlenmeleriyle karıştırıldığını söyleyen Özer, çoğu kimyasal maddede kan tahliliyle tanı koymanın mümkün olmadığını, doğru teşhisin çoğu zaman hastanın verdiği detaylı öyküyle konduğunu ifade etti.
“Tahliller temiz çıksa bile zehirlenme devam edebilir”
Bulantı ve kusma gibi belirtilerin yalnızca zehirlenmeye özgü olmadığını hatırlatan Özer, “Tahliller temiz görünse bile ciddi bir durum yaşanıyor olabilir. Bu yüzden hastanın hikâyesi, temas ettiği kişiler, tükettiği yiyecekler ve bulunduğu ortam çok önemlidir” dedi.
UZEM’in numarası: 114
Dr. Özer, Türkiye’de zehirlenme şüphesi durumunda vatandaşların Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM)’i arayabileceğini hatırlatarak şu çağrıyı yaptı:
“114 numarası 7/24 hizmet verir. Sadece acil zehirlenme durumlarında değil, bilgi almak için de aranabilir. Ancak pek çok vatandaş bu numarayı bilmiyor. Bu hat, özellikle kırsal bölgelerde hastaneye ulaşmanın zor olduğu durumlarda hayat kurtarabilir.”
