Zincir marketlerin kurbanlık hisse satışı yapması doğru mu?
Her Kurban Bayramı'nda Müslümanların dikkat etmesi gereken hususlardan biri de kurbanlık hayvanların nasıl ve nereden temin edileceğidir. Son yıllarda zincir marketlerin kurbanlık hisse satışı yapması, dini açıdan tartışmaları beraberinde getirdi. Diyanet İşleri Başkanlığı, bu konudaki net görüşünü açıkladı.
Marketlerden alınan hisseli kurban caiz midir?
Kurban kesmek için birçok seçenek sunulsa da bu seçeneklerin İslami kurallara uygun olması gerekiyor. Prof. Dr. Ramazan Muslu, marketlerden alınan hisseli kurbanların dinen uygun olmadığını belirtti.
Eğer marketten hisse ile kurban eti alanlardan biri sadece et almak için bu hisseye girse, yani 7 kişiden bir kişi dahi kurban niyeti taşımadan bu ortaklığa girmiş olsa diğerlerinin de kurban ibadeti geçersiz olur.
Hisse sayısı ve vekalet şartları ihlal edilirse kurban olmaz
Büyükbaş hayvan en fazla yedi kişilik hisseye bölünebilir. Ayrıca vekalet konusu da önemli bir husustur. Hisse sahiplerinin tamamının kurban niyetiyle bu ortaklığa dahil olması gerekir. Bu ölçüler ihlal edilirse kurban olmaz.
Muslu, bazı kampanyalarda hisse sayısının artırılmasının ve et karşılığı hisse satılmasının dini kurallara uygun olmadığını vurguladı. Büyükbaş hayvanın en fazla yedi kişiye bölünebileceğini, daha fazla kişiye satılması durumunda ibadetin geçersiz olacağını belirtti.
Alkollü içki satışı yapanlardan kurban alınmaz
Alkollü içki satışı yapan marketlerden Kurban almak caiz değil.
Bazı zincir marketlerde haram olan alkollü içeceklerin satılması, bu marketlerden kurbanlık alınmasını dinen sakıncalı hale getiriyor. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkan Vekili Doç Dr. Cenksu Üçer, zincir marketlerin kurbanlık satışı yapmasının caiz olmadığını belirtti. Üçer, marketlerden alınan kurbanlıklarda diğer hissedarların kimler olduğu ve Müslüman olup olmadıklarının bilinmemesinin ibadet açısından sıkıntı oluşturduğunu söyledi.
Kurban ibadeti şaibeli hale gelmesin
Kurban ibadetinin geçerli olabilmesi için İslam’ın koyduğu şartlara uyulması gerektiği belirtiliyor. Diyanet İşleri Başkanlığı, toplu kurban organizasyonlarında her bir hayvandaki hissedarların belirlenmesi ve bu hisselerin yedi kişiyi aşmaması gerektiğini vurguluyor.
Hisselerin belirlenmesi şart
Toplu kurban organizasyonlarında, her hayvan üzerindeki hissedarların kim olduğunun belirlenmesi şarttır. Belirlenmediği takdirde, kurban ibadeti geçersiz sayılır.
Diyanet’in fetvasına göre; “Büyükbaş hayvanlar bir kişiden yedi kişiye kadar ortak olarak kurban edilebilir. Bu ortakların hepsinin Müslüman olması ve kesilen kurbanlık hayvanın en az yedide birine sahip olması gerekir.” Marketlerden alınan kurbanlıklarda diğer hissedarların kimler oldukları, Müslüman olup olmadıkları, Kurban niyeti taşıyıp taşımadıkları net şekilde bilinmediği için kurban ibadetinin esasları bakımından sorun oluşturuyor.
Et miktarının garantilenmesi caiz değil
Organizasyon sahiplerinin belli miktarda et garantisi vermesi, akdi fasit kılar ve böyle bir işlem caiz olmaz. Her hissede tahmini et miktarının belirtilmesinde sakınca yoktur, ancak kesin miktar garanti edilmemelidir.
Diyanet'in fetvasına göre: “Her bir büyükbaş hayvana ortak olan kişilerin adına kesilen kurbanların hisseleri, yedide birden daha az olarak belirlenmemelidir.”
Marketlerde kilo garantili satılan kurbanlık hisselerinden 7 kişiye garantili verilen miktardan arta kalan kısım, market reyonlarında et olarak satılıyor. Bu uygulama ile bütün bir kurbanlık hayvan 7 kişiden daha fazla hisseye bölünmüş oluyor. 7 hisseden fazla hisse oluştuğu için.Kurban da kurban olmaktan çıkmış oluyor.
Bazı zincir marketlerin İslam’ fıkhını dikkate almaması, domuz eti ve alkollü içecek satmaları gibi nedenlerle, bu tür marketlerden kurbanlık almak caiz değildir.
Müslümanların, İslamî esaslara uyan, güvenilir kurumlarla kurban ibadetini yerine getirmesi gerekmektedir..
