Bebeklerde yürümeye başlama dönemi, ebeveynler için büyük bir heyecan kaynağıdır. Ancak bu gelişimsel dönüm noktası geciktiğinde, anne babalar doğal olarak endişelenir: “Bebeğim neden hala yürümüyor? Bu bir hastalığın habercisi olabilir mi?” İşte bilimsel araştırmaların ve uzman görüşlerinin ışığında, geç yürümenin ne anlama geldiğini ve olası sağlık problemleriyle ilişkisini inceledik.
Bebekler Ne Zaman Yürümeye Başlar?
Normal gelişim sürecine göre bebekler:
- 6-10 ay arasında emeklemeye başlar,
- 9-12 ay arasında destekle ayakta durur,
- 12-18 ay arasında ise genellikle ilk adımlarını atar.
Ancak bu aralık kişiden kişiye değişebilir. Bazı bebekler 9 aylıkken yürümeye başlarken, bazıları 18 aylık olana kadar yürümeyebilir. Bu durum her zaman bir sağlık sorununa işaret etmez, ancak 18 aydan sonra hâlâ yürümeyen bebekler için dikkatli olunması gerekir.
Geç Yürüme Ne Zaman Endişe Vermeli?
Uzmanlar, 18 aylık olmasına rağmen yürümeyen veya yürümeye çalışırken dengesizlik yaşayan bebeklerin mutlaka bir çocuk doktoruna götürülmesini öneriyor. Özellikle aşağıdaki belirtilerle birlikte görülüyorsa, bu durum bazı gelişimsel bozukluklara veya nörolojik rahatsızlıklara işaret edebilir:
- Emekleme evresinin hiç yaşanmamış olması
- Kas tonusunda belirgin zayıflık (hipotoni)
- Duruş ve denge sorunları
- Sık sık düşmeler
- Ayakta dururken bacaklarda anormal duruş
Araştırmalar Ne Diyor?
Yapılan birçok bilimsel çalışma, geç yürümenin bazen altında yatan tıbbi nedenlerle ilişkili olabileceğini ortaya koyuyor:
1. Gelişimsel Gecikmeler ve Nörolojik Sorunlar
2020 yılında Pediatrics International dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, geç yürüme nörolojik gelişim sorunlarının erken belirtisi olabilir. Özellikle otizm spektrum bozukluğu ve serebralpalsi gibi durumlarda geç yürüme sık rastlanan bir belirtidir.
2. Genetik Hastalıklar
Bazı kas hastalıkları ve genetik sendromlar (örneğin, DuchenneMuskülerDistrofisi, Down Sendromu) çocukların motor becerilerinin geç gelişmesine neden olabilir. Bu çocuklarda yürüme yaşı genellikle 2 yaş ve sonrasına sarkabilir.
3. Çevresel ve Psikososyal Faktörler
Yapılan araştırmalar, aşırı koruyucu ebeveynlik, yeterli fiziksel alanın olmaması ve bebeğin yeterince cesaretlendirilmemesinin de yürüme gelişimini geciktirebileceğini gösteriyor. Bu durumda bir hastalık söz konusu olmayabilir, ancak çevresel destek eksikliği etkili olabilir.
Geç Yürüme Her Zaman Hastalık Anlamına Gelir mi?
Hayır. Geç yürüme her zaman bir hastalık belirtisi değildir. Bazı bebeklerin motor gelişimi doğuştan daha yavaş olabilir. Özellikle ailesinde geç yürüyen bireyler olan bebeklerde bu durum genetik bir eğilim olabilir. Ancak bu gecikme 18 ayı aşıyorsa ve diğer gelişim alanlarında da gerilik varsa, mutlaka bir uzman değerlendirmesi gerekir.
Ebeveynler Ne Yapmalı?
Ebeveynler geç yürüyen çocukları için şu adımları izlemelidir:
- Doktora başvurun: 18. ayı geçmiş ancak hâlâ yürümemiş çocuk mutlaka çocuk sağlığı uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
- Fiziksel ortamı destekleyin: Bebeğin hareket edebileceği, düşme korkusu olmadan deneyim kazanabileceği güvenli alanlar sunun.
- Cesaretlendirin: Ayakta durma ve ilk adımlar için bebeğinizi teşvik edin. Oyuncaklar ve destekleyici aktivitelere yönlendirin.
- Gelişim testleri yaptırın: Gerekirse nörolojik değerlendirme ve fizyoterapi gibi desteklerden yararlanın.
Her çocuk farklı bir gelişim hızına sahiptir ancak geç yürümek bazı durumlarda daha derin bir sağlık sorununun ilk işareti olabilir. Bu nedenle ebeveynlerin gelişim dönemlerini yakından takip etmesi, gerektiğinde uzman desteği alması büyük önem taşır.
