Balıkesir’de art arda meydana gelen depremler sonrası, çocuk ve gençlerde oluşabilecek psikolojik etkiler konusunda uzmanlar uyarılarda bulundu. Psikolog Helin Ezgi Deniz, her depremin aynı travmatik sonucu doğurmadığını belirterek, ebeveynlerin tutumunun iyileşme sürecinde belirleyici rol oynadığını söyledi.
“Çocuklar için güven duygusu evin sağlamlığıyla başlar”
Depremin yetişkinler için bile sarsıcı bir deneyim olduğunu hatırlatan Deniz, “Çocuklar için güven duygusu, evin sağlamlığı, çevrenin öngörülebilirliği ve hayatın belli bir düzen içinde akmasıyla güçlenir. Bir deprem, bu güveni sarsabilir. Ancak her sarsıntı aynı psikolojik etkiyi yaratmaz” dedi.
“Büyük depremler travma riski taşır”
Psikolog Deniz, yıkıcı ve ölüm tehlikesi barındıran depremlerin travma açısından yüksek risk taşıdığını belirterek, “Özellikle ölüm tehdidi algısının güçlü olduğu, enkaz görüntülerinin yaşandığı veya yakın kayıplarının olduğu durumlarda çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu gelişebilir. Bu gibi vakalarda iyileşme süreci uzun sürebilir ve profesyonel destek gerekebilir” ifadelerini kullandı.
“Yıkıma yol açmayan depremler kısa süreli korku yaratır”
Deniz, hissedilen ama yıkıma yol açmayan depremlerde çocukların kısa süreli korku yaşayabileceğini vurguladı. “Çocuk birkaç gün boyunca uyumakta zorlanabilir, sallantı hissi veya ani ses korkusu yaşayabilir. Ancak güven ortamı yeniden sağlanırsa bu tepkiler genellikle kısa sürede azalır” dedi.
“Ebeveynlerin sakinliği çocukların iyileşmesini destekler”
Deprem sonrası ebeveynlerin tepkisinin çocuklar üzerindeki etkisini vurgulayan Deniz, “Ebeveynlerin aşırı panik yapması, olayı dramatize etmesi korkuyu kalıcı hale getirebilir. Bunun yerine ‘Şu anda güvendeyiz, seni korumak için buradayız’ gibi gerçekçi ve güven verici cümleler, psikolojik iyileşmeyi destekler” diye konuştu.
“Depreme hazırlık psikolojik dayanıklılığı artırır”
Depreme hazırlığın yalnızca fiziksel değil, psikolojik bir süreç olduğunu ifade eden Deniz, “Ailelerin birlikte deprem çantası hazırlaması, binanın güvenliğini kontrol ettirmesi ve deprem anında ne yapacaklarını planlaması çocuklarda ‘hazırlıklıyım’ duygusunu pekiştirir. Bu, onların kendini çaresiz hissetmesini engeller” dedi.
“Oyun, sanat ve spor iyileştirici rol oynar”
Psikolog Deniz, çocukların yaşadıkları korkuyu oyun, resim veya spor yoluyla dışa vurmasının doğal bir süreç olduğunu belirterek, “Bu davranışlar, çocuğun yaşadığı olayı anlamlandırma ve duygusal dengeyi yeniden kurma çabasının bir parçasıdır” ifadelerini kullandı.
“Kalıcı olan korku değil, güven hissidir”
Depremlerin ardından çocukların doğru destekle hızla toparlanabileceğini belirten Deniz, “Her deprem bir iz bırakır ancak bu izin travmaya dönüşüp dönüşmeyeceği; olayın şiddeti, tehdidin algılanma biçimi ve sonrasında sağlanan güven ortamına bağlıdır. Çocuklar, güvende olduklarını hissettiklerinde olağanüstü bir toparlanma kapasitesine sahiptir. Bazen kalıcı olan şey korku değil, onları koruyan birilerinin varlığına duyulan güvendir” dedi.
