Askerlik, Türkiye’de her erkek vatandaşın yerine getirmesi gereken bir vatani görevdir. Ancak bazı sağlık durumları, kişinin askerliğe elverişli olup olmadığını doğrudan etkiler. Bu gibi durumlarda “askerliğe elverişli değildir” yani halk arasında bilinen adıyla “çürük raporu” verilir. Peki, hangi hastalıklar askerlikten muaf olmayı sağlar?
Çürük Raporu Nedir?
Çürük raporu, kişinin sağlık durumu nedeniyle askerlik yapmasının tehlikeli veya imkânsız olduğu durumlarda verilen resmi bir belgedir.
Bu rapor, Askeri Hastaneler veya Sağlık Bakanlığı’na bağlı yetkili hastaneler tarafından hazırlanır.
Raporda “Askerliğe Elverişli Değildir” ibaresi yer alır ve bu belgeyle kişi askerlikten tamamen muaf olur.
Askerlikten Muafiyet Sağlayan Hastalıklar
Muafiyet veren hastalıklar genellikle bedensel, zihinsel ve kronik rahatsızlıklar olmak üzere üç grupta incelenir. İşte en sık görülen muafiyet nedenleri:
1. Kalp Ve Damar Hastalıkları
- Kalp yetmezliği, ciddi ritim bozuklukları
- Kalp kapağı hastalıkları
- Doğuştan kalp anomalileri
Bu tür rahatsızlıklar askerlikte fiziksel yükü kaldıramayacak durumdaysa muafiyet sebebi olur.
2. Solunum Sistemi Hastalıkları
- İleri derecede astım
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Akciğer kapasitesini ciddi şekilde etkileyen hastalıklar
Bu hastalıklar, özellikle ağır fiziksel eğitim ve zorlu koşullarda görev yapmayı engellediği için muafiyet sağlar.
3. Kas Ve İskelet Sistemi Problemleri
- Skolyoz (ileri derecede omurga eğriliği)
- Kalça çıkığı, protez kullanımı
- Uzuv kaybı veya ciddi hareket kısıtlılıkları
Vücudun temel hareketlerini engelleyen bu rahatsızlıklar, askerlik yapmayı imkânsız hale getirebilir.
4. Nörolojik Ve Ruhsal Hastalıklar
- Epilepsi (sara hastalığı)
- Şizofreni, bipolar bozukluk
- İleri derecede depresyon veya anksiyete bozukluğu
Bu tür hastalıklar, hem kişinin hem de çevresindekilerin güvenliği açısından risk oluşturabileceği için çürük raporu sebebidir.
5. Göz, Kulak Ve Duyu Kaybı
- Görme oranının ciddi derecede düşük olması
- Kalıcı işitme kaybı
- Tek gözün görme kaybı veya tamamen körlük
Bu durumlar, askeri görevlerin gerektirdiği dikkat ve refleks kabiliyetini etkilediğinden muafiyet kapsamında değerlendirilir.
6. Kronik Hastalıklar
- Diyabet (insülin bağımlı tip 1)
- Böbrek yetmezliği
- Kanser
- Karaciğer sirozu
Uzun süreli tedavi gerektiren, ağır ilaç kullanımı veya hastane kontrolü isteyen durumlar askerlik muafiyeti sebebidir.
Çürük Raporu Nasıl Alınır?
- Öncelikle askerlik yoklaması sırasında veya sonrasında sağlık problemi beyanında bulunulur.
- Kişi, devlet hastanesine veya asker hastanesine sağlık muayenesi için sevk edilir.
- Uzman doktorlar tarafından yapılan muayene, tahlil ve tetkikler sonucu Askerlik Şubesi Başkanlığı’na rapor gönderilir.
- Askeri sağlık kurulunun onayıyla “Askerliğe Elverişli Değildir” kararı verilirse kişi askerlikten muaf olur.
Geçici Mi Kalıcı Mı?
Bazı durumlarda sağlık sorunları geçici olabilir. Örneğin, kırık, ameliyat sonrası iyileşme süreci veya kısa süreli rahatsızlıklar.
Bu tür durumlarda kişi “geçici olarak elverişsiz” sayılır ve genellikle 1 yıl erteleme kararı verilir.
Ancak kalıcı rahatsızlıklarda doğrudan “kalıcı muafiyet” yani çürük raporu verilir.
Çürük Raporu Alanlar Ne Yapabilir?
Çürük raporu, yalnızca askerlik hizmetinden muafiyet sağlar. Yani bu belge, kişinin çalışma hayatına veya sosyal haklarına engel teşkil etmez.
Ancak bazı emniyet, güvenlik veya özel kurumlarda işe alım sürecinde sağlık raporu yeniden değerlendirilebilir.
