Anadolu’da ve pek çok Doğu kültüründe sıcak havalarda çay içmek, nesiller boyu süregelen bir alışkanlık. Özellikle açık havada çalışanlar ya da köy yerlerinde yaşayanlar, “soğuk içecek içersen daha çok terlersin” diyerek sıcak çayla serinlemeye çalışır. Bunun arkasındaki düşünce ise vücudun iç sıcaklığını dış ortamla dengelemeye çalışmasıdır.
Bilim Ne Diyor?
Bilimsel açıdan bakıldığında sıcak çay içmenin ilginç bir etkisi var. Vücuda sıcak bir içecek girdiğinde, beyin bu durumu algılayarak vücut yüzeyindeki ter bezlerini uyarıyor. Sonuç? Terleme başlıyor. Ter cilt yüzeyinden buharlaştığında da vücuttan ısı atılıyor ve kısa vadede bir serinleme hissi oluşuyor.
Ancak bu etki, terin buharlaşmasına bağlı. Eğer çok nemli bir ortamdaysanız ya da üst üste giyinmişseniz, terin buharlaşması zorlaşır. Bu da çay içmenin faydasını azaltır, hatta vücut daha fazla su kaybederek sizi yorabilir.
Soğuk İçecek Mi, Sıcak İçecek Mi?
Soğuk içecekler, ilk anda serinlik verse de vücuda “soğuyorsun” sinyali gönderir. Bu yüzden terleme azalır ve vücuttan ısı atılması yavaşlar. Sıcak içeceklerse tam tersi bir etkiyle vücudu terletir ve serinlik hissi oluşturur.
Yani çay, kısa sürede daha etkili bir serinlik sağlayabilir. Ama unutulmamalı: Aşırı sıcak havalarda ve özellikle yeterince su içmiyorsanız, fazla çay içmek su kaybına ve baş ağrısına neden olabilir.
Ne Zaman ve Nasıl İçilmeli?
- Açık ve ılık çay tercih edin. Çok sıcak çay hem boğazı yakar hem de iç sıcaklığı fazla artırır.
- Bol su içmeyi ihmal etmeyin. Terle kaybedilen sıvı mutlaka yerine konulmalı.
- Gölgede ve hava alan yerlerde için. Terin buharlaşmasını kolaylaştırır.
- Şekerli çaydan kaçının. Şeker, vücut ısısını yükseltebilir.
Evet, sıcak havada çay içmek bilimsel olarak harareti alabilir. Ancak bu etkinin işe yaraması için doğru koşullar gerekir. Fazla terlemeye neden olup sizi halsiz bırakmaması için çayı kararında tüketmek ve yanında mutlaka su içmek önemli.
