Türkiye’de son yıllarda sıkça duyulan “ev genci” terimi, 15-29 yaş aralığında olan, herhangi bir eğitim kurumuna devam etmeyen, bir işte çalışmayan ve aktif olarak iş aramayan gençleri tanımlar. Bu grup, uluslararası literatürde “NEET” (Not in Education, Employment, or Training) olarak adlandırılır. TÜİK’in 2024 yılı verilerine göre, Türkiye’de bu gruba dahil olan gençlerin sayısı 4 milyon 749 bin olarak kaydedilmiştir. Ancak kayıt dışı çalışanlar ve eksik beyanlar da dikkate alındığında, bu sayının 5 milyonu aştığı tahmin edilmektedir.
Cinsiyet Dağılımı ve Kadınların Durumu
Ev gençleri arasında cinsiyet dağılımı incelendiğinde, kadınların oranının erkeklere göre iki kat daha fazla olduğu görülmektedir. 15-29 yaş arası erkeklerin yaklaşık %15,7’si NEET statüsünde bulunurken, kadınlarda bu oran %36,5’e yükselmektedir. Bu durum, toplumsal cinsiyet rollerinin ve kadınların iş gücüne katılımındaki engellerin etkisini göstermektedir.
Eğitim ve İstihdam Bağlantısı
Eğitim düzeyi ile istihdam arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Ancak Türkiye’de bu ilişki, beklenenin aksine, yüksek eğitim seviyesindeki gençlerde de işsizlik oranlarının yüksek olmasıyla dikkat çekmektedir. Örneğin, üniversite mezunu gençlerin yaklaşık %24,9’u işsizdir. Bu durum, eğitim sisteminin iş gücü piyasasının ihtiyaçlarına yeterince cevap veremediğini göstermektedir.
Genç İşsizliğin Uluslararası Karşılaştırması
Türkiye’de genç işsizlik oranı, Avrupa Birliği ve OECD ortalamalarının üzerindedir. 15-24 yaş grubundaki genç işsizlik oranı %17,4 iken, AB ortalaması %14,5 ve OECD ortalaması %10,5’tir. Bu veriler, Türkiye’nin genç işsizlik konusunda ciddi bir sorunla karşı karşıya olduğunu göstermektedir.
Sosyal ve Ekonomik Etkiler
Ev gençlerinin sayısının artması, sadece bireysel değil, toplumsal düzeyde de ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Bu gençler, ekonomik üretime katkıda bulunmadıkları gibi, sosyal hayattan da izole olma eğilimindedirler. Bu durum, uzun vadede sosyal uyumsuzluk, psikolojik sorunlar ve toplumsal huzursuzluk gibi sorunlara yol açabilir.
Çözüm Önerileri
Uzmanlar, ev gençliği sorununu çözmek için çeşitli önerilerde bulunmaktadır:
- Mesleki eğitimin güçlendirilmesi ve gençlerin becerilerine uygun iş olanaklarının artırılması.
- Kadınların iş gücüne katılımını teşvik edecek politikaların hayata geçirilmesi.
- Gençlere yönelik staj ve mentorluk programlarının yaygınlaştırılması.
- Psikolojik destek ve kariyer danışmanlığı hizmetlerinin sunulması.
Türkiye’de 15-29 yaş arası 5 milyon gencin ne eğitimde ne de istihdamda olması, ülkenin sosyal ve ekonomik geleceği açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu sorunun çözümü için kapsamlı ve sürdürülebilir politikaların hayata geçirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, bu gençlerin topluma entegre olmaları daha da zorlaşacak ve sorun derinleşecektir.
