Stockholm merkezli bağımsız araştırma kuruluşunun yayımladığı son rapor, Türkiye’nin savunma alanındaki yükselişini bir kez daha gözler önüne serdi. Rapora göre 2024 yılında dünyanın en fazla silah ve askeri hizmet satışı yapan şirketleri arasında tam beş Türk firması yer aldı. Bu başarıyla Türkiye, küresel savunma pazarında etkisini giderek artıran ülkeler arasına girdi.
Türk Şirketlerinin Gelirleri Rekor Seviyeye Çıktı
Raporda, Türkiye’den listeye giren firmalar şu şekilde sıralandı:
- ASELSAN – 47. sıra / 3,47 milyar dolar gelir
- TUSAŞ – 65. sıra / 2,16 milyar dolar gelir
- Baykar – 73. sıra / 1,9 milyar dolar gelir
- Roketsan – 87. sıra / 1,39 milyar dolar gelir
- MKE – 93. sıra / 1,21 milyar dolar gelir (ilk kez listeye girdi)
Bu beş şirketin toplam satış geliri geçen yılın aynı dönemine göre %11 artarak 10,1 milyar dolara ulaştı. Böylece Türkiye, savunma gelirini en çok artıran ülkeler arasında 8’inci sıraya yerleşti. Ayrıca Türkiye’nin küresel savunma gelirlerindeki payı %1,5 olarak kayıtlara geçti.
Dünya Genelinde Savunma Harcamaları Zirveye Koşuyor
2024 yılı savunma sektöründe küresel ölçekte rekor bir dönem oldu. Listede yer alan ilk 100 şirketin toplam silah ve askeri hizmet satışları, bir önceki yıla göre %5,9 artarak 679 milyar dolara yükseldi. Bu artışta:
- Ukrayna’daki savaş,
- İsrail’in Gazze’de yürüttüğü operasyonlar,
- ABD, Avrupa ve Asya’daki jeopolitik gerilimler,
- Artan savunma bütçeleri
etkili oldu.
ABD Savunma Devleri Listenin Zirvesini Bırakmadı
ABD merkezli firmalar, küresel savunma pazarında liderliğini güçlü şekilde sürdürdü. Toplam 39 Amerikan şirketi, 2024 yılında 334 milyar dolarlık satışa imza atarak toplam silah satışlarının yaklaşık yarısını oluşturdu.
Listenin tepesinde yine:
- Lockheed Martin
- RTX (eski Raytheon)
- Northrop Grumman
yer aldı.
Dikkat çeken bir diğer gelişme ise SpaceX’in ilk kez listeye girmesi oldu. Firma, savunma gelirlerini bir yılda iki kattan fazla artırarak 1,8 milyar dolara taşıdı ve 77. sıraya yerleşti.
Bunun yanında ABD’nin bazı kritik projelerinde üretim gecikmeleri ve maliyet aşımları da raporda yer aldı. Özellikle F-35 savaş uçağı, Columbia sınıfı denizaltılar ve yeni nesil balistik füze programlarında sorunlar yaşandığı belirtildi.
Avrupa ve Asya’da Yükseliş Sürüyor
Rapora göre:
- Çinli büyük savunma şirketlerinde %10 düşüş yaşandı.
- Japonya ve Almanya’da ise sırasıyla %40 ve %36 satış artışı kaydedildi.
- Avrupa genelinde 26 şirketin toplam savunma geliri %13 artarak 151 milyar dolara çıktı.
Almanya’da özellikle Rheinmetall öne çıktı. Şirket satışlarını %46,6 artırarak 8,24 milyar dolara ulaştı ve listede 20. sıraya yerleşti.
Bölgesel Çatışmalar Savunma Sektörünü Şekillendiriyor
Ukrayna merkezli savunma devi JSC Ukrainian Defense Industry’nin satışları %40 artarak 3,01 milyar dolara yükseldi. Rusya’da ise Rostec ve United Shipbuilding şirketlerinin toplam gelirleri %23 artışla 31,2 milyar dolara çıktı. Raporda, Rusya’da artışın büyük bölümünün iç talebi karşılamaya yönelik olduğu vurgulandı.
SIPRI Neden Önemli?
1966’dan bu yana silahlanma, çatışma ve savunma harcamalarını araştıran SIPRI, dünyadaki en güvenilir ve kapsamlı savunma veritabanlarından birine sahip. Kurum, 1989’dan bu yana küresel silah satışlarını sistemli şekilde takip ederek her yıl kapsamlı bir rapor yayımlıyor.
