TÜİK, 2024 yılı kültür istatistiklerini açıkladı. Buna göre Türkiye’nin kültür harcamaları geçen yıla göre %83,3 artarak 408 milyar 339 milyon TL oldu. Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı ise %0,9 olarak gerçekleşti.
GENEL DEVLET KÜLTÜR HARCAMALARININ PAYI %49,1
Toplam kültür harcamaları içinde genel devletin payı %49,1 oldu. Devletin kültür harcaması 2024’te bir önceki yıla göre %76,1 artarak 200,3 milyar TL seviyesine ulaştı. Bu tutarın %67,8’i merkezi yönetim bütçesinden karşılandı.
Genel devlet kültür harcamaları içinde en yüksek pay %17,7 ile kültürel miras alanında gerçekleşti.
HANEHALKI KÜLTÜR HARCAMASI %91,5 ARTTI
Hanehalklarının kültür harcaması 2024’te bir önceki yıla göre büyük artış göstererek %91,5 oranında yükseldi ve 203 milyar 807 milyon TL oldu.
Hanehalklarının kültür harcamalarında en yüksek paya sahip kalemler:
• %25,0 – Bilgi işleme ekipmanları
• %24,3 – Kültürel hizmetler
• %18,1 – Kitaplar
KÜLTÜREL SEKTÖRLERİN KATMA DEĞERİ %73,9 ARTTI
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2024 yılında %73,9 artarak 188,5 milyar TL oldu. Katma değerin sektörel dağılımında:
• %20,7 – Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması
• %13,1 – Sinema, video, TV programı yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımcılığı
• %11,6 – Mimarlık faaliyetleri
KÜLTÜREL MAL İHRACATI %8,1 ARTTI, İTHALAT %166 SIÇRADI
Kültürel mal ihracatı 2024’te bir önceki yıla göre %8,1 artarak 9,87 milyar dolar oldu. Buna karşılık kültürel mal ithalatı aynı dönemde %166 artarak 7,33 milyar dolar seviyesine çıktı.
2024’te paylar şöyle gerçekleşti:
• Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatındaki payı: %4,2
• Kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatındaki payı: %2,3
İhracatı ve ithalatı en yüksek kültürel alan: El sanatları
KÜLTÜREL İSTİHDAM %6,5 ARTTI
2024 yılında kültürel istihdam bir önceki yıla göre %6,5 artarak 957 bin kişi oldu. Kültürel istihdamın toplam istihdam içindeki payı %2,9 olarak ölçüldü.
Kültürel istihdamdaki kişilerin profili:
• %52,2 erkek, %47,8 kadın
• %45,4’ü yükseköğretim mezunu
• %30,5’i lise altı eğitim seviyesinde
• %24,1’i lise ve mesleki lise mezunu
EL SANATLARI ÇALIŞANLARIN PAYI %32,6
Kültürel istihdamın dağılımına bakıldığında:
• %32,6 – El sanatları çalışanları
• %19,2 – Mimarlar, planlamacılar, harita mühendisleri ve tasarımcılar
• %8,2 – Yazarlar, gazeteciler ve dilbilimciler
Kadın istihdamının en yoğun olduğu kültürel meslek grubu %77,7 ile diğer dil öğretmenleri olurken, kadın oranının en düşük olduğu grup %28,2 ile sanat, kültür ve mutfak alanlarındaki yardımcı profesyoneller olarak kaydedildi.
TÜİK verileri, kültür ekonomisinin hem istihdam hem de üretim boyutunda 2024 yılında güçlü bir büyüme sergilediğini ortaya koydu.
