Halk arasında pek sık duyulmasa da zaman zaman büyüklerimizin dilinden dökülen ya da eski metinlerde karşımıza çıkan bazı kelimeler vardır. “Sitteisevir” de bu kelimelerden biri. Osmanlı döneminden bugüne uzanan bu ilginç kelime, hem anlamı hem de kökeniyle merak uyandırıyor. Peki sitteisevir ne demek? Hangi durumlarda kullanılmış ve bugün hâlâ bir karşılığı var mı?
Sitteisevir Ne Anlama Geliyor?
“Sitteisevir” kelimesi, Arapçadan dilimize geçmiş birleşik bir ifadedir. Kelimeyi oluşturan “sitte” altı anlamına gelirken, “sevîr” ise dönüş ya da tur anlamını taşır. Bir araya geldiklerinde ise “altı dönüş” veya “altı gün süren bir döngü” gibi bir anlam ortaya çıkar. Bu ifade zamanla halk arasında tek kelimeymiş gibi kullanılmaya başlanmış ve “sitteisevir” şeklini almıştır.
Tarihi Kullanımı
Osmanlı dönemindeki bazı tıbbi metinlerde ve devlet kayıtlarında bu kelimeye rastlanır. Özellikle altı günde bir gelen ateşli hastalıklar (örneğin sıtma türleri) için “sitte-i sevîr humması” ifadesi kullanılmıştır. Bu da gösteriyor ki kelime sadece zaman değil, aynı zamanda hastalık sürecini tarif eden tıbbi bir anlam da taşımaktadır.
Halk Arasında Nasıl Kullanılmış?
Geçmişte halk arasında da bu kelime, uzun ve döngüsel geçen zorlu günleri, bir haftaya yakın süren hastalıkları veya sıkıntılı süreçleri anlatmak için kullanılmıştır. Özellikle yaşlı kuşakların sohbetlerinde hâlâ zaman zaman duyulabilir.
Günümüzde Kullanımı Var mı?
“Sitteisevir” günümüzde gündelik dilde pek kullanılmasa da edebiyat metinlerinde, tarihî romanlarda ya da eski şiirlerde karşılaşmak mümkün. Özellikle geçmişe duyulan ilgiyle birlikte bu tür kelimeler nostalji taşıyan ifadeler olarak tekrar hatırlanıyor. Sosyal medyada da “unutulan kelimeler” arasında sıkça paylaşılır oldu.
Anlamı Sadece “Altı Gün” Değil
Sitteisevir, sadece takvimsel bir süreyi değil, zorlukla geçen, sabır isteyen, zamanla düzeleceği umulan bir süreci de anlatır. Bu yönüyle mecazi anlamda da kullanılabilecek derin bir kelimedir.
