Son dönemde sıfır araçlarda fabrika çıkışlı gizli ayıp vakaları hızla artarken, bazı vatandaşlar satın aldıkları araçların daha önce kazaya karıştığını veya garantilerinin erken başlatıldığını sonradan fark ediyor. Bir vatandaşın, trafiğe çıkmayan aracının garantisinin 4 ay önce başlatılması olayı, bu konuda yaşanan hukuki boşlukları yeniden gündeme taşıdı.
Tüketici, “Sıfır aldığım aracın garantisini 4 ay önce başlatmışlar. Fiilen teslim tarihini baz almıyorlar. Kanun açık ama uygulamada mağdur ediliyoruz.” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
TÜKONFED: “Ayıplı Malda İspat Satıcıya Ait”
TÜKONFED Başkanı Aydın Ağaoğlu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 10. maddesinin tüketici lehine açık hükümler içerdiğini belirterek şunları söyledi:
“Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığını ispatlamak satıcının görevidir. Yani ispat yükümlülüğü tüketicide değil, satıcıdadır.”
“Gizli Ayıp Kullanım Ömrü Boyunca Giderilebilir”
Ağaoğlu, tüketicinin fark etmesinin mümkün olmadığı gizli ayıplarda ise durumun farklı olduğuna dikkat çekerek, “Otomobil, beyaz eşya gibi dayanıklı mallarda yasal kullanım ömrü 10 yıldır. Bu süre boyunca gizli ayıp ortaya çıkarsa, garanti kapsamında giderilmesi talep edilebilir.” dedi.
Yargıtay: “Yeni Model İçin Sadece Opsiyon Farkı Ödenir”
Tüketicilerin hak arama süreçlerinin uzun sürdüğünü belirten Ağaoğlu, “Mahkeme süreçleri 5-6 yıl sürebiliyor. Firmalar da ‘Eski model üretilmiyor, bedelini ödeyelim’ diyerek sorumluluktan kaçıyor.” ifadelerini kullandı. Ancak Yargıtay, emsal niteliğindeki kararında açık hüküm verdi:
“Tüketici, ayıplı aracını yeni modelle değiştirme hakkına sahiptir. Yeni modelde eski araçta bulunmayan özellikler varsa, yalnızca bu opsiyon farkı ödenir. Bunun dışında hiçbir ücret talep edilemez.”
Ayıplı Malda Etiket Zorunluluğu
Ağaoğlu, satıcıların ayıplı malları satışa sunarken tüketiciyi açıkça bilgilendirmek zorunda olduğunu hatırlattı: “Ambalaj üzerinde veya faturada ürünün ayıbına ilişkin bilgi bulunmak zorundadır. Aksi halde ürün piyasaya arz edilemez.”
Tüketici Hakem Heyetleri 149 Bin TL’ye Kadar Yetkili
Tüketici Hakem Heyetleri, 149 bin TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda karar verme yetkisine sahip. Ağaoğlu, “Heyet bilirkişi atayarak hatanın kullanıcıdan mı üreticiden mi kaynaklandığını belirler. Böylece mahkemeye gitmeden çözüm sağlanabilir.” dedi.
“Tüketici Haklarını Kullanmaktan Çekinmemeli”
Ağaoğlu, vatandaşlara şu çağrıda bulundu:
“Ayıplı mal tespit ettiğinizde hakkınızı arayın. Kanun açık: Ayıpsız satıldığını ispat etmek satıcının sorumluluğundadır. Bilinçli davranın, gerekirse Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurun.”
Uzmanlara göre, sıfır araç alımlarında teslim tarihi, garanti başlangıcı ve gizli ayıp kayıtlarının yazılı belgelerle kontrol edilmesi, tüketicilerin mağduriyet yaşamaması için büyük önem taşıyor.
