Namaz sırasında yapılan hatalar için sehiv secdesi gereklidir. İşte bu önemli ibadetin gerekçeleri ve doğru şekilde nasıl yapıldığına dair detaylar.
Namaz, Müslümanlar için en önemli ibadetlerden biridir ve doğru bir şekilde eda edilmesi gerekir. Ancak insanlık hâliyle, unutkanlık veya hata yapılabilir. İşte bu durumlarda, eksik veya yanlış yapılan ibadeti tamamlamak için "sehiv secdesi" yapılması gerekir. Peki, sehiv secdesi hangi durumlarda yapılır ve nasıl yerine getirilir?
Bu haberimizde sehiv secdesinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını ve hangi durumlarda gerektiğini detaylı bir şekilde açıklıyoruz.
Sehiv Secdesi Nedir ve Neden Yapılır?
Sehiv secdesi, namazda unutarak yapılan hataları telafi etmek için yapılan bir uygulamadır.
Namazın rükünlerinde veya vaciplerinde unutma, geciktirme, öne alma veya tekrar gibi durumlar meydana geldiğinde, namaz sonunda yapılan secdeye sehiv secdesi denir.
Sehiv Secdesini Gerektiren Durumlar Şunlardır:
- Namazda bir rüknün unutulması, geciktirilmesi veya öne alınması.
- Namazda bir vacibin terk edilmesi, geciktirilmesi veya değiştirilmesi.
Bu gibi durumlarda, namazdaki noksanlığın telafi edilmesi için sehiv secdesi vaciptir.
"Namazda unutarak bir rüknün geciktirilmesi veya bir vacibin terk edilmesi hâlinde sehiv secdesi yapılması vaciptir." (el-Fetâva’l-Hindiyye)
Sehiv Secdesi Nasıl Yapılır?
Namazın son oturuşunda selâm ile başlanır.
Sehiv secdesine başlamak için önce tahiyyât okunur ve sağ tarafa selâm verilir. Hemen ardından tekbir getirilerek secdeye varılır.
Secdelerde Sübhâne Rabbiye’l-A’lâ okunur.
İlk secdede üç defa “Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ” denir. Sonra tekbir getirilerek oturulur ve aynı işlem ikinci defa tekrarlanır.
Son dualar okunarak namaz tamamlanır.
İkinci secdenin ardından oturuş yapılır ve “Ettehiyyâtü, Allahümme salli, Allahümme bârik ve Rabbenâ...” duaları okunarak namaz sağa ve sola selâm ile sona erdirilir.
Sehiv secdesinin yapılış şekli şu adımları içerir:
- Namazın son oturuşunda tahiyyat duası okunduktan sonra sağ tarafa selâm verilir. Sehiv secdesi öncesi, sağ tarafa selam vermek yeterlidir ancak iki tarafa da selam verilebilir.
- Selam sonrası hiç ara vermeksizin oturduğu yerde tekbir getirilerek yani Allahü Ekber denilerek secdeye varılır.
- Secdede üç kere “Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ” denilir.
- Secde sonrası Tekbir getirilerek yani Allahü Ekber denilerek tekrar oturulur.
- Tekrar “Allahü ekber” denilerek ikinci defa secdeye varılır ve üç kere “Sübhâne rabbiye’l-a‘lâ” denilir.
- Secde sonrası yine “Allahü ekber” denilerek oturulur.
- Bu oturuşta, “Ettehiyyâtü, Allahümme salli, Allahümme bârik ve Rabbenâ...” duaları okunarak önce sağa, sonra sola selâm verilir ve sehiv secdesi ile namaz tamamlanmış olur.
Sehiv secdesine gitmeden önceki oturuşta da Tahiyyat sonrası salli-bârik ve diğer duaları okumak caizdir. Bunlar okunmadan da Tahiyyat okunduktan sonra sehiv secdesi yapılabilir.
Cemaatle Namazda Sehiv Secdesi
İmam da namaz kıldırırken hata yapabilir. İmam sehiv secdesini cemaatle birlikte yapar.
Cemaatle kılınan namazlarda cemaatin yanlışlıkla dağılmaması için yalnız sağ tarafa selâm verdikten sonra sehiv secdesi yapılması daha faziletlidir ve ihtiyata uygundur.
Sehiv Secdesini Unutmak
Eğer sehiv secdesi yapmayı unutan kişi, namaza aykırı bir iş yapmadan hatırlarsa hemen secde yapar. Ancak selâm verdikten sonra namazı bozacak bir şey yapılırsa sehiv secdesi düşer.
Sehiv secdesini yanılarak veya unutarak terk eden bir kimse, eğer selâm verdikten sonra gülmek, konuşmak, yönünü kıbleden çevirmek gibi namaza aykırı bir işte bulunursa veya sehiv secdesi yapmaya vakit kalmaz ise bu kimseden sehiv secdesi düşer.
Namazı iade etmesi de gerekmez.
Ancak namaza aykırı bir davranışta bulunmadan secdeyi hatırlarsa hemen secde eder. Böylece sehiv secdesini tamamlamış olur.
Rekat Sayısında Tereddüt Etmek
Kıldığı namazın kaç rek'at olduğunda, erginlik çağından itibaren ilk defa şüphe eden kimsenin bu namazı yeniden kılması gerekir.
Bu şüphe durumu zaman zaman vuku buluyorsa kişi, kuvvetli kanaatine göre hareket eder.
Eğer kaç rek'at kıldığı hususunda kuvvetli kanaati de yoksa bu durumda kişi, az olan rek'at sayısını esas alarak namazına devam eder.
Örneğin dört rek'atlı bir namaza başlayan kimse, kıldığı rek'atın birinci rek'at mı ikinci rek'at mı olduğunda kuşkuya düşüp bir tarafı tercih edemezse, kendisini bir rek'at kılmış sayar ve birinci sayılan rek'atın ikinci; üçüncü sayılan rek'atın da dördüncü rek'at olma ihtimali bulunduğu için her bir rek'atın sonunda oturur ve tahiyyâtı okur, sonunda da sehiv secdesi yaparak namazını tamamlar.
Yapılan ibadet ve amellerin her türlü şüpheden uzak olması gerekir.
İşte sehiv secdesini gerektiren durumlar ve örneklerle açıklamaları:
1. Rükünlerle İlgili Hatalar:
- Bir rüknün unutulması: Örneğin, kıyamda Fatiha suresini okumayı unutup doğrudan rükûa gitmek. Bu durumda, rükûdan kalkıp Fatiha okunmalı ve sonra tekrar rükûa gidilmelidir. Namazın sonunda da sehiv secdesi yapılır.
- Bir rüknün geciktirilmesi: Örneğin, rükûdan sonra secdeye gitmek yerine bir süre daha ayakta beklemek. Bu durumda, hemen secdeye gidilir ve namazın sonunda sehiv secdesi yapılır.
- Bir rüknün öne alınması: Örneğin, secde etmeden önce tekrar rükûa gitmek. Bu durumda, doğru sıraya uyulur ve namazın sonunda sehiv secdesi yapılır.
- Bir rüknün tekrar edilmesi: Örneğin, bir rekatta iki kez rükû yapmak. Bu durumda, fazladan yapılan rükû iptal edilir ve namazın sonunda sehiv secdesi yapılır.
2. Vaciblerle İlgili Hatalar:
- Bir vacibin terk edilmesi: Örneğin, ilk oturuşta Tahiyyat duasını okumayı unutmak. Bu durumda, eğer ayağa kalkılmadıysa hemen oturulup Tahiyyat okunur ve sehiv secdesi yapılır. Eğer ayağa kalkıldıysa, artık geri dönülmez ancak yine de sehiv secdesi yapılır.
- Bir vacibin geciktirilmesi: Örneğin, Tahiyyat duasını okuduktan sonra salavatları okumayı unutmak ve ayağa kalkmak. Bu durumda, salavatlar ayakta okunabilir ve sehiv secdesi yapılır.
- Bir vacibin değiştirilmesi: Örneğin, Tahiyyat duasını yanlış okumak (anlamı bozacak şekilde). Bu durumda, doğru şekilde okunmaya çalışılır ve sehiv secdesi yapılır.
Örneklerle Sehiv Secdesi Durumları:
- Örnek 1 (Rükün Unutma): Bir kişi öğle namazı kılarken ilk rekatta Fatiha okumayı unutarak doğrudan rükûa gider. Bu durumda, rükûdan kalkar, Fatiha’yı okur ve tekrar rükûa gider. Namazın sonunda sehiv secdesi yapar.
- Örnek 2 (Vacip Terk Etme): Bir kişi ikindi namazının ilk oturuşunda Tahiyyat okumayı unutarak ayağa kalkar. Eğer henüz tam olarak doğrulmamışsa hemen oturur ve Tahiyyat’ı okur. Sonrasında sehiv secdesi yapar. Eğer tam olarak doğrulmuşsa artık geri oturmaz ama namaz sonunda sehiv secdesi yapar.
- Örnek 3 (Rekat Sayısında Şüphe): Bir kişi akşam namazını kılarken kaç rekat kıldığı konusunda şüpheye düşer ve üç mü yoksa iki mi kıldığına karar veremez. Bu durumda, az olanı (iki rekat) esas alır ve namazına devam eder. Son oturuşta Tahiyyat’ı okur ve sehiv secdesi yapar.
Sehiv secdesi örneklerle açıklamalar
1. Vaciplerin Terk Edilmesi veya Geç Yapılması
Namazda yapılması vacip olan bir fiilin terk edilmesi veya vaktinde yapılmaması durumunda namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- Fatiha’dan sonra zamm-ı sure (bir sure veya ayet) okumayı unutmak.
- Birinci oturuşta (teşehhütte) Ettehiyyatü duasını okumadan ayağa kalkmak.
- Vitir namazında kunut duasını okumayı unutmak.
2. Rüku veya Secde Sayısının Artırılması veya Eksiltilmesi
Namazda rüku veya secde sayılarında eksik ya da fazla yapılması durumunda namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- İki secde yerine bir secde yapıp ayağa kalkmak.
- Bir rekâtta iki kere rüku yapmak.
3. Rekât Sayısında Yanılma
Namazın kaç rekât kılındığına dair tereddüt yaşandığında az olan kabul edilip tamamlanır, sonra sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- 4 rekâtlı bir farz namazda 3. veya 4. rekâtta mı olduğundan emin olamamak.
- İki rekâtlık namazı yanlışlıkla üç rekât kılmak.
4. Namaz Sırasındaki Fazla Hareket veya Konuşma
Namaz sırasında yanlışlıkla konuşmak veya gereksiz bir hareket yapmak durumunda namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- Yanlışlıkla yüksek sesle selam vermek.
- Namaz içinde yanlış bir kelime söylemek.
5. Farzların Yerinin Değiştirilmesi
Namazın sırasını bozacak bir hata yapıldığı durumda namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- Rükudan önce secde yapmak.
- Secdeyi rükudan önce yapmak.
6. Namazın Selamla Bitirilmesindeki Yanılgılar
Namazı yanlış yerde sonlandırmak veya eksik bırakmak durumunda namaz sonunda sehiv secdesi yapılır.
Örnekler:
- 4 rekâtlı farz bir namazı 2 rekâtta selam vererek bitirmek.
- Selam verdikten sonra namazın tamamlanmadığını fark etmek.
Önemli Notlar:
- Sehiv secdesi, namazın sonunda, sağ tarafa selam verdikten sonra yapılır.
- Cemaatle kılınan namazlarda imam sehiv secdesi yaparsa, cemaat de imama uyar.
- Sehiv secdesini gerektiren birden fazla hata yapılmış olsa bile tek bir sehiv secdesi yeterlidir.
- Sehiv secdesi, namazdaki olası eksiklikleri telafi etmek için bir rahmet vesilesidir. Bu nedenle, bu konuda bilgi sahibi olmak ve gerektiğinde uygulamak önemlidir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!