Osmanlı'da ramazan öncesinde yapılan temizliklerin ardından, kem gözlerden ve nazardan korunmak amacıyla tütsüler yakılırdı. Ramazan ayı süresince ise sahurda gül suyu ile hazırlanan şerbetler içilir, iftar sofralarında amber ve çiçek esansları kullanılırdı. Gül suyu ve misk gibi özel kokular, hem yiyeceklerde hem de mekanlarda sıkça tercih edilirdi.
Teravih Namazlarında Koku Geleneği
Teravih namazları öncesinde camiler özenle tütsülenirdi. Padişahın katıldığı teravih namazlarında, gelen cemaate ellerine gül suyu ve çiçek esansları ikram edilirdi. Namaz sonrası cemaat, misk ve gül yağı gibi hoş kokular eşliğinde uğurlanırdı.
Mukaddes Emanetler Güzel Kokularla Temizlenirdi
Kadir Gecesi’nde mukaddes emanetlerin temizliği için özel bir ritüel uygulanırdı. Seçilen 12 kişi, Hazine-i Hümayun’dan alınan amber, misk ve gül yağını özel süngerlerle karıştırarak emanetlerin bulunduğu odanın duvarlarını temizlerdi. Bu temizlik sırasında kullanılan sular atılmaz, bayram sabahında padişahın Tebaa-ı Hümayun Töreni’nde kullanılmak üzere saklanırdı.
Destimal Törenlerinde Koku Kullanımı
Destimal-i Şerif törenlerinde de özel koku ritüelleri uygulanırdı. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) Hırka-i Şerif’inin koruyucu mendili olan Destimal, bir yıl boyunca Hırka-i Şerif’in içinde muhafaza edilirdi. Ramazan ayında seçilen 40 kişiye özel bir davetiye gönderilir ve törende gül suyu eşliğinde destimaller dağıtılırdı.
Padişahların Ramazan Koku Ritüelleri
Osmanlı padişahları da ramazan ayında kendilerine özel koku ritüelleri uygulardı. II. Abdülhamid iftar yapacağı odanın önceden tütsülenmesini isterdi. Yavuz Sultan Selim, teravihe gitmeden önce caminin amber ve safran kokularıyla kokulandırılmasını sağlardı. Fatih Sultan Mehmet, teravih namazı sonrası halka gül yağı ikram ederdi. Valide Sultanlar da camilerde Kur’an okutulurken gül suyu ikram edilmesini şart koşardı.
Osmanlı’da ramazan ayı, güzel kokularla karşılanır ve yine güzel kokularla uğurlanırdı. Saraydan camilere, konaklardan sokaklara kadar her yerde bu koku kültürü yaşatılarak, ramazan ayının manevi atmosferine katkı sağlanırdı.
