İyilik yapmak İslam'ın ilk sıradaki emirlerindendir ve çok önemsediği ilk konulardandır.
Bakara suresinin 3.ayetinde mü'minlerin (müttakilerin ) özelliklerinden bahsedilirken "Gayba iman,Namaz ve peşinden de İnfak" anlatılır." Onlar gayba inanırlar, namazı dosdoğru kılarlar, kendilerine rızık olarak verdiğimizden de Allah yolunda harcarlar".
Kur'anın bir çok yerinde iyilik yapmak emrediliyor ve iyilik yapanları Allah'ın sevdiğinden bahsediliyor.
-"(Mallarınızı) Allah yolunda harcayın. Kendi kendinizi tehlikeye atmayın. İyi ve yararlı işleri en güzel şekilde yapın. Şüphesiz, Allah iyi ve yararlı işleri en güzel şekilde
yapanları sever."(Bakara,195).
-"...Allah'ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Allah, bozguncuları sevmez."(Kasas,77).
-"Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayasızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor."(Nahl,90).
Büyüklerimiz iyilik yapma konusunda bizlere şu hususlara uymamızı tavsiye etmişlerdir.
1-İYİLİK TEZ OLMALI:Yani ihtiyaçlı insan belli ise ve biliyorsak onu fazla bekletmemek gerekir.Çünkü vaktinde yapılmayan iyilikler boşa gidebilir.Örneğin,kış bittikten sonra fakir aileye kömür götürmek,hasta öldükten sonra ona ilaç götürmenin faydası olmayacaktır.
Onun için fakirler ve ihtiyaç sahipleri belli ise onların ihtiyaçlarını hemen karşılamak gerekir.
2-İYİLİK GİZLİ OLMALI:İslam'da yapılan iyiliklerin gizli yapılması esastır.Teşvik amacıyla yapılan ve gösteriş içermeyen açıktan yapılan iyiliklere de cevaz verilmiştir.
Ancak tercih edilen şekil gizli olmasıdır."Sağ elin verdiğini sol elin görmemesi" kuralıda bu gizliliği ifade eder.O nedenle fakirlere yardım yapılırken birlikte fotoğraf çekip bu fotoğrafları sosyal medyadan yayınlamak doğru değildir.
Kur'an'da ,Zekat ayetindeki "Zekat memurları" nın görevi zekatı zenginden alıp fakire vermek içindir.Burada zengin fakiri görmediği ve tanımadığı için herhangi bir başa kakma durumu da gerçekleşmeyecektir.
3-İYİLİK GÖZDE BÜYÜTÜLMEMELİDİR:Büyüklerimiz şöyle güzel bir söz söylerler:"İki şeyi unut.Senin yaptığın iyiliği unut.Başkasının sana yaptığı kötülüğü unut".Burada da açıklandığı gibi yapılan iyilikleri ima yoluyla da olsa sürekli gündemde tutmak yanlıştır.Ayrıca "Besle kargayı oysun gözünü "gibi sözlerle o kişiden sürekli bize karşı ezik ve itaatkar olmasını beklemek doğru değildir.
4-SÜREKLİ OLMALI:Bazı iyilikler süreklilik ister.Örneğin ihtiyaçlı bir öğrenciye okulu bitirene kadar yardımcı olmak,yaşlı,hasta ve fakir bir aileye gücümüz yettiği sürece yardımcı olmak,çeşitli hayır kurumlarına yine yapabildiğimiz kadar yardımcı olmak gerekir.
İyilik sadece bir kez yapılan bir iş değildir.
5-YERİNİ BULMALI:İyiliğin en önemli yönü yerini bulmasıdır.O nedenle kimlerin gerçekten ihtiyaçlı olduğunu araştırmak,bilen ve tanıyanlardan da destek istemek gerekir.Çünkü günümüzde her şeyin sahtesi/çakması gibi fakir gibi görünüp gerçekte fakir olmayan insanlar da vardır.Onun için Kur'an bizlere hakiki fakirleri araştırıp bulmamızı emrediyor:
"(Sadakalar) kendilerini Allah yoluna adayan, yeryüzünde dolaşmaya güç yetiremeyen fakirler içindir. İffetlerinden dolayı (dilenmedikleri için), bilmeyen onları zengin sanır.
Sen onları yüzlerinden tanırsın. İnsanlardan arsızca (bir şey) istemezler. Siz hayır olarak ne verirseniz, şüphesiz Allah onu bilir."(Bakara,273).
