Eski Karacakaya Köyü, Mezit Boğazı'nda ve Domaniç Dağları'nın doğu ucuna yakın bir yerde son derece stratejik bir mahalde kurulmuştur. Yerli köylerdendir. Coğrafi bakımdan Domaniç dağları ile Ahi Dağı'nı birbirinden ayıran Sınır Beli civarında yer aldığından -muhtemelen- Yavuz Sultan Selim devrinde mecburi iskan uygulaması ile buraya konuşlandırılmışlardır.
İnegöl şehir merkezine uzaklığı, 20 kilometredir. 1990 yılı genel nüfus sayımına göre toplam köy nüfusu, 324 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 118 kadın 135'i erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, 253 kişiye düşmüştür.
Yakın çevresinde Osmaniye-Tüfekçikonak köyleri ile Tahtaköprü Beldesi yer almıştır. Yöre, ormanlar ile kaplı olduğundan tarım ve ziraat için kullanılabilecek arazi çok sınırlıdır. Geçimleri, ağırlıklı olarak ormana ve orman ürünlerine dayanır. Az da olsa meyve ve sebze yetiştirilir.
Bursa'yı Eskişehir'e bağlayan anayol, yakınından geçmektedir. Bu nedenle eski yıllara göre; çevre ile irtibatı kolaylaşmıştır.
Eski Karacakaya Köyü, tarihi bir niteliğe sahiptir. Muhtemelen Yavuz Sultan Selim döneminde derbentler ile ilgili yapılan düzenlemeler sırasında bu köy, bu mezraaya konuşlandırılmıştır.
İlk kuruluş döneminde köyün resmi adı Karacakaya-i İskan'dır. Daha sonraki yıllarda yine Mezit Boğazı'nda yer alan ve hassasiyet arzeden bir vadide Yeni Karacakaya adıyla ikinci bir köy daha kurulmuştur ki bu köy, günümüzde Yeniköy adıyla anılmaktadır.
Mahallen yaptığımız ziyaret sırasında -latife olarak- iki köy arasında ne fark vardır diye sorduğumda: "Onlar, yörük biz manavız" dediler ve yürüklüğü kabul etmediler. Diğerleri de aksini kabul etmediler. Buradan da anlaşılıyor ki her iki köy Türk asıllıdır. Ancak farklı zamanlarda yerleşik düzene geçmişlerdir. Resmi kayıttan anlaşıldığına göre Eski Karacakaya Köyü, 1514-1520 yılları arasında kurulmuştur.
Kurulduğu ilk yıllarda köyde toplam hane sayısı, 91'dir. Padişah hassı olarak tescili yapılmış olan Eski Karacakaya Köyü'nün yıllık vergi geliri de 3..000 akçadır.
ESKİ KÖY
Eskiköy, İnegöl'ün güneyinde ve tam kıble cihetinde bulunur. Uludağ ile Domaniç Dağları'nın buluşma noktasında yer almış eski bir mezraadır. Arazisi engebeli ve derin vadiler tarafından parçalanmıştır. İnegöl şehir merkezine uzaklığı, 14 kilometredir.
Eski Köy,Balkan kökenli bir göçmen köyüdür. 1876-1877 Türk- Rus Savaşı sonrasında bölgeye devletçe iskan olunmuşlardır. 1990 yılı genel nüfus sayımına göre toplam köy nüfusu, 118 ki- şidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 41 kadın ve 44'ü erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, 85 kişiye düşmüştür.Yakın çevresinde Dipsizgöl, Soğukdere, Kestane Alanı, İclaliye ve Maden köyleri yer alır. Yol güzergahı, Deydinler-Dipsizgöl hattıdır. Geçimleri, ziraat ve tarıma dayanır. Orman köyü niteliği taşıdığından geçimlerinde orman da etkilidir.
