Kıdem Ve İhbar Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin iş yerindeki çalışma süresi boyunca hak kazandığı, işten ayrılırken ödenen bir tazminattır. İhbar tazminatı ise işveren veya işçi tarafından iş sözleşmesi feshedilirken, belirli sürede önceden haber verilmemesi durumunda ödenir.
Kıdem Tazminatını Kimler Alabilir?
Kıdem tazminatı almak için:
- En az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olmak gerekir.
- İşten kendi isteğiyle değil, haklı bir nedenle veya işveren tarafından çıkarılmış olmak gerekir.
- Emeklilik, askerlik veya ölüm gibi durumlarda da kıdem tazminatı alınabilir.
- İşten çıkarılma sebebinin haklı olmaması da önemlidir; kendi isteğiyle istifa eden genelde kıdem tazminatı alamaz.
İhbar Tazminatını Kimler Alabilir?
- İşveren ya da işçi, işten ayrılmadan önce belirlenen ihbar süresine uymak zorundadır.
- Bu süreye uyulmazsa, karşı taraf ihbar tazminatı alma hakkına sahiptir.
- İhbar süresi işçinin çalışma süresine göre değişir; örneğin 6 aya kadar çalışanlar için 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasında çalışanlar için 4 hafta, 1.5-3 yıl için 6 hafta ve 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 haftadır.
- İşveren tarafından işten çıkarılan işçi ihbar tazminatı alabilir. İşçi de ihbar süresine uymadan işi bırakırsa ihbar tazminatı ödemekle yükümlü olabilir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
- Kıdem tazminatı, her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır.
- Ücret; maaş, prim, ikramiye gibi düzenli ödemelerin toplamıdır.
- Örneğin 5 yıl çalışan ve aylık brüt ücreti 5.000 TL olan bir işçinin kıdem tazminatı; 5 x 5.000 = 25.000 TL olur.
- Kısmi yıllar da orantılı olarak hesaplanır.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
- İhbar tazminatı da işçinin brüt maaşı üzerinden hesaplanır.
- İhbar süresi boyunca çalışılmadıysa, bu süreye karşılık gelen ücret işçiye ödenir.
- Örneğin, 6 aylık çalışan için 2 haftalık ihbar süresi var ise, 2 haftalık brüt ücret kadar ihbar tazminatı alınır.
Kıdem Ve İhbar Tazminatında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kıdem tazminatı için işten çıkarılmanın hukuka uygun olması gerekir.
- İhbar süresine uyulmazsa yasal tazminat söz konusu olur.
- Tazminatlar işveren tarafından ödenmezse, iş mahkemesine başvurulabilir.
- Bazı özel sözleşmelerde tazminat şartları farklı olabilir.
Haklarınızı Bilin, Tazminatınızı Almayı İhmal Etmeyin
Kıdem ve ihbar tazminatları, işçinin emeğinin karşılığıdır ve hakkınız olan bu bedelleri almak için yasal süreci bilmek çok önemlidir. İşten ayrılırken ya da çıkarılırken bu bilgileri göz önünde bulundurarak hakkınızı kaybetmeyin. Gerekirse bir uzman yardımıyla haklarınızı savunmak her zaman doğru adımdır.
