Karabük’te 23 Temmuz’dan bu yana süren orman yangınlarıyla ilgili açıklama yapan Karabük Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ahmet Duyar, bölgedeki vadilerin ‘baca etkisi’ yaratarak yangının hem dikey hem de yatay şekilde yayılmasına neden olduğunu belirtti. Duyar, yangının yayılmasında karaçamların reçineli yapısı ve kırıklı arazi topografyasının da büyük rol oynadığını ifade etti.
“Baca Etkisi” Yangının Yönünü Değiştiriyor
Doç. Dr. Ahmet Duyar, yangının vadilerde yayılma biçimini şu sözlerle açıkladı: “Vadinin alçak noktalarında başlayan yangın, normalde ısınan havayla birlikte dikey olarak yükselmesi gerekirken, baca etkisiyle yamaç boyunca yukarıya, aynı zamanda yatay olarak vadinin üst kısımlarına doğru ilerliyor.” Bu durumun yangının kontrolünü zorlaştırdığını belirten Duyar, alevlerin yanında taşınan kıvılcımların yeni noktalarda bağımsız yangınlara yol açabildiğini söyledi.
Bölgenin derin kanyonlarla kesilmiş yapısı ve topoğrafik kırıklılığı nedeniyle sıcak hava, rüzgarla birlikte kuru yapraklar ve yanıcı parçaları uzak mesafelere taşıyarak yangının sıçramasına neden oluyor. Bu durum, yangına müdahaleyi hem havadan hem de karadan son derece zorlaştırıyor.
Karaçamın Reçinesi ve Yaprak Dökümü Tehlikeyi Artırıyor
Karabük’te hakim ağaç türünün karaçam olduğuna dikkat çeken Duyar, “Karaçam, doğal yapısı gereği oldukça reçineli bir tür. Aynı zamanda yıl boyunca sürekli yaprak döken bir ağaç. Bu da orman zemininde büyük bir yanıcı yük birikmesine neden oluyor” dedi. Ağaçların dallı yapısı ve zeminden tepeye kadar olan yoğunluğu da, çıkan en küçük kıvılcımın kısa sürede büyük bir yangına dönüşmesine zemin hazırlıyor.
Duyar’a göre karaçamlar, kurak mevsimlerde daha kırılgan hale geliyor ve yangınların hızla büyümesini kolaylaştırıyor. Ağaçların zeminden itibaren alev alabilmesi ise örtü yangınlarının çok kısa sürede tepe yangınına dönüşmesine yol açıyor.
“30 Yılda Hiçbir Şey Olmamış Gibi Ormanlar Geri Döner”
Yangın sonrası bölgenin yeniden ormanlaşma potansiyelini değerlendiren Duyar, özellikle kızılçam tohumlarının yangına karşı dayanıklı olduğunu vurguladı. “Doğru ormancılık uygulamaları ve planlı müdahalelerle, yaklaşık 30 yıl içinde bu alanlar tekrar eski haline dönebilir. Gerekli yangın emniyet yolları ve ilk müdahale hatları oluşturulursa, benzer felaketler daha kolay kontrol altına alınabilir,” dedi.
Orman Fakültesi heyetiyle birlikte yanan alanlarda inceleme yapan Duyar, izleme ve doğal gençleşme süreçlerinin başarıyla yürütülmesi halinde bölgedeki yeşil örtünün yeniden canlandırılabileceğini belirtti.
