Bilim dünyasında sıkça tartışılan bir konu: Tedavisi mümkün olmayan hastaları dondurarak, ileriki yıllarda tedavi edebilmek. Peki, kurbağaların kış uykusunda gösterdiği bu olağanüstü yetenek, insanlarda neden işlemiyor? İşte bilim insanlarının bu konudaki araştırmaları ve karşılaştıkları zorluklar.
Kurbağaların Dondurucu Uykusu İnsanlar İçin Neden Uygulanamıyor?
Doğanın Mucizesi: Kurbağaların Kış Uykusu
Kış uykusuna yatan bazı kurbağa türleri, kalp atışları ve kan dolaşımlarının durduğu bir donma sürecine girer. İlkbaharın gelmesiyle birlikte tekrar hayata dönen bu canlılar, bilim insanları için büyük bir ilham kaynağı. Ancak insan vücudu bu süreci taklit edemiyor.
İnsan Vücudu ve Donma Sürecinin Karmaşıklığı
Bilim insanları, kurbağalarda görülen bu doğal antifriz etkisini insanlarda uygulamaya çalışıyor. Fakat insan vücudunda şeker seviyesinin bu kadar yüksek olmasını engelleyen mekanizmalar var.
Yapılan araştırmalarda kurbağaların aniden donmadıkları görülmüştür. Donma işleminde kurbağalar, 24 saat süresince kan ve hücrelerinin arasındaki su dondukça geriye donma noktası düşük bir tip antifriz çözelti bırakıyorlar. Bu süreçte glikoz üretimlerini çok yükselttikleri tespit edilmiştir.
Hücrelerin içindeki suyun tamamen donması ölümcül sonuçlara yol açıyor ve bu, insanlarda dondurma işleminin en büyük engellerinden biri.
Dondurulan Organlar ve Hücreler
"Günümüzde insanın yumurta hücreleri, sperm ve beyaz kan hücreleri, deri ve korneası dondurularak saklanabilmektedir. Hücre sayılarının azlığı ile belirli süre bu sağlanabilmektedir. Nakil için kullanılan organlar buz içinde saklanmakta, ancak bu da dondurmadan soğuk ortamda tutarak en fazla 2-3 gün sürebilmektedir."
Belirli hücre türleri ve organların dondurularak saklanabilmesi, bilim dünyası için önemli bir adım olsa da, bu yöntemin bütün bir insan vücudu için uygulanabilir olup olmadığı hala belirsiz.
Bir memelinin hücresinin dondurularak saklanabilmesi için, hücrenin içinde oluşan buzun en az seviyede olması gerekir. Hücre içindeki suyun tamamen donması ölüme yol açıyor. Bilim adamları, dondurma işlemine hücre dışı sıvılardan başlayıp, sadece hücre aralarındaki ve kandaki su dondurmaya, hücredeki zar ve proteinlerin yapılarını korumaya çalışmaktadırlar. Ancak bu insanda mümkün gözükmüyor.
Çünkü donmuş kan, besin ve oksijen taşıyamayacağından, metabolizma çöküyor. Diğer bir sorun da suyun donduğu vakit genişlemesi, kan damarlarının parçalanmasına, doku yapısının bozulmasına ve hücre zarının yırtılmasına yol açıyor.
Gelecek Vaat Eden Çalışmalar ve Mevcut Engeller
İnsanın tek bir organı bile dondurulup saklanamıyor. Böyle bir tabloda, bütün bir vücudu
dondurarak saklama konusunda bilim insanları pek umutlu değiller. İnsanı dondurmak mümkün. Ancak dondurduktan sonra canlı tutmak mümkün değil. Soğumuş yemeği ısıtıp sofraya koyar gibi donmuş insanı ısıtıp hayata döndüremiyorsunuz.
Bilim insanları yinede, vücudu dondurarak saklamanın mümkün olup olmadığını araştırmaya devam ediyor. Ancak şu anki teknolojiyle, dondurulmuş bir insanı tekrar hayata döndürmek hala bir bilmece. Bu gizemli sürecin çözülmesi, gelecekte tıp alanında devrim etkisi yapabilir.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
