İnegöl mobilya endüstrisinin temelleri Cumhuriyet Dönemi'nde atılmış, 1943’te resmi mobilya üretimi başlamıştır. 1977'de Organize Sanayi Bölgesi'nin (OSB) kurulması, sektöre ivme kazandırmıştır. Günümüzde İnegöl'deki sanayi işletmelerinin yüzde 88.5’i mobilya sektöründe faaliyet göstermektedir. Türkiye'nin iç mobilya talebinin yüzde 40'ını ve toplam mobilya ihracatının yüzde 10'unu karşılayan İnegöl, bu yönüyle “Mobilyanın Başkenti” unvanını taşımaktadır.
Ekonomik Verilerle İnegöl’ün Gücü
2023 yılında İnegöl’ün mobilya ihracatı 822.49 milyon dolara ulaşarak toplam ihracatının yüzde 56’sını oluşturmuştur. 2010’da 143.46 milyon dolar olan toplam ihracat, 2023’te 1.48 milyar dolara çıkmıştır. Mobilya ithalatı ise düşük kalmış, 2018'de yalnızca 3.5 milyon dolarla toplam ithalat içinde yüzde 1 paya sahip olmuştur. Bu durum, İnegöl’ün net ihracatçı konumunu pekiştirerek cari dengeye katkı sağladığını göstermektedir.
Çin’in Küresel Hakimiyeti
Çin, küresel mobilya üretiminin yüzde 25’ini, ihracatın ise yüzde 32.8’ini gerçekleştirmektedir. 2023’te 94.02 milyar dolarlık mobilya ihracatıyla açık ara liderdir. Düşük maliyetli üretim, geniş ürün çeşitliliği ve yüksek hammadde verimliliği Çin’in başlıca avantajlarıdır. Ancak bu durum, İnegöl’ün fiyat rekabetine doğrudan girmesini zorlaştırmakta, farklılaşma stratejilerini zorunlu kılıyor.
İnegöl’ün Farklılaşma Stratejileri
İnegöl mobilyası, doğal ahşap kullanımı, titiz el işçiliği ve özgün tasarımlarıyla öne çıkmaktadır. Kalite kontrol süreçleri ve malzeme seçimi sayesinde dayanıklı ve estetik ürünler sunulmaktadır. “Uzun yıllara dayanan tecrübe” ve “doğal malzeme” vurguları, seri üretimle rekabetten farklı bir konumlanma sağlıyor.
Markalaşma çabaları kapsamında Mobiliyum projesi, 365 gün açık fuar konseptiyle üreticileri tek çatı altında toplayarak tanıtım ve satış gücünü artırmaktadır. Aynı zamanda, MODEF fuarları ve İTSO ile MOSFED gibi kuruluşların katkılarıyla kolektif tanıtım ve ihracat destekleri güçlendiriyor.
İhracat Çeşitlendirmesi ve Stratejik Pazar Hamleleri
İnegöl, ihracatını Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Avrupa gibi geleneksel pazarlardan ABD gibi yüksek potansiyelli pazarlara yönlendiriyor. ABD’nin Çin mobilyalarına uyguladığı yüzde 104 gümrük vergisi gibi gelişmeler, Türk mobilyacıları için önemli fırsatlar yarattı. Bu kapsamda İTSO, ABD'de TAFEX isimli şirketi kurarak sektörü bu pazara hazırlıyor.
İşbirlikçi Altyapı ve OSB’nin Rolü
İnegöl OSB, sektöre üretim altyapısı sunarken, Mobiliyum gibi projeler pazarlama ve satışta sinerji yaratıyor. Bu işbirlikçi yapı, küçük ve orta ölçekli işletmelerin küresel pazarda görünürlük kazanmasını sağlıyor. Bu model, Çin’in entegre üretim gücüne karşı yerel düzeyde oluşturulan güçlü bir alternatif sunuyor.
Dijitalleşme ve Pazarlama Hamleleri
İnegöl merkezli firmalar dijital pazarlama araçlarını kullanarak, Instagram, YouTube, Amazon gibi platformlarda varlık gösteriyor. Bazı firmalar satışlarının yüzde 98’ini internet üzerinden gerçekleşiyor. Ancak güven sorunu, lojistik maliyetler ve kaliteli sanal showroom eksikliği gibi dijitalleşmeye dair zorluklar da sürüyor. Bu bağlamda VR/AR teknolojilerinin kullanımı önerilmeye başladı.
Devlet Destekleriyle Güçlenen Sektör
Hükümet; KDV istisnası, gümrük muafiyeti, vergi indirimi, sosyal güvenlik primi teşviki ve ihracat destekleri sunarak sektöre ciddi katkı sağlıyor. 2025 ihracat destek bütçesinin 33 milyar TL’ye çıkarılması planlandığı öğrenildi. Ayrıca KOSGEB ve TÜBİTAK aracılığıyla Ar-Ge projelerine yüzde 75’e kadar destek veriliyor.
Geleceğin Önündeki Zorluklar ve Fırsatlar
Hammadde maliyetlerinin yüksekliği, ithalat bağımlılığı ve nitelikli işgücü eksikliği öne çıkan zorluklardır. Orman Genel Müdürlüğü’nün yüzde 15’lik payının kaldırılması maliyetleri düşürebilir. Lojistikte ise demiryolu ve deniz taşımacılığı teşvik edilerek ihracat kolaylaştırılmalıdır. Aynı zamanda mesleki eğitim yatırımlarıyla nitelikli işgücü açığı kapatılmalıdır.
İnovasyon ve sürdürülebilirlik ise İnegöl’ün uzun vadeli rekabet gücünün temelidir. Geliştirilen Ar-Ge merkezleri ve çevre dostu ürünler ile İnegöl, 2030’a kadar 83.76 milyar dolara ulaşması beklenen sürdürülebilir mobilya pazarında güçlü bir konum edinmeyi hedefliyor.
