Son yıllarda özellikle Kahramanmaraş merkezli büyük depremler, Güneydoğu Anadolu ve çevre iller için depremsel risk konusunu yeniden gündeme taşıdı. Gaziantep’in konumu, fay hatlarına yakınlığı ve jeolojik yapısı bakımından deprem potansiyeli taşıyan iller arasında değerlendiriliyor. Peki uzmanlar Gaziantep için ne diyor? Deprem bölgesi mi?
Gaziantep Nerede Duruyor? Jeolojik Konum ve Risk Sınıflandırması
-
Resmi verilere göre Gaziantep, Maden Tetkik ve Arama (MTA) sınıflandırmasında 3. derece deprem bölgesi olarak tanımlanıyor. Bu, “çok yüksek risk” anlamına gelmese de deprem potansiyeli bulunduğunu gösteriyor.
-
Şehir, Doğu Anadolu Fay Hattı’na yaklaşık 40 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Özellikle bazı ilçeleri, aktif fay eksenine daha yakın konumda olduğundan risk taşımakta.
-
Bazı yerel değerlendirmelerde Gaziantep’in belirli bölgeleri “yüksek risk” zonları olarak işaretleniyor; zemin yapısı, yeraltı jeolojisi ve fay kırıkları bu riskin belirleyicileri arasında.
Uzmanlar Ne Diyor? Gaziantep İçin Tehlike Kapıda mı?
Prof. Dr. Naci Görür’ün Açıklamaları
Gaziantep özelinde yer bilimci Prof. Dr. Naci Görür, Ölüdeniz Fayı’nın Gaziantep’e yakın kollarının stres biriktirdiğini ve kırılma potansiyeli taşıdığını belirtiyor. Görür, “Gaziantep’e daha yakın olan fay kolları stresle yüklendi, ne zaman deprem olacağını kesin söyleyemeyiz” şeklinde dikkat çekici ifadeler kullanıyor.
Ayrıca, bölgede mikro jeolojik haritalamanın yapılması, zemin analizlerinin detaylandırılması ve yapılaşmanın bu bilgilere göre düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un Görüşü
Prof. Dr. Üşümezsoy’un Gaziantep üzerine doğrudan bir uyarısı olmasa da, genel ülke risk haritalarını ve fay sistemlerini eleştirirken, Gaziantep gibi illeri “her zaman potansiyel risk taşıyan” konumda görüyor.
Üşümezsoy, deprem beklentileri konusunda temkinli yaklaşsa da yapı stokunun güçlendirilmesinin önemine dikkat çekiyor.
Diğer Uzman Uyarıları
Prof. Dr. Murat Utkucu gibi başka uzmanlar da, Kahramanmaraş depremleriyle yakın coğrafyada bulunan Gaziantep’in, fay hattı riskine karşı dikkatli olması gerektiğini söylüyor. Utkucu, “Gaziantep doğrudan ana fay üzerinde olmasa da, faylara yakınlığı ve jeolojik bağlantıları nedeniyle risk altındadır” uyarısında bulunuyor.
Riskin Kapsamı ve Zorluklar
Gaziantep’te bulunan yapı stoğu, kentsel yoğunluk, zemin farklılıkları ve eski binaların durumu, fay hattı riskini artıran faktörler arasında.
Ayrıca depreme dayanıklı yapı malzemesi kullanımı, denetimlerin eksikliği ya da bilinçli olmayan yapılaşma bu riskin gündemde kalmasına neden oluyor.
Bazı ilçeler, aktif fay kırıklarına daha yakın konumda olduğundan ciddi zarar görme potansiyeline sahip. Özellikle sıkışmış şehir merkezleri, dönüştürülmemiş eski yapı alanları dikkat gerektiriyor.
Ne Yapılmalı? Gaziantep İçin Öneriler
Uzmanların Gaziantep halkına ve yöneticilere önerileri şöyle sıralanabilir:
-
Zorunlu mikro deprem haritalaması ve yer altı zemin analizleri yapılmalı
-
Riskli yapı stokları tespit edilmeli ve acil güçlendirme programları başlatılmalı
-
Kentsel dönüşüm planları, bilimsel veriler doğrultusunda şekillendirilmeli
-
Afet bilinci yaygınlaştırılmalı, halk eğitimleri artırılmalı
-
Acil durum planları, acil çanta düzenlemeleri, bina tahliye yöntemleri halkla paylaşılmalı
Gaziantep, doğrudan ana fay hattı üzerinde olmayabilir ancak yakınlığı, jeolojik koşulları ve uzman uyarıları göz önüne alındığında deprem riski taşıyan şehirler arasında yer alıyor. Uyarılar dikkate alınmadığında zarar büyük olabilir. Özellikle yapı güvenliği ve erken hazırlıklar, bu riski azaltmanın anahtarı olarak ön plana çıkıyor.
