Fareler, tarih boyunca insanların yaşam alanlarını işgal eden en yaygın kemirgenler arasında yer almıştır.
Gıda maddelerine zarar vermeleri, hastalık yayma potansiyelleri ve hızlı çoğalmaları nedeniyle farelerle mücadele daima öncelikli bir konu olmuştur.
Bu mücadelede en çok bilinen araçlardan biri de fare kapanlarıdır. Peki bu kapanları kim icat etti, hangi türler en yaygını ve evimizdeki farelerden nasıl kurtuluruz?
Fare Kapanını İlk Kim İcat Etti?
Fare Kapanının İcadı ve Tarihçesi
Fare kapanını icat eden ilk kişinin kim olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, fare kapanı benzeri mekanizmaların insanlık tarihinde oldukça eski dönemlere dayandığı düşünülmektedir.
Eski Mısır ve Roma'da fareleri yakalamak için çeşitli ilkel kapanlar kullanıldığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Bu ilk kapanlar genellikle basit tuzaklar veya çukurlar şeklinde tasarlanmıştır.
Fare kapanı fikri, yüzyıllar öncesine dayansa da, modern ve mekanik fare kapanlarının tarihi 19. yüzyıla uzanır. İlk fare kapanı benzeri düzeneklerin izlerine Antik Roma’da dahi rastlamak mümkündür.
Ancak yaylı mekanizmaya sahip modern fare kapanı ilk olarak William C. Hooker tarafından 1894 yılında icat edilmiştir. Hooker, ABD’de bu düzenek için patent almıştır.
En Yaygın Fare Kapanı: Yaylı Mekanizma
Günümüzde en bilinen ve yaygın olarak kullanılan fare kapanı yaylı kapandır. Bu kapanın temel özellikleri şunlardır:
- Yapı: Genellikle ahşap veya plastik bir taban üzerine kurulu, metal bir yay mekanizmasına sahiptir.
- Tetikleme: Ortasında bir yem tabağı veya kancası bulunur. Fare yeme dokunduğunda mekanizma tetiklenir.
- Mekanizma: Tetiklendiğinde hızla kapanan bir metal tel veya çubuk, fareyi sıkıştırarak etkisiz hale getirir.
- Tekrar Kullanım: Bazı yaylı kapanlar temizlenip tekrar kullanılabilirken, bazıları tek kullanımlıktır.
- Etkililik: Genellikle fareleri hızlı ve etkili bir şekilde yakalar.
İlk Patentli Yaylı Fare Kapanı
İlk Yaylı Kapanın İcadı ve Patenti
Modern yaylı kapan sisteminin patenti 1894 yılında William C. Hooker tarafından alınmıştır.
Hooker’ın tasarımı, o dönemde fare kontrolü için büyük bir yenilik olarak kabul edilmiş ve hızla yayılmıştır. Bu tasarım günümüzde de birçok varyasyonu ile kullanılmaya devam etmektedir.
İlk yaylı fare kapanını icat edip patentini alan kişilerden biri de James Henry Atkinson'dır. Atkinson, "Little Nipper" adını verdiği bu kapanın patentini 1897 yılında almıştır. Bu tasarım, modern yaylı kapanların temelini oluşturmuştur.
Dünyanın En Çok Satan Fare Kapanı
Bugüne kadar en çok üretilen ve satılan fare kapanı markası, Victor markasına ait Mousetrap modelidir.
100 yılı aşkın süredir üretimi devam eden bu kapan, geleneksel tahta platformlu yaylı sistem üzerine kuruludur ve hâlen dünya çapında milyonlarca satış yapmaktadır.
Bu kapan, James Henry Atkinson'ın tasarımına dayanan ve uzun yıllardır piyasada bulunan klasik bir modeldir. Basitliği, etkililiği ve uygun fiyatıyla dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Fareler Hangi Ev ve Alanlara Gelir?
Farelerin Evlere ve Yaşam Alanlarına Giriş Nedenleri
Fareler, barınma, yiyecek ve su arayışı içinde yaşam alanlarına gelirler. Özellikle şu durumlarda farelerin görülme olasılığı artar:
- Yiyecek Kaynakları: Açıkta bırakılmış yiyecekler, dökülen kırıntılar, evcil hayvan mamaları ve çöp bidonları fareler için cazip gelir.
- Barınma: Duvar çatlakları, boru boşlukları, çatı katları, bodrumlar ve kullanılmayan eşyaların yığıldığı yerler fareler için ideal saklanma ve yuva yapma alanlarıdır.
- Su Kaynakları: Sızdıran musluklar, lavabo altları veya nemli alanlar fareler için su kaynağı sağlar.
- Mevsimsel Değişiklikler: Havaların soğumasıyla birlikte fareler, sıcak ve korunaklı yer arayışıyla evlere girmeye çalışırlar.
- Düzensiz ve Dağınık Ortamlar: Dağınık ve temiz olmayan evler, farelerin saklanması ve beslenmesi için daha uygun ortamlar sunar.
Fareleri Evden Uzak Tutmanın Yolları
Yaşam Alanlarından Fareleri Uzaklaştırmanın Yolları
Farelerin yaşam alanlarınıza girmesini önlemek için alabileceğiniz bazı önlemler şunlardır:
- Delik ve Çatlakları Kapatın: Evinizin dışındaki ve içindeki tüm küçük delik, çatlak ve boşlukları (özellikle boru girişleri, temellerdeki çatlaklar) kapatın. Fareler çok küçük deliklerden bile geçebilirler.
- Yiyecekleri Güvende Tutun: Tüm yiyecekleri hava geçirmez kaplarda saklayın. Tezgahları temiz tutun, dökülen kırıntıları hemen temizleyin. Evcil hayvan mamalarını da kapalı kaplarda muhafaza edin.
- Çöp Yönetimi: Çöp bidonlarını sıkıca kapatın ve düzenli olarak boşaltın. Özellikle dışarıdaki çöp kutularının kapaklarının sıkı olduğundan emin olun.
- Düzen ve Temizlik: Evinizi düzenli ve temiz tutun. Gereksiz eşyaları ve dağınıklığı ortadan kaldırın. Özellikle bodrum, tavan arası ve kiler gibi alanları düzenli tutun.
- Bitki Örtüsü Kontrolü: Evinizin etrafındaki uzun otları, çalılıkları ve bitki örtüsünü kısa tutun. Bunlar fareler için saklanma alanları olabilir. Ağaç dallarının evinize değmediğinden emin olun.
- Su Kaynaklarını Azaltın: Sızdıran muslukları ve boruları onarın. Evinizdeki nemli alanları kurutun.
Evdeki Farelerden Kurtulmanın Etkili Yolları
Evinize girmiş farelerden kurtulmak için çeşitli yöntemler kullanabilirsiniz:
Fare Yakalama Yolları:
- Yaylı Kapanlar: Yukarıda bahsedilen yaylı kapanlar, fareleri hızlı ve etkili bir şekilde yakalamak için popüler bir yöntemdir. Yem olarak fındık ezmesi, çikolata veya peynir kullanabilirsiniz. Kapanları farelerin sıkça görüldüğü duvar kenarlarına, köşelere ve mobilya arkalarına yerleştirin.
- Yapışkan Kapanlar (Fare Tutkalı): Bu kapanlar, farelerin üzerine yapışıp hareket edememelerini sağlayan güçlü bir yapıştırıcıya sahiptir. Ancak bazı insanlar bu yöntemi hayvan refahı açısından etik bulmayabilirler.
- Canlı Yakalama Kapanları: Fareleri öldürmeden yakalamak istiyorsanız, canlı yakalama kapanları kullanabilirsiniz. Fare kapanın içine girer ve çıkış yolu kapanır. Daha sonra fareyi evinizden uzakta güvenli bir yere bırakabilirsiniz.
- Elektronik Fare Kapanları: Bu kapanlar, fareyi elektrik akımıyla etkisiz hale getirir. Genellikle daha hijyenik bir çözüm sunarlar ve bazı modeller tekrar kullanılabilir.
Farelerden Kurtulmanın Ek Yolları:
- Profesyonel Destek: Eğer fare sorunu ciddi ve kendi çabalarınızla başa çıkamıyorsanız, bir haşere kontrol uzmanından yardım almayı düşünebilirsiniz. Profesyoneller, sorunun kaynağını bulma ve etkili bir çözüm uygulama konusunda deneyimlidir.
- Fare Zehiri (Rodentisitler): Zehirler fareleri öldürmek için etkili olabilir, ancak özellikle evcil hayvanlarınız veya çocuklarınız varsa dikkatli kullanılmalıdır. Zehirli yemleri ulaşılması zor yerlere koymalı ve üreticinin talimatlarına kesinlikle uymalısınız. Fare zehirlenmesi riskini en aza indirmek için bu yöntemi en son çare olarak düşünebilirsiniz.
- Doğal Kovucular: Nane yağı, sirke veya amonyak gibi keskin kokulu maddelerin fareleri kovduğuna dair bazı inançlar olsa da, bunların kalıcı bir çözüm olmadığı ve etkinliğinin bilimsel olarak tam olarak kanıtlanmadığı unutulmamalıdır.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
