Duygusal yeme, yaşanan olumsuz duygulara karşı bir tepki olarak ortaya çıkan aşırı yeme isteği veya yiyecek tüketimindeki değişimdir. Bu alışkanlık, genellikle diyet yapanlarda sıkça görüldüğü gibi kilo problemi yaşamayan bireylerde de karşımıza çıkabilir. Duygusal yeme alışkanlığı olan kişiler, stresli, sıkıcı, üzücü veya depresif hissettiklerinde bu duygularla başa çıkmak için yemek yeme eğilimindedirler.
Bu durum, genellikle mutfakta veya atıştırmalık bir şeylerin başında bulunma şeklinde kendini gösterir. Can sıkıntısı, bir tartışma, stresli bir gün veya genel bir mutsuzluk durumunda kişinin ilk başvurduğu çözüm yolu genellikle yemek olur.
Stres ve kaygı
Stres ve kaygı düzeyinin yüksek olması, birçok insanın yemekle başa çıkma eğiliminde olduğu yaygın bir durumdur. Stres ve kaygılı bir durumda olan bireyler genellikle yüksek yağlı, şekerli veya baharatlı yiyeceklere yönelirler. Bu yiyecekler, beynin ödül merkezini uyararak kısa bir süreliğine de olsa rahatlama ve zevk hissi sağlar. Bu durum uzun vadede sağlıklı bir yaşam tarzını engelleyebilir.
Kısıtlama
Kısıtlama, duygusal yeme alışkanlığının bir diğer tetikleyicisi olabilir. Belirli yiyecekleri kendinize yasakladığınızda veya kilo aldıracağını düşündüğünüz yiyecekler için kendinize sınırlamalar getirdiğinizde, paradoksal bir şekilde o yiyeceklere olan arzunuz artabilir. Bu kısıtlama, yemekle ilişkili negatif duygulara neden olabilir ve bu da duygusal yeme davranışını tetikleyebilir.
Katı diyetlere maruz kalan bireyler, kendilerine belirli yiyecekleri yasaklamış olmanın getirdiği baskıyla mücadele edebilirler. Bu baskıya dayanamayan kişiler, yasaklanan yiyecekleri tüketerek kendilerini tatmin etmeye çalışabilirler. Bu durum genellikle bir zafer hissi değil, aksine pişmanlık ve endişe hissiyle sonuçlanır.
Kaçış Yöntemi
Kaçış yöntemi olarak yeme, olumsuz bir durumla başa çıkma şekli olarak ortaya çıkabilir. Örneğin, kendinizi rahatsız hissettiğiniz bir sosyal ortamdan kaçınmak veya kilo ile ilgili olumsuz yorumları duymaktan kaçınmak için yeme eğiliminde olabilirsiniz. Bu durumda, çikolata gibi hoşa giden yiyeceklerle kendinizi ödüllendirerek veya dikkatinizi başka bir yere yönlendirerek olumsuz duyguları geçici olarak bastırmaya çalışabilirsiniz.
Bu davranış, aslında bir tür duygusal kaçış mekanizmasıdır. Rahatsız edici bir durumla yüzleşmek yerine, yeme alışkanlığıyla bu duygulardan kaçmaya çalışabilirsiniz. Bu tür bir kaçış uzun vadede sorunları çözmez ve genellikle duygusal yeme alışkanlığını güçlendirir.
