Domuz ve diğer hayvanlardan elde edilen jelatinin İslami hukuk açısından helallik statüsü, uzun süredir tartışma konusu. Bu karmaşık ve hassas konuyu derinlemesine inceleyerek, helallik açısından jelatinin yeri nedir sorusuna cevap arıyoruz.
Jelatinin İslam Hukukundaki Yeri
Jelatin, omurgalı hayvanların kollajeninden üretilen bir protein türüdür. Üretiminde sıklıkla domuzun kemik ve deri altı tabakası ile sığırın kemik ve derileri kullanılır. İslam hukukunda jelatinin tüketilmesi, kaynağının helal olup olmadığına bağlı olarak değerlendirilmektedir.
Jelatin Üretiminde İstihale Süreci
Fıkıh literatüründe “istihale” kavramı, necis sayılan bir maddenin yapı değişimine uğrayarak temiz bir maddeye dönüşümünü ifade eder. Bu süreçte, jelatinin yapısal özelliklerinin ne derece değiştiği ve bu değişimin ürünün helalliğini etkileyip etkilemediği önem taşır.
Helal Kaynaklı Jelatinin Durumu
Helal kaynaklı hayvanlardan elde edilen jelatinin tüketilmesinde genel olarak bir sakınca görülmemektedir. Ancak, haram menşeli kaynaklardan elde edilen jelatinin durumu daha karmaşıktır.
Uzman Görüşleri
"Jelatinin üretiminde kimyasal reaksiyonlar sonucunda istihale olduğunu söyleyen uzmanlar olduğu gibi, yaptıkları deneylerle jelatinin istihaleye uğramayan katkı maddelerinden biri olduğu sonucuna ulaşan uzmanlar da bulunmaktadır."
Uzman görüşlerine de dayanarak, jelatinin geçirdiği işlemin bir istihaleden/dönüşümden ziyade bir ayrıştırma işlemi olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, kollajenin kaynağı olan hayvan helal değilse, ondan üretilen jelatin de helal olmamaktadır. Menşeinin helalliği bilinmeyen jelatinlerin Müslümanların tüketeceği gıdaların üretiminde kullanılması ve içinde domuz kaynaklı jelatin olduğu kesin olarak bilinen gıdaların tüketimi caiz değildir."
Din İşleri Yüksek Kurulu 18.08.2017
- Din İşleri Yüksek Kurulu, 18.08.2017
Müslüman tüketiciler için bu, menşei bilinmeyen veya domuz kaynaklı olduğu bilinen jelatin içeren gıdaların tüketiminde dikkatli olmayı gerektiriyor.
Sonuç ve Öneriler
Müslüman tüketiciler için en güvenli yol, helal sertifikalı ürünleri tercih etmek ve menşei şüpheli gıdalardan uzak durmak olacaktır.Sonuç olarak genel hüküm; eğer jelatinin kaynağı helal değilse, bu jelatinin de helal kabul edilemeyeceği yönünde. Jelatinlerin Müslümanların tüketeceği gıdaların üretiminde kullanılması ve içinde domuz kaynaklı jelatin olduğu kesin olarak bilinen gıdaların tüketimi caiz değildir."
