Domain Sorgulama Nedir ve Neden Önemlidir?
İnternette bir marka ya da proje oluşturmanın ilk adımı, ona ait bir alan adını (domain) belirlemek ve bu alan adının uygun olup olmadığını kontrol etmektir. Alan adı, web sitenizin dijital kimliğidir. Örneğin “seninsiten.com” gibi bir ad, sizin internetteki adresiniz olur. Ancak düşündüğünüz alan adı başka biri tarafından önceden alınmış olabilir. Bu yüzden domain sorgulama işlemi yapılmadan herhangi bir isimle web projesine başlamak, ileride ciddi problemler doğurabilir. Marka hakları, telif sorunları ya da kullanılabilirlik gibi konular bu noktada devreye girer.
Alan Adı Sorgulama İşlemi Nasıl Yapılır?
Alan adı sorgulama işlemi oldukça basittir. Alan adını almak istediğiniz uzantı ile birlikte (örneğin .com, .net, .org, .com.tr gibi) bir sorgulama aracına yazarsınız ve sistem size bu adresin müsait olup olmadığını gösterir. Genellikle domain firmalarının internet siteleri üzerinde bu sorgulama hizmeti ücretsiz olarak sunulur.
Sorgulama ekranına istediğiniz ismi yazarsınız, sistem anında:
- “Bu alan adı müsait” ya da
- “Bu alan adı daha önce alınmış” bilgisini verir.
Eğer alınmışsa, genellikle kimin aldığı, hangi tarihte tescil edildiği ve ne zaman sona ereceği gibi bilgilere de ulaşılabilir. Bu bilgilere WHOIS veritabanı üzerinden erişim sağlanır.
Alınmış Bir Alan Adını Tekrar Alabilir Misiniz?
Hayalinizdeki alan adının başkası tarafından alınmış olduğunu gördünüz diyelim, peki şimdi ne olacak?
- Alan adının boşa düşmesini bekleyebilirsiniz
Her domain belirli bir süreliğine kiralanır. Genellikle bu süre 1 yıldır. Eğer alan adı sahibi süresi dolunca yenileme yapmazsa, alan adı boşa düşer ve yeniden alınabilir hale gelir. Ancak bu süre boyunca adı izlemeye almanız gerekir. - Sahibiyle iletişime geçerek satın almayı deneyebilirsiniz
Bazı domain sahipleri, alan adını satışa koyar ya da tekliflere açıktır. WHOIS verilerinde e-posta ya da iletişim bilgisi varsa doğrudan ulaşabilirsiniz. Alternatif olarak domain pazaryerleri üzerinden teklif gönderme yolunu da tercih edebilirsiniz. - Domain broker’ları ile çalışabilirsiniz
İletişime geçmek istemiyorsanız bu işi sizin adınıza yapan profesyonel “domain broker” firmaları vardır. Komisyonla çalışırlar ama sizin yerinize pazarlık yaparlar. - Ticari marka hakkı ihlali varsa hukuki yola başvurabilirsiniz
Eğer sizin ticari markanızla aynı ya da benzer bir domain izinsiz şekilde alınmışsa, bu durum “alan adı gaspı” olarak değerlendirilebilir. Uyuşmazlıklar için “UDRP” (Alan Adı Uyuşmazlık Çözüm Politikası) prosedürleri mevcuttur. Türkiye'de de benzer şekilde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) başvuru yapılabilir.
Alternatif Alan Adı Çözümleri Neler Olabilir?

Hayalinizdeki alan adı alınmış olabilir ama bu, projeden vazgeçmek için bir sebep değil. Yapabileceğiniz bazı alternatif hamleler şunlardır:
- Farklı bir uzantı deneyin: .com yerine .net, .co, .site, .store gibi uzantılar kullanılabilir.
- Alan adına ek kelime getirin: Örneğin “legnotasarim.com” alınmışsa “legnotasarimproje.com” gibi uzatmalar işe yarayabilir.
- Şehir adı ekleyin: “bursalegnotasarim.com” gibi yerel konum içeren domainler hem akılda kalıcı olabilir hem de SEO’ya katkı sağlar.
- Kısaltma kullanın: Çok uzun alan adları yerine baş harfleriyle kısa ama etkili bir isim tercih edilebilir.
- Markalaşmaya açık alternatifler üretin: Orijinal ama henüz alınmamış kelime kombinasyonları üretmek, sizi farklılaştırır.
Domain Alma Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Alan adı seçimi yaparken şu konulara dikkat etmek büyük önem taşır:
- Kısa, akılda kalıcı ve yazımı kolay olmalı
- Marka tesciline engel teşkil etmemeli
- Alan adının sosyal medya hesapları da müsait olmalı
- SEO açısından anlamlı anahtar kelimeler içerebilir
- Karışıklık yaratacak benzer isimlerden uzak durulmalı
Domain’i Aldıktan Sonra Ne Yapılmalı?
Alan adınızı satın aldıktan sonra onu hemen bir hosting hizmetiyle eşleştirmeniz gerekir. Ayrıca:
- E-posta adresi açabilirsiniz ([email protected] gibi)
- Web sitesi tasarımına başlayabilirsiniz
- SSL sertifikası ekleyerek güvenli bağlantı sağlayabilirsiniz
- Sosyal medya hesaplarınızı bu isimle açarak markanızı bütünleştirebilirsiniz