Bilim dünyası, hücre yenilenmesini baştan aşağı değiştirebilecek yeni bir gelişmeyi duyurdu. Araştırmacılar, DNA’daki hasarı onararak dokuları iyileştirebilen TY1 isimli deneysel bir ilaç geliştirdi. Kalp krizi sonrası oluşan tahribat, iltihabi hastalıklar ve bağışıklık sistemi bozuklukları için umut vadeden TY1, “geleceğin ilaç sınıfı” olarak gösteriliyor.
Doku Onarımında Yeni Bir Dönem Mi Başlıyor?
TY1, vücutta doğal olarak bulunan bir RNA molekülünün laboratuvarda üretilmiş bir versiyonu. Araştırma ekibi, bu molekülün TREX1 genini harekete geçirerek bağışıklık hücrelerinin hasarlı DNA parçalarını temizlemesini hızlandırdığını keşfetti. Bu sayede hücreler kendini daha kolay yenileyebiliyor.
Bilim insanları, TY1’in kök hücre tedavilerinin sunduğu onarım gücünü, kök hücre kullanmadan sağlayabildiğini belirtiyor. Bu da ilacı, “ekzomer” adı verilen tamamen yeni bir ilaç grubunun ilk örneği haline getiriyor.
20 Yıllık Araştırmanın Ürünü
TY1’in ortaya çıkışı, yaklaşık yirmi yıl önce Johns Hopkins Üniversitesi’nde yürütülen bir projeye dayanıyor. Bilim insanları o dönem kalp dokusundan elde ettikleri progenitör hücrelerin kendilerini yenilediğini fark etmişti.
Cedars-Sinai’de yapılan yeni çalışmalarda ise bu hücrelerin, eksozom adı verilen küçük kesecikler aracılığıyla onarım sinyalleri taşıyan RNA’lar gönderdiği keşfedildi. Bu mekanizma TY1’in geliştirilmesine ilham verdi.
Kalpten Bağışıklık Hastalıklarına Kadar Geniş Bir Etki Alanı
TY1 yalnızca kalp dokusundaki hasarı onarmakla sınırlı değil. Araştırmacılara göre ilaç, DNA hasarının tetiklediği otoimmün hastalıklarda da etkili olabilir. Bu hastalıklarda bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırıyor. TY1’in DNA onarımını artırması, bu yanlış saldırıların yol açtığı hasarı azaltabilir.
Uzmanlar, iyileşme sürecinin hem daha hızlı hem de daha temiz bir biçimde ilerlediğini belirtiyor.
İnsan Denemeleri İçin Geri Sayım Başladı
Hayvanlar üzerindeki testlerden olumlu sonuç alınması üzerine TY1’in insan denemelerine geçilmesi için hazırlık yapılıyor. Klinik aşamada da aynı performansı gösterirse, TY1 kalp krizi sonrası oluşan hücresel yıkımda ve kronik inflamasyon kaynaklı doku hasarlarında çığır açabilir.
Bilim çevreleri bu ilacı, geleceğin “hızlı onarım terapileri”nin başlangıç noktası olarak görüyor.
