Evlerde en sık karşılaşılan şikayetlerden biri, bulaşık makinesinde yıkanan cam bardakların zamanla çizilmesi, matlaşması ya da parlaklığını yitirmesidir. Bu durum çoğu zaman kullanıcı hatası gibi görülse de aslında birçok teknik ve kimyasal sebebi bulunmaktadır. İlk nedenlerden biri, yüksek sıcaklıktaki suyun camın yüzeyinde oluşturduğu mikro çatlaklardır. Özellikle düşük kaliteli camlar bu ısı farkına karşı daha dayanıksızdır.
Bir diğer sebep ise makineye konulan bardakların birbirine sürtmesidir. Sarsıntı esnasında camlar temas ettikçe çizikler oluşur. Ayrıca makinenin içerisine doğru şekilde yerleştirilmeyen bardaklar, yıkama kollarına ya da diğer sert malzemelere çarparak çizilebilir. Bu da zamanla gözle görülür hasarlara yol açar.
Deterjan Seçimi Bardakların Yüzeyini Nasıl Etkiler?
Bulaşık makinesinde kullanılan deterjanların içeriği, cam eşyaların parlaklığı ve ömrü üzerinde doğrudan etkilidir. Özellikle aşındırıcı kimyasallar içeren ucuz deterjanlar, cam yüzeyinde görünmeyen tabakalar bırakır. Bu tabakalar zamanla çizik gibi görünmeye başlar ve kalıcı hale gelir. Fosfat oranı yüksek olan deterjanlar da camı matlaştırabilir.
Parlatıcı eksikliği ya da kalitesiz parlatıcı kullanımı da bu sorunu tetikleyebilir. Parlatıcılar, cam yüzeyinde koruyucu bir tabaka oluşturarak hem su damlalarının iz bırakmasını önler hem de çizilmelere karşı camı daha dayanıklı hale getirir. Makinede parlatıcı seviyesi düşükse, çizik oluşma riski artar.
Sert Su Neden Cam Bardaklara Zarar Verir?
Birçok kişi farkında olmasa da evlerinde kullandıkları suyun sertlik derecesi bulaşık kalitesini doğrudan etkiler. Sert su, yüksek miktarda kalsiyum ve magnezyum içerir. Bu mineraller, cam yüzeyinde zamanla ince tabakalar oluşturarak camın parlaklığını bozar. Ayrıca su buharlaştıkça mineraller camın üzerinde tortu bırakır ve bu da çizik gibi görünür.
Bazı bulaşık makinelerinde su yumuşatma sistemleri bulunur. Ancak bu sistemin çalışabilmesi için makineye düzenli olarak özel tuz eklenmesi gerekir. Tuz eksik olursa, suyu yumuşatma işlemi gerçekleşmez ve camlar çizilmeye daha açık hale gelir.
Bardaklar Makineye Nasıl Yerleştirilmeli?
Çizilmenin en temel nedenlerinden biri de makineye bardakların yanlış yerleştirilmesidir. Bardakların birbirine çarpacak şekilde üst üste ya da sıkışık konulması, yıkama sırasında oluşan titreşimle birlikte cam yüzeyinde mikro çizikler oluşmasına yol açar. Bardaklar arasında yeterli boşluk bırakılmalı, mümkünse her biri ayrı bölmelere konulmalıdır.
Makinenin üst rafı, genellikle daha hassas ve kırılabilir malzemeler için tasarlanmıştır. Bardaklar bu rafa, ağız kısmı aşağı gelecek şekilde ve sallanmayacak biçimde yerleştirilmelidir. Alt sepete konulan büyük tencere veya tabaklar eğer yukarıya doğru temas ediyorsa, bardakların çizilmesine ya da çatlamasına neden olabilir.
Hangi Bardak Türleri Daha Dayanıklıdır?
Tüm camlar aynı kalitede değildir. Kristal cam ya da çok ince yapıda olan bardaklar, sıradan sodalı camlara göre daha hassastır ve makinede yıkanmaları tavsiye edilmez. Üzerinde desen, altın yaldız ya da boyama olan bardaklar da çizilmeye daha yatkındır. Bu tür bardaklar, elde yıkanmalı ve mümkünse yumuşak bezle kurulanmalıdır.
Isıya dayanıklı camdan yapılmış bardaklar ise, bulaşık makinesinde daha güvenli şekilde yıkanabilir. Ancak bu bardaklarda bile zamanla yüzey çizilmeleri meydana gelebilir. Bu nedenle makinede yıkanması önerilen bardaklar özel olarak belirtilmiş olmalıdır.
Makine Programı Bardakların Sağlığına Nasıl Etki Eder?
Makine programı da bardakların çizilme ihtimalini etkileyen bir faktördür. Yüksek ısıda uzun süren programlar, cam yüzeylerde aşınmaya sebep olabilir. Özellikle “Yoğun” ya da “Hijyen” gibi uzun yıkama programları camlar için uygun değildir.
Bardak yıkarken düşük ısıda ve kısa sürede çalışan “Cam eşyalar” ya da “Hassas” programları tercih edilmelidir. Bu programlar, camların ısıya ve kimyasallara daha az maruz kalmasını sağlar.
Bardakların Çizilmemesi İçin Neler Yapılmalı?
-
Bardakları makineye koyarken aralarında boşluk bırakılmalı
-
Yüksek ısıda yıkamadan kaçınılmalı
-
Cam eşya için uygun olan kısa ve düşük ısı programları tercih edilmeli
-
Kaliteli, fosfatsız deterjanlar kullanılmalı
-
Makinede parlatıcı ve tuz seviyesi düzenli kontrol edilmeli
-
Sert su sorunu varsa su yumuşatıcı sistemler desteklenmeli
-
İnce, desenli veya kristal bardaklar elde yıkanmalı
Bu kurallara dikkat edildiğinde bardakların ömrü uzar, çizilmeler ve matlaşmalar önemli ölçüde engellenmiş olur.
Uzun Vadede Çizilmenin Önüne Geçmenin Yolları
Eğer bardaklarda zamanla oluşan çizikler ciddi boyutlara ulaşmışsa, geri dönüşü maalesef mümkün değildir. Ancak bu çiziklerin ilerlemesini engellemek ve yeni bardaklarda aynı sorunu yaşamamak için bazı önlemler alınabilir. İlk adım, makine bakımının düzenli yapılmasıdır. Makine filtresi temizlenmeli, sprey kolları tıkanıklık açısından kontrol edilmelidir.
Ayrıca yılda birkaç kez makine temizleyici ürünlerle iç temizlik yapılmalıdır. Bu sayede deterjan kalıntıları, kireç ve yağ tabakaları temizlenir ve camlar daha temiz çıkar.
Kullanıcı alışkanlıklarının değiştirilmesi de önemlidir. Sadece hızlı sonuç almak için bardakları sıkışık yerleştirmek ya da düşük kaliteli ürünler kullanmak, uzun vadede daha büyük masraflara yol açabilir.
