Trafik güvenliği için hayati öneme sahip olan alkol testleri, sadece bir nefesle gerçekleştirilen karmaşık bir bilimsel işlemi içerir. Bu haberimizde, alkol testlerinin nasıl çalıştığına ve alkolün trafikte neden bu kadar zararlı olduğuna dair bilgiler sunuyoruz.
Alkol Testlerinin Arkasındaki Bilim
Nefesteki Alkolün Kaynağı
Yaygın bir yanılgıya göre, ağız kokusunu gidermek için şeker veya sakız çiğnemek, alkol testlerini etkisiz kılar. Ancak bu, doğru değildir.
Alkol aldığımızda, sarımsak, soğan benzeri keskin kokulu yiyecekleri yediğimizde nefesimiz kokar. İstediğimiz kadar ağzımızı temizleyelim, dişlerimizi fırçalayalım, naneli şeker yiyelim veya tatlı sakız çiğneyelim, fark etmez. Ağzımızdaki kokuyu tam olarak gideremeyiz.
Çünkü;
Alkol ve bazı kokulu yiyeceklerin tüketilmesiyle oluşan kokular, sadece ağzımızda değil, aynı zamanda mideden kanımıza ve oradan da akciğerlerimize geçen moleküllerden kaynaklanır. Bu moleküller, nefesle birlikte dışarı verildiğinde, trafik denetimlerinde kullanılan alkol test cihazları tarafından tespit edilebilir.
Sadece ağza veya boğaza bulaşan alkol, ağızda dişlerin arasında kalan yiyecekler kokuya sebep olmaz. Onlar ağzın yıkanması ile giderilebilir. Bu kokular sadece mideden de gelmez. Yiyecek gitmediği zamanlarda yemek borusunun ağzı hep kapalıdır. Asıl kokunun sebebi şudur: tüm alkol ve kokulu yiyeceklerin molekülleri midedeki hazım sırasında kana da karışır. Böylece akciğerlere ulaşırlar.
Nefes alıp verdiğimizde de nefesle beraber çevreye kokusu yayılır.
Alkol Testlerindeki Hesaplama Yöntemi
Alkol testlerinde, nefesteki dolayısıyla kandaki alkol miktarı ölçülür. Cihaza üflemeyle dışarı verilen havanın 2.000 santimetreküpü kanda bulunan alkol miktarını gösterir.
Bu oran, alınan alkol miktarının kişinin ağırlığına bölünmesi ve erkeklerde 0.7, kadınlarda ise 0.6 katsayısının çarpılması ile hesaplanabilir.
Alkol testlerinde kullanılan hesaplama yöntemi, kişinin ağırlığı ve cinsiyetine göre değişiklik gösterir. Erkeklerde ve kadınlarda alkolün kana karışma oranları ve etkileri farklılık gösterdiği için, hesaplama katsayıları da bu farklılıkları yansıtır. Bu, alkolün etkilerinin cinsiyete göre değişken olabileceğini gösterir.
Alkolün yüzde 20'si midede, yüzde 80'i ince bağırsaklarda kana karışır. Aynı vücut ölçüleri ve yağ oranlarına sahip bir kadın ve erkek üzerinde yapılan deneylerde, kadınlarda alkolün midede daha az parçalanarak kana karışım oranının yüzde 30 daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu sebeple kadınlar daha çabuk sarhoş olur ve kadının sarhoşluğu daha uzun sürer.
Alkolün Trafikteki Etkileri
Bir kadeh rakı veya iki bardak şarap, kanda 40 gram alkol bulunmasına yol açar. Böyle bir doz 75 kilo ağırlığındaki erkekte 40((75XO,7)=0.76 gr/litre sonucunu verir. Bu sonuç trafikteki yasal limiti aşar.
Bu miktarda alkolü 60 kilo ağırlığındaki bir kadın aldığında trafikte suçlu olur. Çünkü ölçüm yapıldığında kanında 40( (60x0,6)= 1.1 gr/litre alkol çıkacaktır.
Alkol, insanların reflekslerini yavaşlatır ve sürücü bilincini olumsuz etkiler. Bir litre kandaki alkol oranı 0,5 gramı geçtiğinde, bu etkiler daha belirgin hale gelir ve ciddi trafik kazalarına yol açabilir. Özellikle, yasal sınırları aşan alkol seviyeleri, trafik güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye atar.
Özetle, alkol testleri sadece bir nefesle gerçekleştirilen bir işlem olmakla kalmaz, aynı zamanda karmaşık bilimsel prensiplere dayanır. Alkolün trafikteki etkilerini anlamak ve bu konuda farkındalık yaratmak, trafik güvenliğini artırmada önemli bir adımdır.
Konunun Dini Yönü
İnsana ve topluma zararlı olan tüm içecek ve kötü yiyecekleri yasaklayan dinimiz alkolü de özellikle aklı ve iradeyi giderici zararları olduğu için yasaklamıştır. Hz. Muhammed (s.a.v) buyurur ki; " Alkol tüm kötülüklerin anasıdır." Sarhoş olmayacak akdar alkol tükettiğini iddia edenlere gelince Hz. Muhammed (s.a.v) buyurmuştur ki: " Sarhoşluk veren herşey haramdır. Çoğu haram olan şeyin azı da haramdır."
Hazırlayan: Ayhan Talha BAYRAKTAR
