Erzurum’un Tortum ilçesinde 1970 yılında doğan Tekin, ilk ve orta öğrenimini Rize’de bitirdi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nü 1994 yılında bitiren Tekin, mesleki kariyerine aynı yıl Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü Siyaset ve Sosyal Bilimler Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak başladı.
Siyaset ve sosyal bilimler alanında 1997 yılında yüksek lisans ve 2002 yılında doktorasını tamamlayan Tekin, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’ne öğretim üyesi olarak atandı. Söz konusu olan fakültede 2007 yılına kadar yardımcı doçent olarak görev yaptı Tekin, aynı yıl da Siyaset ve Sosyal Bilimler (Siyasal Hayat ve Kurumlar) alanında doçent oldu.
2009 yılına kadar da Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi bölümünde bir süre çalıştıktan sonra, Polis Akademisi Başkanlığı Güvenlik Bilimleri Fakültesi’ne atandı.
Öğretim üyeliği süresince bölüm başkanlığı olarak ve, dekan yardımcılığı, üniversite senato üyeliği, fakülte ve enstitü yönetim kurulu üyeliği gibi idari görevlerde yer aldı.
2011 yılında Gençlik ve Spor Bakanlığına Bakan Yardımcısı olarak atanan Tekin, bu görev süresinde ise üniversitelerle üniversite gençliği ve gençliğin sorunları konularında ortak projeleri tek tek hayata geçirdi.
2013 yılında Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarlığı görevine başladı. Müsteşarlığı görevini yaptığı süresinde YÖK ve üniversiteler ile birlikte koordineli şekilde eğitim politikalarının oluşturulması konusunda çalışmalar yaptı. 2015 yılı ve 2018 yıllar arasında, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi mütevelli heyet başkanlığı görevini sürdürdü.
Yeni hükümet sistemi ile birlikte müsteşarlık makamının kaldırılması sonrasında tekrardan öğretim üyeliğine dönen Tekin, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümüne profesör olarak atandı.
Prof. Dr. Yusuf Tekin, 15 Eylül 2018 yılında Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi rektörlüğü görevine başladı.
Tekin, rektörlük görevini yürütürken 4 Haziran 2023 yılında Millî Eğitim Bakanı olarak atandı.
Evli ve üç çocuk babası Tekin, çok iyi derecede İngilizce biliyor.
