Son dönemde yapay zekâya (AI) yapılan yatırımlar hız kesmeden devam ederken, ortaya çıkan sonuçlar herkesin beklediği kadar parlak olmadı. Yeni araştırmalara göre birçok büyük şirket, verimlilik için insan gücünü azaltıp yapay zekâya yönelse de şimdi eski çalışanlarını yeniden işe almaya başladı.
Şirketler Yapay Zekâdan Umduğunu Bulamadı
Dünyanın farklı bölgelerinde binlerce şirketin istihdam verilerini inceleyen Visier adlı analiz firması, çarpıcı sonuçlara ulaştı. Araştırmaya göre, son dönemde işten çıkarılan çalışanların yaklaşık yüzde 5,3’ü, yani 127 bin kişi, kısa bir süre sonra aynı işverenleri tarafından yeniden işe alındı.
Bu durum, yapay zekâ sistemlerinin her ne kadar belirli görevlerde verimlilik sağlasa da insan dokunuşunun hâlâ yerini dolduramadığını ortaya koydu. Özellikle müşteri ilişkileri, planlama ve yaratıcılık gerektiren alanlarda, şirketler tekrar deneyimli personeline ihtiyaç duyuyor.
“AI Her Şeyi Değiştirecek” Umudu Şimdilik Askıda
Visier’in baş analisti Andrea Derler, verilerin şirketlerin artık yapay zekânın sınırlarını fark ettiğini gösterdiğini söylüyor. Derler’e göre, yapay zekâ çoğu zaman “tasarruf” veya “verimlilik” gerekçesiyle ön plana çıkarılsa da, bu beklentilerin büyük kısmı henüz gerçeğe dönüşmedi.
Uzmanlar ayrıca ChatGPT, Copilot, Claude gibi sistemlerin yalnızca belirli iş süreçlerini kolaylaştırdığını, ancak tam zamanlı çalışanların yerini dolduramadığını vurguluyor. Bu nedenle birçok firma, yapay zekâ araçlarını yönetecek ve bu sistemleri anlamlı sonuçlara dönüştürecek insan uzmanlığına yeniden yöneliyor.
Yatırımlar Yüksek, Getiriler Düşük
Yapay zekâ altyapısını kurmak, yalnızca bir yazılım yüklemekten ibaret değil. Sunucular, veri güvenliği, lisans maliyetleri ve donanım yatırımları ciddi sermaye gerektiriyor. MIT’nin 2025 raporuna göre, şirketlerin yaklaşık %95’i, yapay zekâ yatırımlarından henüz ölçülebilir bir finansal kazanç sağlayamadı.
Öte yandan, işten çıkarma yoluyla yapılan “tasarruf” planları da düşündükleri kadar ekonomik sonuçlar doğurmuyor. Orgvue tarafından paylaşılan verilere göre, firmalar her 1 dolar tasarruf için ortalama 1,27 dolar harcıyor. Bunun nedeni ise tazminat, yeniden işe alım, eğitim ve iş gücü kaybı gibi dolaylı masraflar.
İnsan Faktörü Hâlâ En Güçlü Araç
Uzmanlara göre, yapay zekâ kısa vadede birçok süreci kolaylaştırabilir ama işin merkezinde hâlâ insan bulunuyor. Empati, yaratıcılık ve deneyim, makinelerle kolay kolay ikame edilemiyor. Şirketler de bu gerçeği fark ederek yeniden denge arayışına girmiş durumda.
Kısacası, “insansız ofis” hayali şimdilik rafa kalktı. Görünen o ki, teknoloji ilerlese de, üretkenliğin asıl kaynağı insan olmaya devam ediyor.
